Bích Phương có vẻ là một hiện tượng lạ, rất lạ của VPop. Nhắc đến Bích Phương, là nhắc đến một cô nàng “ngây ngô”, “tưng tửng”, “mặn chát hết phần thiên hạ”. Nhưng rõ ràng, ẩn sau cái vẻ “ngây ngô” làm rụng rời bao con tim ấy, là một bản lĩnh nghệ sĩ đích thực, là một tài năng không phải dễ kiếm cùng một chút may mắn rọi chiếu vừa đủ - tất cả đã thành hình nên cái tên Bích Phương, với một vị trí vững vàng trong trái tim người yêu nhạc Việt.
Thông thường, con đường đi của rất nhiều nghệ sĩ Việt sẽ đi theo đồ thị từ thấp đến cao, nghĩa là bắt đầu từ con số 0 tròn trĩnh, trải qua nhiều giai đoạn khẳng định mình qua các cuộc thi, hoặc qua các sản phẩm âm nhạc mà dần dần được khán giả mến mộ - hoặc bị thị trường đào thải, khi chạm đến bước ngoặt này, người nghệ sĩ đó hoặc sẽ “biến mất” trên bản đồ âm nhạc, hoặc sẽ tiếp tục bước tiếp, chinh phục những tầm cao. Và khi đến được cái tầm cao này, người nghệ sĩ ấy sẽ tiếp tục bị kẹt vào trong chính cái bẫy mà mình tự giăng nên: hoặc “an phận” với tầm cao và những thành tựu mình đạt được, hoặc tiếp tục bức phá, rời khỏi vùng nước an toàn đã nuôi dưỡng bấy lâu, tìm kiếm những thể nghiệm âm nhạc mới. Khi đến đây, nghệ sĩ lại tiếp tục đối mặt với ngã ba đường: hoặc thành công, vụt sáng - hoặc bị chính sự đổi thay của mình đè bẹp chính sự nghiệp. Nhìn chung, con đường của một nghệ sĩ đi theo một con đường nhiều ngã rẽ, mỗi ngã rẽ cần phải có sự đoán định rõ ràng, một chút “liều” và tất nhiên không thể thiếu một chút may mắn.
Rõ ràng, trong thời điểm hiện tại, Bích Phương có thể không phải là cái tên lớn nhất Vpop, có thể không phải là nữ ca sĩ hát hay nhất nhưng chắc chắn “thương hiệu” mà cô gầy dựng nên là một, là duy nhất! Rõ ràng rồi, bạn có bao giờ thấy được một nữ ca sĩ “tưng tửng”, phút trước vừa mới hát hò bốc lửa trên sân khấu trước hàng nghìn tiếng hò reo, phút sau đã tức tốc đi lê la ăn hàng ngoài phố xá, hoặc hôm nào thấy thảnh thơi quá thì bày biện cả nhà ra để dạy fan nấu ăn không cơ chứ? Bích Phương à, vừa cứ “mặn chát” mà vừa ngọt ngào đến như thế này thì còn công hiệu hơn cả trăm lá Bùa yêu cộng lại đấy chứ!
Thế nhưng, con đường của cô nàng Bích Phương chọn để đi lại… chả giống ai, cứ cảm tưởng như cô nàng sinh năm 1989 cứ đỏng đảnh dạo chơi trong khu vườn âm nhạc, thơ thẩn chỗ này một chút, dừng chỗ kia ngắt bông hoa một chút, thậm chí nhiều lúc còn dừng hẳn lại để nấu một bữa ra trò để mình ăn no nê rồi… bước tiếp. Người khác đi đến âm nhạc bằng đồ thị đầy khoa học còn Bích Phương có vẻ như đang đi một con đường tùy nghi và đầy ngẫu hứng, khó lường.
Nhìn vào cái cách mà Bích Phương dần dần chiếm lĩnh trái tim người hâm mộ, xô đổ các bảng xếp hạng nhạc Việt, ta luôn cảm tưởng những thứ mà giọng ca Gửi anh xa nhớ đạt được chỉ đơn thuần là do may mắn hoặc theo ngôn ngữ điện ảnh là “hào quang nữ chính chiếu rọi”. Thế nhưng, có theo dõi nữ ca sĩ ngay từ những ngày đầu chập chững tiến vào ánh hào quang showbiz cho đến ngày hôm nay, quả thật đó là một hành trình nhiều cảm hứng - nhưng đó không phải là những cảm hứng vĩ đại, “đao to búa lớn”, tuyên ngôn hùng hồn các kiểu, mà ngược lại, là những nguồn năng lượng tích cực, trong trẻo, vẫn vô cùng điệu đà và nữ tính.
