Từ câu chuyện của những ngôi sao lớn…
Không ai có thể phủ nhận được vị thế vững chắc và tầm ảnh hưởng của nữ ca sĩ Mỹ Tâm trong làng giải trí Việt Nam. Gần 20 năm làm nghề với loạt thành tích âm nhạc ấn tượng trong và ngoài nước cùng lực lượng người hâm mộ trung thành đông đảo, tên tuổi nữ ca sĩ gốc miền Trung vẫn luôn duy trì được sức nóng, được đồng nghiệp yêu quý và nể phục, lứa nghệ sĩ trẻ xem cô như một hình mẫu lý tưởng để noi theo và học tập. Vì thế, Mỹ Tâm luôn được xem là cái tên bảo chứng cho uy tín và sự thành công của bất cứ dự án hay sự kiện giải trí nào, hình ảnh của nữ ca sĩ cũng thường được ưu ái bố trí nổi bật hơn so với nhiều nghệ sĩ khác trên các poster giới thiệu chương trình.
Tuy nhiên mới đây nhất, cộng động người hâm mộ của Mỹ Tâm bày tỏ bức xúc và sự không hài lòng với ban tổ chức một đêm nhạc với sự tham gia của cô cùng Lệ Quyên, Uyên Linh, Bùi Anh Tuấn,… Cụ thể, trên poster quảng bá cho đêm nhạc, hình ảnh của nữ ca sĩ Uyên Linh được sắp xếp nổi bật ngay ở vị trí trung tâm còn những tên tuổi lớn là Mỹ Tâm và Lệ Quyên lại lần lượt xuất hiện phía hai bên, “bất đắc dĩ” làm nền cho giọng ca Bài hát cho em. Sự thiếu cẩn trọng của bộ phận thiết kế đã dấy lên nhiều tranh cãi. Hầu hết các khán giả đều cho rằng, xét về tuổi đời lẫn tuổi nghề, Mỹ Tâm hay Lệ Quyên đều lớn hơn Uyên Linh và các nghệ sĩ còn lại vì thế sai sót này là điều không thể chấp nhận được đối với một đơn vị tổ chức chuyên nghiệp.
Còn nhớ trước đó, vào cuối năm 2017, Mỹ Tâm cũng gặp phải ồn ào tương tự tại một sự kiện âm nhạc ở phố đi bộ Hà Nội khiến cô đột ngột thông báo sẽ không tham gia biểu diễn ngay trên fanpage cá nhân. Nguyên nhân nữ ca sĩ huỷ show được người hâm mộ đồn đoán xuất phát từ tấm poster của chương trình. Được biết ngoài Mỹ Tâm, đêm diễn còn có sự tham gia của Sơn Tùng M-TP, Tóc Tiên, Noo Phước Thịnh, Vũ Cát Tường… Tuy nhiên trong quá trình quảng bá, hình ảnh của nam ca sĩ Sơn Tùng M-TP lại được bố trí ở giữa với kích thước lớn hơn những cái tên còn lại. Trong khi đó, nữ ca sĩ đàn chị lại bị “đẩy” ra ngoài bìa, hơn thế nữa hình ảnh còn mắc phải lỗi photoshop. Chính điều này đã dẫn đến những phản ứng khá gay gắt từ phía Mỹ Tâm và người hâm mộ của mình.
Cùng thời với Mỹ Tâm, nữ ca sĩ Phương Thanh cũng được xem là ngôi sao đình đám, thuộc lớp nghệ sĩ lão làng của nền âm nhạc Việt Nam bởi thâm niên hoạt động nghệ thuật lâu dài với loạt ca khúc nổi tiếng nằm lòng người yêu nhạc. Dẫu không còn là cái tên hot ở thời điểm hiện tại nhưng khi xếp chung với những đồng nghiệp khác, chủ nhân hit Trống vắng vẫn giữ cho mình vị thế riêng biệt, khó có thể thay thế. Dù vậy, nữ ca sĩ cũng không tránh khỏi trường hợp tên tuổi bị sắp xếp ở vị trí không hợp lý trên poster. Theo đó, tại chương trình nghệ thuật Duyên dáng Việt Nam lần thứ 30, nữ ca sĩ bày tỏ trạng thái khó chịu và có phần mỉa mai trên trang Facebook cá nhân khi hình ảnh của cô bị in nhỏ, xếp ngang hàng với lứa ca sĩ đàn em trong chương trình. Phía dưới dòng chia sẻ, nhiều đồng nghiệp và khán giả đều ủng hộ nữ ca sĩ và bày tỏ thất vọng với sự thiếu chuyên nghiệp của đơn vị tổ chức có hàng chục năm kinh nghiệm.
