Ngôi mô có tuổi đời 3.800 năm này được phát hiện gần Aswan - Ai Cập, nằm trong nghĩa địa cổ Qubbet el-Hawa. Công trình được xây dựng dưới triều đại thứ 12 của Ai Cập cổ đại. Lần đầu tiên nó được phát hiện vào năm 1885 bởi nhà Ai Cập học Sir Ernest Alferd Thompson Wallis Budge, tuy nhiên mãi đến giai đoạn 2008-2018 mới được khai quật. Các kết quả phân tích cho thấy ngôi mộ đã 3.800 tuổi.
Đây từng là nơi an nghỉ của 2 người đứng đầu thành bang cổ đại với chức vụ là thống đốc. Ngôi mộ cổ Ai Cập này sở hữu một nhà nguyện ban đầu được đặt tượng của vị thống đốc đã xây dựng lăng mộ, tuy nhiên việc xây dựng này không thể hoàn thành, bên trong vẫn còn 1 bức tượng dang dở. Nguyên nhân vì sao lại bỏ dở thì đến nay vẫn chưa nhà khoa học nào lý giải được.
Tên của vị thống đốc xây dựng ngôi mộ cũng được ghi lại. Trong khi vị còn lại có tên là Heqaib III theo dòng chữ cổ tìm thấy tại lăng và ghi chép lịch sử để lại. Họ từng phụ trách thị trấn Elephantine gần đó ở những thời điểm khác nhau.
Cũng như nhiều lăng mộ cổ khác, ngôi mộ Ai Cập này cũng bị những kẻ trộm mộ "ghé thăm". Chúng lấy đi hầu hết món cổ vật quý giá, đồ tạo tác và lấy luôn cả 2 xác ướp. Tuy nhiên, theo đánh giá của chuyên gia, bản thân ngôi mộ 3.800 năm đã là một báu vật vô song.
Theo chuyên gia, điểm độc đáo nhất của công trình mộ cổ này nằm ở kiến trúc nhà nguyện. Trong đó, đặc biệt là chi tiết mỗi năm vào Đông Chí (22/12), không cần chút ánh đèn nào, toàn bộ nhà nguyện lại từ bừng sáng lên rực rỡ.
Hiện tượng kỳ bí này được lí giải là do việc tính toán tỉ mỉ trong thiết kế và xây dựng của kiến trúc sư thời đó. Sự tính toán khéo léo đã để những tia nắng mặt trời Đông Chí chiếu thẳng vào bên trong và chỉ một ngày nào đó mới có thể chiếu thẳng hoàn toàn để thắp sáng không gian bên trong nhà nguyện.
Điều này càng chứng tỏ nền văn minh "vượt thời gian" của người Ai Cập cổ đại. Họ không chỉ tinh thông thiên văn, toán học mà còn cả hình học không gian, qua đó có thể tạo ra nhiều kỳ quan vĩ đại. Minh chứng rõ ràng nhất là ngôi mộ cổ 3.800 tuổi này.
Xem thêm: Bác sĩ chụp X-quang sốc nặng trước 'kho báu' trong bụng người đàn ông
