Một nghiên cứu mới đây nhất của Đại học Cincinnative, Mỹ tiết lộ có khoảng 1/3 thanh thiếu niên ở Mỹ đã từng bị bắt giam vì phạm tội trước tuổi 23.
Trong đó, tội phổ biến nhất là uống rượu trước tuổi luật pháp cho phép, trộm cắp vặt hay bạo động. Giáo sư Brame cho rằng cảnh nghèo, chật vật tại học đường, khó khăn trong gia đình và cuộc sống khiến thanh thiếu niên ở lứa tuổi này dễ phạm tội.
Nhà tù ở Mỹ có rất nhiều sắc tộc.
Mỹ có rất nhiều tiểu bang, trong đó, nhà tù tại tiểu bang California có luật lệ khắt khe hơn các tiểu bang khác, nên cũng được gọi là “Police State” (tiểu bang của cảnh sát).
Tùy vào mức độ phạm tội và tính chất tội phạm mà sẽ có những khu giam giữ riêng biệt hay những nhà tù an ninh đặc biệt.
Nhưng nhìn chung họ phải trải qua một số thủ tục dưới đây:
1. Cửa R&D (receiving&discharge) - Nơi làm thủ tục nhận và thả tù nhân
Phạm nhân sẽ làm các thủ tục và hồ sơ “nhập trại” như chụp ảnh, lăn tay, kiểm tra lý lịch, kiểm tra tâm lý… sau đó tạm giam 7 tới 10 ngày tại buồng tạm giam với điều kiện sống rất khắc nghiệt vì lúc này phạm nhân chưa thành án và còn chờ ra tòa.
Có những luật bất thành văn nơi đây.
Họ sẽ phải chịu một “luật ngầm” đầu tiên như phải chịu áp lực, bị hành xác bởi bộ máy quyền lực, bị chuyển từ nơi này đến nơi khác, sống trong cảnh thiếu thốn nước tắm, bị rà soát, còng tay, khủng bố tinh thần lẫn thể xác nhằm làm họ nhanh nhận tội.
Vài ngày sau, một nhân viên phụ trách sẽ tới phỏng vấn và duyệt xét hồ sơ của phạm nhân và đưa quyết định vào trại tập trung nếu phạm nhân không có dấu hiệu tâm thần, an ninh…
2. Vào trại tập trung
Mỗi phạm nhân sẽ có mã số riêng.
Khi đã thành án, phạm nhân ở tình trạng sẵn sàng để chuyển về trại tập trung, người đó sẽ được in và phát thẻ căn cước và số mật mã (P.C. A code) để đăng nhập nói chuyện điện thoại.
Khi tới trại, họ sẽ “nhận” phòng, được phát vật dụng cá nhân tối thiểu. Lần đầu tiên ở nơi đây là tìm kiếm vị trí bảng thông tin.
Đây là nơi các thông tin liên quan tới tù nhân như triệu tập, khám bác sĩ, lao động, gặp người nhà, cố vấn… Trên bảng cũng có những luật lệ riêng biệt của trại giam mà họ cần ghi nhớ. Nếu vắng mặt hay không tuân lệnh sẽ bị xem như phạm tội bất tuân kỷ luật.
3. Những luật ngầm trong nhà tù của Mỹ
Ngoài luật chính thức ở mỗi nhà tù thì phạm nhân còn phải hiểu rõ “luật ngầm” nếu không muốn mang vạ vào thân ngay từ những ngày đầu vào đây.
Đó là những luật lệ giữa các tù nhân, có thể do những người có “máu mặt” trong tù đặt ra buộc nhiều người tuân theo nếu không muốn bị “chăm sóc” sau này.
Tôn trọng bạn tù (tiếng lóng là celly)
Những phòng giam tù nhân.
“Ma cũ bắt nạt ma mới” là chuyện rất phổ biến nơi đây, do đó điều tối quan trọng là phải tuyệt đối tôn trọng và lịch sự với họ vì họ là người tới trước và “lãnh địa” ấy là của họ. Không thể để xảy ra một quan hệ xấu với các bạn tù. Đừng bắt đầu bằng một bước sai lầm.