Hay Tuấn Hưng - nam ca sĩ nổi tiếng với tính cách thẳng thắn của mình cũng từng gây bão cộng đồng mạng suốt một thời gian. Nguyên nhân cũng chính vì hình ảnh trên chiếc vé được phát hành trong một chương trình. Cụ thể, sau khi hoàn thành biểu diễn trong liveshow Bài hát yêu thích của VTV, anh bày tỏ quan điểm rất gay gắt cho rằng ban tổ chức chương trình không tôn trọng mình khi trên vé tên anh bị xếp đứng sau nhiều ca sĩ đàn em. Thậm chí, nam ca sĩ còn văng tục khá nặng nề khiến nhiều anh em, bạn bè khuyên can phải bình tĩnh và xoá dòng trạng thái để tránh làm ảnh hưởng hình ảnh. Đặc biệt, Diva Mỹ Linh cũng tỏ ra thất vọng, công khai phê phán cách hành xử thiếu kiểm soát của Tuấn Hưng. Nam ca sĩ cũng lập tức lên tiếng đáp trả với thái độ không mấy tích cực. Mãi cho đến sau này, khi sự việc được BTC làm rõ, mọi chuyện trở nên im ắng dần thế nhưng với sự cố không đáng có lần này, nam ca sĩ ít nhiều để lại ấn tượng xấu trong lòng đồng nghiệp và cả người hâm mộ.
Là tự ái nghệ sĩ hay quy tắc ngầm của giới giải trí?
Đối với một đơn vị tổ chức chương trình nghệ thuật có sự tham gia của nhiều nghệ sĩ tên tuổi, việc cân nhắc bố trí một cách hợp lý vị trí xuất hiện của từng nghệ sĩ trên băng rôn, poster quảng bá là một trong những vấn đề quan trọng và cần đặc biệt lưu ý. Ngoài đem lại lợi ích rất lớn trong việc PR cho chương trình, hình ảnh xuất hiện trên các ấn phẩm trên còn chứng tỏ được sức hút và vị thế của mỗi nghệ sĩ trong nghề. Những ngôi sao lớn, có tầm ảnh hưởng mạnh mẽ thường chiếm vị trí “đắc địa” với kích thước hình ảnh nổi bật hơn những nghệ sĩ còn lại được xem là điều hiển nhiên. Bên cạnh đó, phần trình diễn những nghệ sĩ trên thường được xếp mở màn hoặc ở vị trí “vedette” để thu hút và giữ chân khán giả, góp phần đảm bảo sự thành công cho chương trình. Thông thường, có hai yếu tố tác động trực tiếp đến bố cục sắp xếp hình ảnh của nghệ sĩ trên những sản phẩm quảng bá: Một là tuổi đời, tuổi nghề của nghệ sĩ. Hai là danh tiếng, sự ăn khách, mức độ phổ biến của nghệ sĩ ở hiện tại.
Tuy nhiên, yếu tố tuổi tác cùng với thâm niên hoạt động nghệ thuật luôn được lưu tâm đầu tiên như một quy tắc “bất di bất dịch”, thể hiện sự tôn trọng, kiêng nể của người trong nghề với những nghệ sĩ đã khẳng định được vị trí của bản thân theo thời gian, được nhiều khán giả và giới chuyên môn công nhận. Bởi lẽ từ lâu đến nay, văn hoá trên - dưới, trước - sau luôn hiện hữu trong bất kì nền công nghiệp giải trí nào và Việt Nam cũng không ngoại lệ. Xét theo yếu tố tuổi đời và tuổi nghề, khái niệm tiền bối - hậu bối trong giới nghệ sĩ ra đời và trở nên phổ biến nhằm tạo nên một văn hoá giao tiếp cũng như trình tự làm việc phù hợp. Lứa nghệ sĩ trẻ thường dành sự tôn trọng, kính nể nhất định đối với những tên tuổi đi trước.
Không đâu xa lạ, tại thị trường âm nhạc Hàn Quốc, văn hoá tiền bối - hậu bối luôn được đặt lên hàng đầu đối với một nghệ sĩ, nơi thái độ hành xử họ luôn bị đáng giá khắc khe. Tại hậu trường phía sau các buổi biểu diễn, những nhóm nhạc thuộc thế hệ đàn em như Gfriend, Twice, BlackPink,… hay nhóm mới ra mắt như TXT, ITZY, I*ZONE,… thường phải đến tại phòng chờ của những nghệ sĩ đàn anh như Super Junior, SNSD, 2NE1,… để chào hỏi, tặng đĩa hay thói quen cuối người 90 độ khi gặp đồng nghiệp lớn tuổi cũng là một trong những nét ứng xử ấn tượng “cộp mác” xử sở Kim chi. Cho nên vấn đề nghệ sĩ trẻ phải xếp sau những cái tên lớn trong nghề là điều không thể chối cãi, hoàn toàn phù hợp với nét văn hoá truyền thống dân tộc, được xem như là một nguyên tắc làm nghề đã được mặc định từ lâu trong lĩnh vực giải trí.
