Theo truyền thuyết, xưa kia làng Ngọc Trì gặp hạn hán, làng có 12 cái giếng thì chỉ còn giếng thuộc xóm (gọi là mạn) Đìa còn nước. Trai mạn Đường, mạn Chợ xuống giếng mạn Đìa lấy nước bị trai mạn Đìa ngăn không cho lấy. Thời đó, nước gánh bằng quang làm từ dây song. Khi hai bên giằng co, sợ nước đổ nên ngồi xuống đất ôm lấy cả thùng nước. Hạn hán qua đi, nhớ lại tích ấy, các cụ nghĩ ra trò kéo co ngồi để trình diễn trong hội làng với mong muốn cầu cho mưa thuận, gió hòa.
Trước lễ hội, người dân làng Ngọc Trì đã chuẩn bị tuyển lựa người kéo co. Tiêu chuẩn đầu tiên là gia đình có năm đời sinh sống ở làng trở lên. Tiếp đó, phải là gia đình nền nếp, gia giáo. Ngọc Trì có ba mạn là Đường, Đìa, Chợ. Mỗi mạn được cử một đội kéo co đại diện.
Khác với hội thi kéo co bình thường, vật sử dụng để kéo trong hội thi là cây song to và nhẵn với chiều dài hơn 40m và được kéo qua một lỗ nhỏ trên cột trụ.
Thân cột được đục một lỗ tròn ngang đầu gối người lớn để luồn dây song. Trước khi kéo, dây song được nêm chặt tại cột để đảm bảo tính công bằng.
Mỗi người một tay duỗi thẳng, tay kia co trước ngực, song được kẹp chặt dưới nách của tay co. Sau khi có hiệu lệnh bằng ba hồi trống khẩu, nêm được tháo ra, hai Tổng phất cờ hô: “í a, kéo”.
Người tham gia hội chơi thường cố gắng đào những hố đất nhỏ để đặt chân làm điểm tựa, gia tăng sức kéo.
Hội thi kéo co ngồi được tổ chức trên sân nền đất nện ở trước cổng đình Ngọc Trì. Tại đây mỗi khi tổ chức ngày hội lại thu hút hàng nghìn người dân về tham dự.
Trong tiếng trống hội rộn rã, tiếng hò reo cổ vũ của dân làng, những thanh niên trai tráng khỏe mạnh nhanh tay ra sức kéo cây song.
Kéo co ngồi được tổ chức với mong muốn mang lại điều tốt lành, may mắn cho dân làng… Chính vì điều này, chuyện thắng thua không còn quan trọng trong cuộc thi.
Sau cuộc thi, đội chiến thắng sẽ rước cây song vào đình để làm lễ.
Ngày 2.12.2015, Ủy ban liên chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO đã ghi danh nghi lễ và trò chơi kéo co ở Việt Nam (trong đó có kéo co ngồi Ngọc Trì), Campuchia, Hàn Quốc, Philippines vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
