Đến chừng tháng 5, năm nào cũng vậy, một mùa phượng vĩ nữa lại về khắp những con đường, góc phố, như một tiếng chuông báo hiệu mùa hè đã đến. Dù không nhiều như ở Hải Phòng - thành phố Hoa Phượng Đỏ, phượng vĩ ở Sài Gòn vẫn ngông nghênh lác đác từng chấm đỏ dọc theo những con đường vòng quanh thành phố.

Cây phượng chỉ ra hoa vào mùa hè, độ chừng tháng 5,6. Bốn cánh hoa xung quanh và một cánh ở giữa rực đỏ đầy kiêu hãnh. Cái tên “phượng vĩ” vốn được chơi chữ Hán - Việt bởi lá non của cây có hình thù giống với đuôi loài chim phượng hoàng thần thoại.

Người Pháp đã du nhập giống cây này vào các thành phố lớn như Hải Phòng, Sài Gòn…từ thế kỷ 19. Dần dần nó trở thành màu sắc mới của mùa hè, là ký ức đẹp của biết bao nhiêu thế hệ nam, nữ sinh.

Đi dọc theo các tuyến đường Trần Nhân Tôn (Quận 10), Nguyễn Trường Tộ (Quận 4) hay ở những ngôi trường THPT trong lòng thành phố, ta đều có thể bắt gặp hình ảnh loài cây phượng. Có khi là cả một hàng cây dài cao lớn tỏa bóng mát, đôi khi chỉ là một cây đơn trơ trọi như một ngọn đuốc cháy dữ dội, có cây hoa nở đỏ rực, có cây vẫn còn xanh màu lá mới. Ắt hẳn rất ít người biết những cây phượng vĩ kia đã được bao nhiêu năm tuổi, và mỗi ngày đi ngang qua hàng phượng vĩ này đều không rõ rằng mình vừa đi ngang qua mùa hoa nở thứ bao nhiêu. Cho dù thế, cứ mỗi độ hè đến, phượng vẫn nở như sự tất yếu hiển nhiên của tạo hóa, như một tiếng còi vào hạ của đất trời.

Ngày tháng trôi qua, màu hoa phượng vẫn vững chải trên khắp mọi nẻo đường Sài Gòn như chính là một phần của cuộc sống thường nhật, như là một bộ phận không rời của thành phố. Hoa phượng vươn tán cao xum xuê cành lá bao trùm cả con đường nhỏ, cành hoa len lỏi giữa những khu phố, những mái nhà liêu xiêu, hoa phượng rơi đầy sân một màu đỏ rực.

Hoa phượng tàn rơi như màu xác pháo cuối mỗi mùa hè, chỉ còn lại đó lặng im và vài điều bâng khuâng không tỏ được.

Dưới những tán phượng trên mỗi mái nhà, người ta làm việc, vui chơi dù thường nhật nhưng sao lại rất đỗi thơ mộng. Cái thơ mộng rất khó ai phát hiện ra vì hình ảnh này vốn rất đỗi thân quen, một hình ảnh gắn liền không rời bỏ Sài Gòn mỗi khi mùa ve về kêu vang khắp lối. Tất cả những điều đó, con người, hoa phượng, trời xanh tạo nên một bước tranh mùa hè tươi đẹp.

Hoa phượng gắn liền với những kỉ niệm tươi đẹp nhất của tuổi học trò, vì những cô cậu học sinh chia tay nhau cũng chính vào những ngày tháng 5, tháng 6 đầy tiếng ve, nhành phượng và tiếc nuối. Ai đã là học sinh chắc cũng đã từng xếp những cánh hoa phượng thành hình con bướm, bông hoa ép khô giữa những trang giấy viết hay vài lần nép dưới tán cây phượng vĩ dưới góc sân trường mà cùng nhau trò chuyện, vui chơi. Hoa phượng đung đưa trong gió mỗi độ hè về, phượng che mái đầu cô học sinh đến trường mỗi sáng, phượng dành riêng một góc trời trong mỗi tấm ảnh kỉ yếu đã cũ xưa. Hoa phượng chính là kỉ niệm, là tuổi xuân, là hình ảnh tái hiện đầy rõ nét tuổi học trò, được ép thật sâu trong từng trang lưu bút nhòe đi vì nước mắt.

Mùa phượng trôi qua, tuổi học trò trôi qua như một cuộc chia tay với tuổi thơ, với mái trường, thầy cô, bè bạn. Màu hoa ấy cũng chính là minh chứng cho những chuỗi ngày tươi đẹp, những cảm xúc ngô nghê, những dại khờ mới lớn của con tim vẫn vang ngân câu hát ngày nào đã bỏ quên vào một mùa hè trong kí ức.

“Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng

Em chở mùa hè của tôi đi đâu

Chùm phượng vĩ em cầm là tuổi tôi 18

Thuở chẳng ai hay thầm lặng mối tình đầu.”