Sinh ra tại vùng đất Quảng Ninh trù phú, Bích Phương từ lúc còn trẻ đã có “nòi” nghệ thuật khi thi đỗ vào trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Hạ Long, tuổi thơ và những ngày trẻ của Bích Phương trôi qua với nhiều hoài bão và niềm hạnh phúc ngập tràn bên gia đình. Bố mẹ của Bích Phương luôn dành tình cảm đặc biệt cho cô con gái rượu, để rồi mãi về sau này, khi đã thành danh, chưa bao giờ Bích Phương lại có một phút giây quên đi gia đình nhỏ bé của mình. Bạn có để ý cảm giác này không? Nếu như ở rất đông nghệ sĩ ở Việt Nam tách bạch rất rõ ràng giữa gia đình và sự nghiệp thì cô nàng “tiểu thư” này dường như muốn mang cả gia đình mình lên tất tần tật mọi nẻo đường (nếu có thể!).
Tuy nhiên, hào quang nghệ thuật vẫn chưa thể sáng rọi trên Bích Phương: chật vật, lận đận và long đong là tất cả những gì chúng ta có thể nói về cô gái quê gốc Quảng Ninh giai đoạn đầu này. Tham gia vào cuộc thi tìm kiếm tài năng âm nhạc lớn của Việt Nam vào năm 2008, nhưng bị loại ở ngay top 40 khá bẽ bàng, với một cuộc thi âm nhạc lớn mà nói, việc dừng chân ở top 40 cũng chả khác gì “bị loại từ vòng gửi xe”! Không nhụt chí, Bích Phương vẫn kiên trì ghi danh vào chính cuộc thi ấy vào năm 2010, kết quả có phần khả quan hơn: vào đến top 8, tuy nhiên khó có thể xem đây là một thành công đáng kể được. Tất nhiên, ở thị trường âm nhạc năm 2010, tên tuổi Bích Phương ngay lập tức “chìm nghỉm” trước quá nhiều tên tuổi đang lên. Từ đó, có lẽ nữ ca sĩ đã rút ra được nhiều bài học từ những chật vật đầu đời theo nghiệp ca hát.
Ngay năm 2011, Bích Phương đã cho ra mắt album đầu tay kết hợp cùng với Nguyễn Minh Hằng, với cái tên Ơ hay. Nhìn chung xuyên suốt album là những bản pop/ ballad nhẹ nhàng, dễ nghe, dễ thấm nhưng cũng dễ quên, có thể xem là một lựa chọn an toàn cho bất kì một nghệ sĩ nào bắt đầu debut. Tuy nhiên, chính sự an toàn này là lưỡi dao cắt đứt sự sáng tạo. Chính điều này đã kìm hãm gần như hoàn toàn nghệ sĩ tính trong người Bích Phương.
Lúc bấy giờ, nói cái tên Bích Phương “bặt vô âm tín” trên bản đồ sao Việt cũng không hẳn đúng, hai chữ Bích Phương vẫn xuất hiện ở một góc nhỏ nhoi Vpop, tuy nhiên vẫn chỉ được nhìn nhận là một nữ nghệ sĩ sạch sẽ, với những bản ballad ủy mị, mau nước mắt nhưng dễ dãi, chóng quên. Thậm chí, đã có lúc, Bích Phương đã chạm đến cái mác “ca sĩ thị trường”, với những bài hát trôi tuồn tuột đi trong tâm trí khán giả. Như vậy, với những sản phẩm nghệ thuật đầu tay, cô nàng Bùa Yêu lại tiếp tục lận đận và loay hoay giữa vòng xoáy nghệ thuật, giữa cái tôi âm nhạc và thị hiếu của thị trường, giữa những sự dễ dãi thiếu an toàn với nghệ sĩ tính đang ngày càng mai một. Nếu không có một chất xúc tác hoặc một bước ngoặt kịp thời, chắc chắn Bích Phương sẽ không có được vị thế của ngày hôm nay.
Phép lạ đến với Bích Phương mang hình hài một cô Tiên, chẳng phải cô Tiên trong truyện cổ tích bà hay kể mà là Tiên Cookie. Trên thế giới và cả ở Vpop, có những cặp đôi nghệ sĩ sinh ra là để dành cho nhau. Nói cho hoa mỹ thế thôi, nhưng hiểu nôm na là: một ca sĩ chật vật tìm kiếm trong mê hồn trận âm nhạc, vẫn cứ mãi lạc hướng và chật vật dù đã cố gắng và nỗ lực không ngừng. Và một ngày kia, họ bỗng gặp được một nhà sản xuất, nhạc sĩ “hợp cạ”, là người thấu hiểu cá tính âm nhạc của mình, hiểu được chất giọng cũng như những tiềm năng ca sĩ đó. Kết quả: mọi con đường mịt mù, những luẩn quẩn khó khăn bỗng chốc được khai thông mở đường, và người ca sĩ đó bắt đầu tìm ra được lối đi đúng đắn cho con-đường-đáng-lẽ-ra-mình-phải-theo-đuổi-ngay-từ-đầu!