Ví dụ trong một show diễn có sự tham gia của danh ca Tuấn Ngọc, Khánh Ly hay NSND Cẩm Vân thì những ca sĩ như Mỹ Tâm, Hà Anh Tuấn, Đàm Vĩnh Hưng chắc chắn sẽ được xếp sau.
Thêm vào đó, yếu tố về danh tiếng và độ phổ biến đương thời của nghệ sĩ cũng được những người làm chương trình cân nhắc kĩ lưỡng trong quá trình thực hiện các ấn phẩm quảng bá. Hầu như đối với tất cả các sự kiện âm nhạc, mục tiêu cuối cùng của đơn vị tổ chức luôn là hiệu quả tích cực về mặt khán giả và lợi nhuận. Vì thế, những giọng ca với mức độ phủ sóng cao, có sản phẩm nổi bật, đang gây bão cộng đồng mạng thường được “gạch đầu dòng” nhằm mục đích lôi kéo tối đa sự chú ý của khán giả, đặc biệt là khán giả trẻ. Gần như những nghệ sĩ lớn đã qua thời kỳ đỉnh cao thường không đảm bảo hiệu quả về tính lan toả của chương trình so với những nghệ sĩ trẻ. Do đó, những cái tên càng hot thường giúp mức độ nhận diện của chương trình càng được nâng cao, đồng nghĩa với việc lượng vé bán ra dễ dàng đạt chỉ tiêu của nhà tổ chức.
Ở thời điểm hiện tại, Mỹ Tâm, Đàm Vĩnh Hưng, Lệ Quyên, Hồ Quỳnh Hương, Thu Minh, Hà Anh Tuấn,… dẫu đang là những cái tên hàng đầu, đáp ứng được các yếu tố về tuổi nghề lẫn danh tiếng, thường được các nhà sản xuất ưu ái nhưng cũng phải nhường vị trí trung tâm khi xếp cạnh những tên tuổi lớn và gạo cội như Tuấn Ngọc, Thanh Hà, NSƯT Hoài Linh, NSND Cẩm Vân,… Tiếp theo sau đó là những cái tên trẻ nổi bật của Vpop như Sơn Tùng M-TP, Uyên Linh, Noo Phước Thịnh, Đông Nhi,…
Nhìn chung, chúng ta có thể hiểu rằng trong một chương trình khi có nhiều thế hệ nghệ sĩ cùng xuất hiện, quy tắc “tiền bối - hậu bối” nghiễm nhiên sẽ được áp dụng. Còn đối với những đêm nhạc có nhiều tên tuổi cùng “tầm” tham gia, mỗi người sẽ cùng “chia sẻ” vị trí quan trọng với nhau để đảm bảo tính công bằng. Điều này có thể thấy trong những chương trình ca nhạc mà các diva nổi tiếng như Hà Trần, Thanh Lam, Mỹ Linh, Hồng Nhung cùng kết hợp biểu diễn. Ngược lại, sự chênh lệch càng lớn về danh tiếng giữa các nghệ sĩ sẽ dẫn đến sự khác nhau rõ rệt trong việc bố trí poster của chương trình đó.
Kết
Dường như những sai sót dẫn đến tranh cãi không đáng có thường không đến từ phía các nghệ sĩ mà hầu như xuất phát từ đơn vị sản xuất chương trình và hoàn toàn phụ thuộc vào sự tinh tế và kĩ lưỡng của những người làm nghề chuyên nghiệp. Không bàn đến nguyên tắc nghề nghiệp, những người làm nghệ thuật thường mang trong mình cái tôi rất lớn, những sự cố như trên ít nhiều động chạm đến lòng kiêu hãnh của chính họ và ngay cả cộng đồng người hâm mộ trung thành - những người một lòng vì thần tượng. Những phản ứng gây xôn xao của Mỹ Tâm, Phương Thanh hay Tuấn Hưng cũng là điều có thể hiểu được và dễ dàng cảm thông.
Xem thêm: Netizen tranh cãi gay gắt poster đêm nhạc: Mỹ Tâm xếp sau, kém nổi bật hơn Uyên Linh?