Ốc chế biến nói chung và ốc luộc nói riêng đã là món ăn dân dã, quen thuộc với người dân không chỉ ở Hà Nội mà còn trên khắp cả nước. Đảo vài vòng qua các con ngõ nhỏ, các khu tập thể, ta có thể bắt gặp ở vỉa hè lớp lớp người từ trẻ đến già mê mẩn cái món ăn đơn giản nhưng không hề giản đơn này.
Khác với Sài Gòn, ốc Hà Nội không có các loại ốc xào hay ốc rang me. Ốc chuẩn vị thủ đô bao gồm các loại ốc vặn, ốc đá hay ốc mít, mà thực khách hay gọi dân dã là "ốc to, ốc nhỏ", luộc với sả và lá chanh, ăn kèm nước mắm gừng và ớt, phải nhể ốc bằng gai bưởi hoặc miếng sắt tây tỉa nhọn.
Cái món này hay ở chỗ, thực khách từ già trẻ lớn bé ở Hà Nội có thể ăn hoài không chán. Ốc mới luộc còn nóng hổi, con nào cũng vàng ươm, béo ngậy, ăn vừa có độ giòn và dai chút ít. Mùi sả, mùi lá chanh quyện ốc với nước mắm gừng và ớt, chạm vào đầu lưỡi có chút tê tê, nhưng thơm nồng nàn lan tận xuống đáy họng, đến khi nuốt vào sẽ còn dư tàn vị ngọt nhẹ.
Cái làm nên điểm đặc biệt nhất của các quán ốc luộc Hà Thành chính là bát nước chấm. Với mỗi hàng, mỗi tay nghề, người bán lại có gu pha chế riêng biệt, tạo nên cái danh của bao hàng ốc nổi tiếng ở đây.
Ở Sài Gòn, các hàng có nước chấm ốc pha kiểu đủ vị chanh, đường, muối… thành một thứ nước chấm sánh đặc. Nhưng ở Hà Nội, bát nước chấm ốc luộc gần như chỉ có những thành phần cơ bản: nước mắm nguyên chất pha thêm chút chanh và gừng, đập ít sả, thái nhỏ lá chanh và ớt tươi. Dặm mỗi thứ một chút, hoà thành cái vị nước chấm chua cay thanh dịu, mà chấm vào thì “nịnh” lưỡi thôi rồi!
Không chỉ mùa đông, mùa hạ, có lẽ ốc luộc là món ăn hiếm hoi ở Hà Nội hợp để ăn cả 4 mùa. Và ốc luộc cũng là món mà mỗi người có thể tìm thấy một hàng “tủ” ở khắp nơi. Ăn ốc hiếm ai đi ăn một mình lắm, có bạn bè thân thích, có "cạ" để vừa ăn vừa tranh thủ chuyện trò. Tay vẫn nhể và miệng vẫn nhai vì sợ ốc nguội, nhưng những câu chuyện cứ mãi không kể hết thôi...
“Hàng ốc” đi liền với chữ “vỉa hè” chắc là sự kết hợp cân xứng nhất với độ ngon của một bát ốc luộc đầy ắp. Điều đó cũng tạo nên những đặc trưng rất riêng trong văn hoá ăn uống của người Hà Nội. Ăn ốc là phải từ tốn, “lai rai” thêm dăm ba câu chuyện ngày hôm qua, hôm nay và mai kia nữa. Có bạn bè hẹn hò nơi quán ốc quen ven đường, âu cũng là cái thú đáng để chờ mong.