Madonna gặp William Orbit để cho ra đời siêu phẩm Ray of Light, album đầu tiên, mang tính đột phá và tiên phong đưa chất liệu điện tử vào nhạc Pop truyền thống - mà sức ảnh hưởng đến tận ngày hôm nay vẫn còn hiện hữu. Britney Spears gặp gỡ Danja trong những năm tháng suy sụp nhất của sự nghiệp để “nhào nặn” nên Blackout - album được mệnh danh là quyển Thánh Kinh của nhạc Pop với những giai điệu kì ảo ngập tràn. Lady Gaga có RedOne và DJ White Shadow để kiến tạo nên đế chế quái dị, điên và độc đáo của mình với những bản “tuyên ngôn” hùng hồn. Taylor Swift cũng cần có “cú hích” từ “phù thủy tạo hit” Max Martin trên con đường rẽ bước từ nhạc country sang pop để hướng đến ngai vàng Reputation. Tại Việt Nam, không khó để tìm kiếm những “cặp bài trùng” trời sinh như thế này: Hà Trần gặp Đỗ Bảo, Thanh Lam gặp Quốc Trung, Thu Minh cũng phải tìm ra Nguyễn Hải Phong để cho ra đời album mang tính bước ngoặt Body Language.
Và “cặp đôi” Bích Phương - Tiên Cookie chính là một trường hợp tương tự như thế.
Có khi nào rời xa chính là “phát súng mở đầu”, báo hiệu cho sự đơm hoa kết trái của một trong những cặp tri kỉ nổi tiếng của làng nhạc Việt hiện tại. Loạt các bài hát sau đó Vẫn, Có lẽ em, Em muốn tiếp tục làm đậm thêm cá tính âm nhạc Bích Phương, để rồi tất cả đã dẫn đến album chính thức đầu tay trong sự nghiệp của nữ ca sĩ: Chỉ là em giấu đi. Loạt ca khúc sau đó tất cả đều dễ dàng thành hit, từ lúc này, nữ ca sĩ đã có thể tự tin vì màu sắc của mình tạo ra trong làng nhạc Việt cho đến thời điểm hiện tại là độc đáo và luôn đáng nhớ.
Rõ ràng, Tiên Cookie rất thấu hiểu chất giọng và cá tính âm nhạc của Bích Phương, những sáng tác mà Tiên Cookie dành cho Bích Phương vẫn giữ được cái chất mềm mại, yếu đuối, “bánh bèo” của cô nàng ca sĩ. Tiên Cookie không hề bẻ ngoặt âm nhạc của Bích Phương ngay lập tức theo hướng dance/ pop hay r&b đang thịnh hành mà cách Tiên đối xử với nghệ sĩ tính ấy hết mực dịu dàng, tỉ mẩn. Trong suốt 5 năm trời, cả hai đã nương lẫn nhau mà đi lên, để rồi Bích Phương được đông đảo người hâm mộ tặng danh hiệu: Thánh nữ nhạc sầu.
Tuy nhiên, Tiên Cookie cũng là một con người, không phải một vị thánh. Một món ăn ngon nhưng được dọn lên ăn nhiều lần, dù mỗi lần đều có biến tấu đôi chút, nhưng về bản chất và hương vị vẫn là một, thì cũng sẽ có lúc “thực khách” bị ngán. Và trường hợp của “cặp đôi tri kỉ” này cũng tương tự như thế. Cần phải hiểu rõ rằng, đó không phải là hồi chuông báo hiệu sự kết thúc hay rạn nứt, mà ngược lại, đó chính là ngã ba đường mà cả hai đã bước đến. Từ lúc này, Bích Phương và Tiên Cookie bắt buộc phải tự chọn cho mình một ngã rẽ riêng, không thể tiếp tục đồng hành cùng nhau trên con đường nghệ thuật nữa. Bởi vì, nếu không nhanh chóng thay đổi, ngay lập tức sẽ có sự đào thải đầy khắc nghiệt, những gì đã tạo nên sự thành công ban đầu của Bích Phương có khả năng rất cao chính là lực cản lớn nhất, ngăn cản nữ ca sĩ Nói thương nhau thì đừng làm trái tim em đau đến những tầm cao mới.
