Lúc đó là khoảng 0h30 và chiếc xe đẩy của bà trống trơn. Lee nói rằng bà đã đến cửa hàng thu mua phế liệu 3 lần trong ngày hôm đó.
“Mỗi lần đến đó, tôi nhận được 1.000 won (0,9n USD), 2.000 won hoặc 3.000 won. Đây là công việc giúp tôi kiếm được 10.000 won đến 15.000 won một ngày”, bà Lee cho hay. Mức lương tối thiểu theo giờ của Hàn Quốc là 8.720 won.
Lee cho biết, công việc hàng ngày của bà bắt đầu từ lúc 5h30 sáng và nhặt nhạnh bìa carton cũng như phế liệu đến tận 18h00.
25 năm trước, bà Lee và chồng điều hành một nhà máy sản xuất mì. Nhưng công việc kinh doanh lụn bại khiến vợ chồng bà Lee rơi vào cảnh nợ nần chồng chất. Chồng bà Lee mất cách đây 10 năm và bà sống một mình kể từ đó.
“Tôi có 4 đứa con, nhưng tôi không nhận tiền trợ cấp từ chúng. Tôi không muốn trở thành gánh nặng cho con cái. Ngày nào sức khỏe còn cho phép, tôi vẫn sẽ làm công việc này”, bà Lee nói, rồi nở nụ cười hiền hậu.
So Jun-chol, tác giả cuốn sách “Con đường nghèo khó”, cho hay, ông không biết chính xác có bao nhiêu người già nhặt bìa carton ở Seoul để kiếm sống, vì đây không phải là công việc được chính thức công nhận, cũng như không thuộc biên chế của bất cứ đơn vị nào.
Giống như Lee, nhiều phụ nữ được So Jun-chol phỏng vấn từng phá sản trong cuộc khủng hoảng tài chính châu Á cuối những năm 1990 và không bao giờ gượng dậy sau những thất bại đó.
“Mặc dù hoàn cảnh của họ đều khác nhau, nhưng hầu hết họ đều ra đường vì khó có thể trang trải cuộc sống một mình bằng lương hưu cơ bản”, So Jun-chol nói. Lương hưu cơ bản ở Hàn Quốc dành cho những người từ 65 tuổi trở lên và thường là 200.000 won đến 300.000 won mỗi tháng (180-270 USD).
“Không chỉ bìa cứng, họ nhặt và bán mọi thứ có thể tái chế như nhựa, hộp, báo, sách, thiết bị điện và thậm chí cả đồ nội thất bằng gỗ”, ông nói.
Mặc dù giá cả thay đổi theo ngày, nhưng một kg giấy vụn có giá khoảng 40 won. So Jun-chol cho biết, một chiếc xe đẩy tay có thể chứa khoảng 200 kg giấy, mang lại khoảng 8.000 won cho người thu nhặt.
Kim Bum-jung, giáo sư chuyên về Phúc lợi xã hội của Đại học Chung-Ang cho hay: “Hàn Quốc là nền kinh tế lớn thứ 10 trên toàn cầu, nhưng tỷ lệ người cao tuổi nghèo cao nhất trong số các nước OECD (Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế)”.
Theo báo cáo mới nhất của Viện Nghiên cứu Kinh tế Hàn Quốc, tỷ lệ người cao tuổi nghèo ở Hàn Quốc là 43,4% vào năm 2018, gấp ba lần mức trung bình của OECD là 14,8%. Tệ hơn, Hàn Quốc đang nhanh chóng trở thành một quốc gia già với 8,12 triệu người từ 65 tuổi trở lên, chiếm 15,7% tổng dân số vào năm 2020.
Theo thống kê, khoảng một nửa số người cao tuổi vẫn chưa chuẩn bị cho tuổi già, giáo sư Kim nói.
“Những người cao tuổi có thu nhập thường xuyên từ tài sản tài chính hoặc bất động sản chỉ dưới 10%. Những người cao tuổi được nhận lương hưu ít hơn 40%.”
Điều này có nghĩa là những người còn lại phải dựa vào khoảng 300.000 won mỗi tháng hoặc tiền trợ cấp từ con cái. Tình trạng này khiến những người già - ngay cả những người không có kỹ năng hay kinh nghiệm làm việc - phải quay trở lại mưu sinh.
“Nhưng, trong một quốc gia không có đủ việc làm cho ngay cả những người trẻ, thì người già có thể làm gì? Họ phải làm việc nhà, hoặc những người thậm chí không đủ tiền thì không có lựa chọn nào khác ngoài việc nhặt carton - dù biết rằng đó là công việc có thu nhập bèo bọt nhất”, Kim nói.
Giáo sư Kim cho hay, rất khó có giải pháp cho vấn đề này, vì người già vốn đã là tầng lớp nhận được nhiều sự hỗ trợ nhất từ chính phủ.
Theo giáo sư Kim, tăng mức lương hưu và lương cơ bản của các công việc công cho người cao tuổi là điều tốt nhất mà chính phủ có thể làm lúc này.
Tại nhiều đơn vị công, có một số việc làm không thường xuyên cho người cao tuổi với mức lương khoảng 300.000 won/tháng.
Chỉ là công việc tạm thời và không đều đặn, vẫn có hơn 800.000 người nộp đơn và khoảng 600.000 người được làm việc vào năm 2020.