Luật “nhóm”
Tình trạng kỳ thị và phân biệt chủng tộc trong các nhà tù ở Mỹ xảy ra rất nhiều. Nhóm nào sống với nhóm đó.
Theo đó, mỗi nhóm có trưởng nhóm (họ có chung một đặc điểm gì đó như tôn giáo, dân tộc…) sẽ làm chủ những lãnh thổ riêng, xung đột sẽ xảy ra khi lãnh thổ này bị xâm hại.
Có những “nhóm” khác nhau trong tù. Hình ảnh lấy trong phim “Vượt ngục”.
Do đó, những người tù mới nên tránh đi lại lung tung, quan sát và thu thập thông tin cần thiết, để tránh xô xát trong giờ ăn, các nhóm cũng được ngồi riêng.
Trong tù, phạm nhân ngoài một số vật dụng cá nhân tối thiểu được cấp phát họ cần có tiền (do người nhà bên ngoài) cung cấp để phục vụ các nhu cầu cá nhân khác, do đó nếu không cẩn thận sẽ trở thành mục tiêu trấn lột của những tù nhân khác.
Nếu bị “chú ý”, phạm nhân sẽ bị các tù nhân khác bắt nạt, bị “phóng uế” phòng giam, tra tấn khi không có bảo vệ tù…
Các nhóm có những vị trí ngồi ăn riêng.
Tránh nói về bản án của mình
Thật khó khăn nếu như tù nhân để lộ bản án của mình trong tù cho những phạm nhân khác vì có thể sẽ rất nguy hiểm đến tính mạng của họ, nhất là tội phạm hiếp dâm, ấu dâm,… họ sẽ bị trừng phạt theo đúng cách đó bởi những tù nhân khác.
Do đó, họ cần giữ im lặng, tránh nói về quá khứ cũng như tiền án của mình. Việc kết bạn, gia nhập nhóm cũng rất cần thận trọng.
4. Sinh hoạt trong tù
Ở đây, vẫn có những hoạt động thể thao và giải trí hay những lớp học có trách nhiệm giảng dạy những chương trình có tính hàn lâm, xã hội, hướng dẫn nghề nghiệp, thủ công, hoạt động ngoài trời cũng như có cả những thư viện luật pháp.
Một chế độ sinh hoạt của tù nhân.
Thư viện ở đây chứa đựng những tài liệu hay những bộ sưu tập về luật lệ được cung cấp bởi hệ thống thư viện luật liên bang.
Các phạm nhân cũng nên cẩn thận đừng để mất những đặc ân này. Ngoài ra còn những đặc ân như sinh hoạt giải trí thể thao ngoài trời… nếu họ không vi phạm và bị phạt.
Họ sẽ bị mất quyền lợi nếu như vi phạm luật lệ ở đây, bị biệt giam… Những chương trình giáo dục sức khoẻ, thể thao, bi-da, bóng bàn, âm nhạc, bóng chày, bóng tròn hay những trò chơi thư dãn được cung cấp đầy đủ. Có cả tivi để xem phim và thu thập thông tin.
Trong tù, phạm nhân được gọi điện thoại và viếng thăm có giới hạn. Luật thăm viếng cũng phải theo một quy tắc giấy tờ hành chính rất phức tạp, nhiều khi đến cả tháng nếu là người lạ và dễ dàng hơn nếu là người nhà.
Các hoạt động đa dạng trong tù.
Trong những nhà giam tối tăm, khi mà tội lỗi cần được gột rửa thì hoạt động tôn giáo là điều không thể thiếu, có những nhà thờ nhỏ ở mỗi trại giam với giáo sĩ để giúp các phạm nhân khuây khỏa với niềm tin tôn giáo.
Có thể nói tự do chính là quyền cơ bản nhất của mỗi con người như câu nói “Nhất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại”, vì thế để không bị tước mất quyền thiêng liêng này, chúng ta cần tuyệt đối tôn trọng pháp luật.
“Tự do thật sự là thoát khỏi những hành vi tội lỗi, những tư tưởng lầm lạc chứ không phải chỉ thoát ra khỏi một nhà giam cầm tù thể xác”.