“Chúng tôi có kế hoạch hợp tác đàng hoàng và cứ làm theo kế hoạch đó thôi. Như các bạn đã thấy sau 5 năm gắn bó trong âm nhạc, là người trực tiếp sáng tác cho Bích Phương tôi hiểu âm nhạc của mình mặc dù đem đến cho Bích Phương nhiều thành công nhưng cũng có nhiều điểm hạn chế khiến khả năng của Phương không được bộc lộ hết.
Hiện tại tôi đã dừng việc sáng tác cho Phương và chỉ đứng sau làm sản xuất. Tương lai như thế nào không phải vấn đề tôi quan tâm. Tôi quan tâm xem sắp tới khi Tiên Cookie là nhà sản xuất chính của Bích Phương, Phương sẽ xuất hiện và hoạt động như thế nào? Thực ra có cơ hội hợp tác với nhau đã là cái duyên lớn. Còn nếu không còn duyên làm việc nữa thì tách riêng nhưng vẫn vui vẻ làm bạn. Đó là chuyện bình thường.”
Đó là những điều mà nữ nhạc sĩ “chuyên tạo hit” trải lòng trong một cuộc phỏng vấn về việc “mối quan hệ tri kỉ trong âm nhạc” tạm dừng sau 5 năm, đánh dấu với Gửi anh xa nhớ - một trong những ca khúc nói chung và là bản pop/ ballad nói riêng đình đám nhất Vpop của khoảng thời gian ấy.
Tiên Cookie vẫn ở đấy, không đi đâu cả, nhưng giờ cô đã lùi bước về sau một chút, với vai trò nhà sản xuất và để cho Bích Phương tự “bơi chèo”, vươn ra biển lớn. Bích Phương giờ đây đã đủ cứng cáp, đã có cái tôi rất riêng trong âm nhạc, đã đến lúc cô thoát ra những giới hạn cũ, tìm đến những thể nghiệm âm nhạc mới.
Dự án Việt Nam, Việt Nam có thể xem là một trong những thử nghiệm thành công và đầy bức phá của Bích Phương giai đoạn hậu-Tiên Cookie. Từ Nói thương nhau thì đừng làm trái tim em đau đến Bùa yêu đều đạt được những thành công vượt bậc, nhất là Bùa yêu - sản phẩm âm nhạc có thể xem là thành công nhất trong sự nghiệp của nữ ca sĩ sinh năm 1989 cho đến thời điểm hiện tại. Sau khi quá “đủ” với những thể loại âm nhạc đương đại, cô nàng đã tìm lại được cảm hứng từ chính quê hương và đất nước, thổi vào âm nhạc của mình một nguồn năng lượng và cảm xúc đong đầy, nhưng tất nhiên, hoàn toàn không hề “sến”, “giáo điều” hay đi vào lối mòn như những ca khúc khai thác đề tài tương tự.
Bùa yêu chính là thử nghiệm âm nhạc táo bạo nhất của Bích Phương khi cô đã trút bỏ hoàn toàn những hình ảnh và chất nhạc mình đã theo đuổi thông thường, khoác lên mình một bộ áo đầy ma mị và huyền ảo, của những thanh âm mang đậm hồn dân tộc đan xen quyện hòa với âm nhạc điện tử đương đại, tất cả đã tạo nên lá Bùa yêu đầy mãnh lực của làng nhạc Việt.
Nói về sản phẩm này, nữ ca sĩ gốc Quảng Ninh đã chia sẻ: “…không hoàn toàn mang tính chất ma mị, gây sợ hãi cho mọi người mà đằng sau đó là một thông điệp ý nghĩa dành cho phái nữ. Bùa Yêu ở đây không phải bùa ngải. Bùa Yêu ở đây là nét quyến rũ của người phụ nữ Việt Nam. Nét quyến rũ đó đến từ ngoại hình, tính cách, thời trang lẫn lối sống. Cô gái trong MV đã dùng chính những nét quyến rũ đó để thu hút chàng trai”
Bích Phương sẽ tiếp tục thành công trên con đường mà cô đã chọn, đó là một điều chắc chắn. Từ một Bích Phương chưa-gặp-Tiên-Cookie đến một Bích Phương đã-gặp-được-Tiên-Cookie và hiện tại là Bích Phương hậu-Tiên-Cookie - cô gái ấy đã đi một hành trình tương đối dài, không thiếu chông gai, thất bại nhưng hoa trái thành quả vẫn luôn ngọt ngào.
Đọc