Vào tháng 10 hàng năm, Ủy ban Nobel tiến hành trao giải thưởng Nobel vinh danh những cá nhân, tổ chức có đóng góp nổi bật cho trong các lĩnh vực hoá học, vật lý, tâm lý học hoặc y học, văn học và hoà bình.
Năm nay, mỗi cá nhân đoạt giải Nobel sẽ nhận giải thưởng 8 triệu kronor Thụy Điển, tương đương 950.000 USD.
Kết quả giải thưởng Nobel năm 2015 bất ngờ không phải là những cái tên sáng giá được dự đoán trước thời điểm công bố.
Giải Nobel Hòa bình năm 2015 thuộc về “Bộ tứ” trung gian đối thoại hòa bình tại Tunisia hôm 9/10. Nhóm trung gian hòa giải này, được thành lập năm 2013, gồm 4 tổ chức: Tổng liên đoàn lao động Tunisia (UGTT), Hiệp hội công nghiệp, thương mại và thủ công Tunisia (UTICA), Liên đoàn nhân quyền Tunisia (LTDH) và Nhóm luật sư Tunisia. Các tổ chức này đóng vai trò là nhà trung gian và động lực thúc đẩy hòa bình và dân chủ ở Tunisia.
Giải Nobel Văn học năm 2015 được trao cho nữ nhà văn người Belarus Svetlana Alexievich, 67 tuổi, “để tôn vinh những dòng văn phức điệu của bà. Văn của bà là tượng đài tri ân sự đau khổ và lòng dũng cảm trong thời đại chúng ta. Những dòng văn phi thường giúp nhân loại hiểu biết sâu sắc hơn về cả một thời đại của thế giới - thời đại Liên bang Xô Viết”. Bà được biết đến với những tác phẩm (tạm dịch) như “Chiến tranh không có gương mặt phụ nữ”, “Những cậu bé kẽm”…
Giải Nobel Hóa học 2015 đã được trao cho các nhà khoa học Tomas Lindahl, Paul Modrich và Aziz Sancar. Ba nhà khoa học xuất chúng này đã có các phát hiện giúp lập bản đồ và giải thích cách thức tế bào sửa chữa dữ liệu di truyền (ADN), qua đó bảo vệ thông tin về gene. Theo đó, các nghiên cứu của họ đã mang tới kiến thức nền tảng, về việc một tế bào sống hoạt động ra sao và được sử dụng như thế nào trong sự phát triển các biện pháp điều trị ung thư mới.
Chủ nhân mới của giải Nobel Vật lý 2015 là Takaaki Kajita đến từ Đại học Tokyo (Nhật) và Arthur B. McDonald thuộc Đại học Queen (Canada) với khám phá về việc hạt hạ nguyên tử neutrino có khối lượng, đối lập với phỏng đoán của chúng ta lâu nay. Khám phá về việc neutrino có khối lượng được cho là sẽ giúp các nhà vũ trụ học hiểu rõ hơn về cách vũ trụ tiến hóa và cách Mặt trời hoạt động, cũng như mở ra triển vọng giúp giới nghiên cứu cải thiện các nỗ lực tạo ra lò phản ứng nhiệt hạch trên Trái đất.
Hội đồng giám khảo ở Stockholm, Thụy Điển đã trao giải thưởng Nobel Y học 2015 danh giá cho 2 công trình nghiên cứu: phương pháp mới trị nhiễm giun ký sinh của giáo sư William C. Campbell (Ireland) cùng đồng nghiệp người Nhật Bản Satoshi Omura và liệu pháp điều trị sốt rét từ thảo dược cổ truyền của nữ giáo sư Đồ U U (Trung Quốc).
Giải Nobel Kinh tế là giải thưởng không hề nằm trong di chúc của nhà khoa học Alfred Nobel, do đó luôn được trao cuối cùng trong mùa giải Nobel hằng năm. Giải Nobel Kinh tế năm nay sẽ được chính thức công bố vào ngày 12/10.
Danh sách các ứng cử viên của giải Nobel Kinh tế có thể nhắc đến giáo sư Richard Blundell thuộc Đại học London (Anh) với nghiên cứu kinh tế lượng vi mô về các thị trường lao động và hành vi tiêu dùng, giáo sư John A. List thuộc Đại học Chicago (Mỹ) với nghiên cứu về các thí nghiệm thực địa trong kinh tế học và giáo sư Charles F. Manski từ Đại học Northwestern (Mỹ) với phân tích kinh tế về các tương tác xã hội.
Năm 2014, giải thưởng này thuộc về giáo sư kinh tế người Pháp Jean Tirole, sinh năm 1953, nhờ vào những nghiên cứu về sức mạnh và quy luật thị trường.
