Tháng 3/2020, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố dịch SARS-CoV-2 là một đại dịch do số lượng các quốc gia báo cáo trường hợp mắc bệnh ngày càng tăng. Trong khi từ "đại dịch" có thể gây ra nỗi sợ hãi về mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh. Theo WHO, đại dịch sẽ được tuyên bố kết thúc khi "sự lây lan của dịch Covid-19 trên toàn thế giới dừng lại".
"Về việc đại dịch này sẽ kết thúc như thế nào, liệu nó sẽ kết thúc giống như dịch cúm với những đợt bùng phát nhỏ hay sẽ giống cảm lạnh thông thường ở những nơi nó trở thành bệnh đặc hữu hay không, chúng tôi không biết. Chúng tôi không biết sự lây lan của virus SARS-CoV-2 sẽ diễn biến như thế nào, nhưng nó phần lớn phụ thuộc vào những hành động tập thể của chúng ta cũng như những công cụ tiềm năng, trong đó có vaccine", WHO nhận định với Newsweek.
Đại dịch phụ thuộc vào sự lây lan toàn cầu của một loại virus. Có thể nó kết thúc nhưng vẫn sẽ có các ca mắc Covid-19 mới.
Trong một kịch bản, Covid-19 có thể được kiểm soát trong một khu vực nhất định, nhưng nơi khác thì chưa, kiến nó trở thành bệnh dịch, thay vì đại dịch. Nếu kịch bản này xảy ra, WHO nhấn mạnh cần phải cảnh giác về việc kiểm soát virus vì nó rất dễ lây lan và còn "khả năng đại dịch tái bùng phát".
Thế giới đã mất khả năng xóa sổ Covd-19 "ngay từ đầu", theo trưởng nhóm kỹ thuật về Covid-19 của WHO, Tiến sĩ Maria Van Kerkhove.
Các nhà khoa học và chuyên gia y tế cũng bày tỏ niềm tin rằng Covid-19 có thể trở thành bệnh dịch đặc hữu - virus không bao giờ biến mất và duy trì sự lây nhiễm.
Đối với một số người, việc đối mặt với khả năng Covid-19 trở thành một phần của cuộc sống có thể khiến họ thêm mệt mỏi vì đại dịch và gây ra cảm giác vô vọng. Tuy nhiên, WHO lưu ý virus trở thành bệnh dịch đặc hữu không có nghĩa là mức độ tử vong và bệnh tật nghiêm trọng mà chúng ta đang thấy ngày nay sẽ tiếp tục diễn ra, bởi với các công cụ và liệu pháp phù hợp, thế giới có thể kiểm soát và sống chung với các bệnh dịch đặc hữu.
Một số người Mỹ đang tỏ ra thất vọng về tình trạng bùng phát dịch bệnh do số ca mắc gia tăng dù vaccine đã được tiêm rộng rãi. Phần lớn các trường hợp nhập viện liên quan đến những người chưa được tiêm chủng, mặc dù có một số ca đột phá ở những người đã tiêm vaccine.
Tổng Y sĩ Mỹ Vivek Murthy gần đây đã nhận định với Politico rằng thành công của Mỹ trong đại dịch này không nên được đo lường bằng cụm từ "không có ca mắc". Thay vào đó, nó nên được coi là "có rất ít ca nhập viện và tử vong".
Vaccine và sự đoàn kết toàn cầu là chìa khóa
Mặc dù thế giới có khả năng bỏ lỡ cơ hội tiêu diệt Covid-19, Van Kerkhove nhấn mạnh sự cần thiết của cộng đồng toàn cầu trong việc khai thác sức mạnh của mình để giảm tốc độ lây lan của virus. Bà chỉ ra kế hoạch ứng phó của WHO, trong đó kêu gọi kiểm tra và giám sát rộng rãi, tiêm chủng và thực hiện các biện pháp giảm thiểu rủi ro, chẳng hạn như các yêu cầu hoặc hạn chế về tụ tập và đi lại nơi công cộng.
Đại dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918, trận dịch chết người nhất trong thế kỷ 20, đã kết thúc khi không còn đủ người để virus lây nhiễm và tồn tại trong cộng đồng. Tuy vậy, đại dịch đã lấy đi mạng sống của ít nhất 50 triệu người và khiến 1/3 dân số thế giới lây nhiễm, theo Time.
Virus gây ra Covid-19 ít gây chết người hơn so với Cúm Tây Ban Nha và số lượng người nhiễm cần thiết để đạt được mức độ miễn dịch cộng đồng có thể giảm do chúng ta đã có vaccine.
Việc tiêm chủng có thể là chìa khóa để chấm dứt đại dịch, vì nó làm giảm cơ hội lây nhiễm và lây lan virus của một người. WHO đã thúc đẩy chiến dịch tiêm vaccine toàn cầu, chứ không phải thực hiện ở một vài quốc gia riêng lẻ.
Theo tiến sĩ Van Kerkhove, quốc gia có tỷ lệ tiêm chủng cao hiểu sau về sự an toàn và việc những nơi khác tỷ lệ tiêm chủng thấp có thể kéo dài đại dịch khi tạo điều kiện cho virus lây lan và làm gia tăng các biến thể mới.
Nguy cơ một biến thể kháng vaccine và lây lan ra các khu vực có tỷ lệ tiêm vaccine cao cũng làm dấy lên mối lo ngại đối với các quan chức y tế về viễn cảnh của một đại dịch không bao giờ kết thúc.
Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhnom Ghebreyesus cảnh báo, không có ai an toàn cho tới khi toàn thế giới đều an toàn, đồng thời kêu gọi sự gia tăng mạnh mẽ về nguồn cung vaccine ở những nước thu nhập thấp.
WHO nói rằng đại dịch sẽ còn tiếp tục nếu "dịch bệnh còn lây lan trên toàn thế giới". Điều này cho thấy sự đoàn kết toàn cầu quan trọng thế nào.
Xem thêm: Chi phí điều trị bệnh nhân Covid-19 đắt tiền thế nào?
