Hai ngày nay, căn nhà 34 Hoàng Diệu của gia đình cụ bà Hoàng Thị Minh Hồ (vợ nhà tư sản Trịnh Văn Bô) người hiến tặng Nhà nước 5.147 lượng vàng trong Tuần lễ vàng (năm 1945) luôn khép cửa kể từ khi cụ bà qua đời ở tuổi 104. Không gian nơi đây bốn bề yên lặng, chỉ thoáng nghe mùi trầm hương não nề và thi thoảng, người nhà hé mở cánh cửa đón người viếng thăm với dáng vẻ u buồn.
Chia sẻ về mẹ mình, ông Trịnh Kiến Quốc (con trai cụ Hồ) cho biết, con cháu cụ Hồ ở mọi miền đều trở về Hà Nội chịu tang, hiện gia đình vẫn chưa chốt ngày lo đám tang cho cụ.
Cụ Hoàng Thị Minh Hồ về sống trong căn nhà số 34 Hoàng Diệu được gần 15 năm nay. Dù tuổi cao nhưng sức khỏe cụ rất tốt, tinh thần minh mẫn. Cụ không phải nằm viện ngày nào, thỉnh thoảng đến phòng khám theo dõi sức khỏe định kỳ.
Ngôi nhà của gia đình cụ Hồ đóng cửa im lìm.
“Lần này bị viêm phổi, mẹ tôi điều trị ở Bệnh viện Xanh Pôn, sau chuyển sang Bệnh viện Lão khoa Trung ương. Bà nghĩ bệnh mình nhẹ có thể vượt qua nhưng không ngờ…”, ông Quốc sụt sùi.
Trước khi đi xa, cụ Bồ vẫn cô gắng gượng dặn dò con cháu phải giữ gìn truyền thống gia đình, không làm điều trái với luân thường đạo lý.
“Mẹ nói đã là người Hà Nội, nếp sống phải coi trọng sự thật thà, nhân hậu. Cái gì đã nói với nhau thì sẽ không hai lời”, ông Quốc kể lại lời người mẹ quá cố dặn dò.
Anh em ông Quốc cũng như con cháu học được từ bà Hồ sự cần cù, chăm chỉ. Lúc sinh thời, bà là người nhân hậu, sống giản dị, không thích khoe khoang. “Với mẹ những thứ phù phiếm. Mẹ không thích thể hiện, mẹ chỉ nói ít, làm nhiều và coi việc cho đi là tự tâm, không cầu đền đáp”, ông nói.
Sinh ra và lớn lên trong cảnh giàu có nhưng cụ Hồ luôn trân quý từng đồng tiền làm ra nhờ mồ hôi, công sức của chính mình.
Cụ Hoàng Thị Minh Hồ sinh trưởng trong gia đình thương gia lớn bậc nhất Hà thành. Dù sống trong nhung lụa từ bé nhưng bà luôn quý trọng đồng tiền làm ra từ sức lao động của chính mình.
“Từ trước đến giờ, khi chụp ảnh, mẹ không đứng ở vị trí trung tâm mà đứng phía rìa ngoài, nhường cho mọi người vị trí đẹp nhất của bức ảnh. Khi con cháu lập gia đình, bà thường khuyên rằng: “sống với nhau phải hòa hợp, thảo hiền, vui gia đình nhưng không quên nhiệm vụ công tác của mình”, ông Quốc chia sẻ thêm.
Cụ bà Hoàng Thị Minh Hồ qua đời vào hồi 23h15 đêm ngày 5/11 tại nhà riêng số 34 Hoàng Diệu, quận Ba Đình, Hà Nội, hưởng thọ 104 tuổi.
Bà sinh năm 1914, trong một gia đình giàu có ở Hàng Đào, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Năm 18 tuổi, cụ bà Hoàng Thị Minh Hồ lập gia thất với ông Trịnh Văn Bô và được cha mẹ cho ở riêng tại nhà số 48 Hàng Ngang và kế thừa hiệu buôn tơ lụa Phúc Lợi.
Vốn có tinh thần yêu nước, Cách mạng Tháng Tám 1945 thành công, ông bà Trịnh Văn Bô đã dành ngôi nhà 48 Hàng Ngang để cán bộ cách mạng làm nơi làm việc. Đây cũng là nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết bản Tuyên ngôn độc lập bất hủ, khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.
Hưởng ứng “Tuần lễ vàng” do Chính phủ phát động, gia đình thương nhân Trịnh Văn Bô đã ủng hộ 5.147 lượng vàng và vận động giới công thương và nhân dân quyên góp được 20 triệu đồng Đông Dương và 370kg vàng.
Vào năm 2014, nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh cụ Trịnh Văn Bô, mừng đại thọ 100 tuổi của cụ bà Hoàng Thị Minh Hồ (1914 - 2014), Bộ Tài chính đã xuất bản cuốn sách “Doanh nhân Trịnh Văn Bô và những cống hiến cho nền tài chính cách mạng Việt Nam” nhằm vinh danh những công lao, đóng góp của gia đình với Đảng, Chính phủ và ngành Tài chính. Ngoài ra, Bộ cũng đề xuất UBND thành phố Hà Nội lấy tên cụ Trịnh Văn Bô đặt cho một con đường tại thủ đô để nhiều thế hệ sau vẫn còn nhớ tới nhà tư sản yêu nước.
