Ngày 20/7/1969, Michael Collins đã đóng vai trò quan trọng không kém hai người cộng sự nổi danh. Ông là người đưa Neil Armstrong và Buzz Aldrin lên Mặt trăng. Khi trở về Trái đất, cựu phi công NASA bị truyền thông gọi bằng biệt danh “người đàn ông cô độc nhất thế giới”, do ông phải chờ trong module chỉ huy suốt 21 tiếng liền trên Mặt trăng trong lúc hai cộng sự tiến hành thăm dò và nghiên cứu. Với vai trò đồng đội, nhiệm vụ của họ đã kết thúc khi hoàn thành mục tiêu của Tổng thống John F. Kennedy trong cuộc đua du hành vũ trụ - đưa con người lên Mặt trăng vào cuối thập niên 60.
Ông Michael Collins hiện tại.
Sau khi về Trái đất, Collins tiếp tục có mặt trong những chuyến đi khắp năm châu bốn bể cùng hai cộng sự để khẳng định bước tiến vĩ đại này. Đến năm 1970, ông rời NASA, bỏ qua cơ hội trở thành người đàn ông tiếp theo đặt chân lên Mặt trăng. Chia sẻ với BBC vào năm 2019, Collins nói: “Tôi đã chuyển sang làm công việc khác, đầu tiên là Trợ lý Bộ trưởng, rồi đến giám đốc của Bảo tàng Hàng không và Không gian Quốc gia. Khi ấy, tôi tin rằng những sở nguyện cá nhân quan trọng hơn tham vọng thăng tiến trong sự nghiệp”.
Ba thành viên phi hành đoàn năm đó.
Collins cho biết lựa chọn của ông trong quá khứ khiến cả bản thân lẫn gia đình phải chịu áp lực không nhỏ, song ông không nghĩ rằng mình đã khiến NASA thất vọng khi quyết định rời đi. Ông chia sẻ: “Pat, vợ tôi, đã phải nhẫn nhịn rất nhiều khi tôi trở thành phi công lái máy bay phản lực, rồi đến phi công thử nghiệm và cuối cùng là công việc phi hành gia kỳ quái này. Tính chất công việc buộc tôi phải xa nhà trong thời gian dài, nhốt mình trong khoang điều khiển. Tôi phát ốm và mệt lả khi phải ở miết trong buồng lái, thế nên tôi thông báo quyết định từ chức với NASA. Tôi không cảm thấy mình nợ NASA điều gì, ngược lại, họ cũng không nợ tôi”.
Collins đã bỏ qua cơ hội làm người tiếp theo đổ bộ lên Mặt trăng.
Ở tuổi 89, Collins thừa nhận mình từng có điều hối tiếc trong quá khứ, nhưng không có gì phải than vãn. “Chắc chắn là tôi có chút hối hận, nhưng may mắn của tôi đã kéo dài đủ lâu rồi, đây là lúc thích hợp để kết thúc. Khi thấy bạn tốt Gene Cernan đặt chân lên bề mặt Mặt trăng, tôi có chút ghen tị nào không? Có lẽ tôi từng cho rằng người đó nên là mình. Nhưng tôi không thực sự đố kị với anh ấy, cảm giác không cam lòng đó chỉ xuất hiện thoáng qua”, ông nói. “Tôi đã tự đưa ra lựa chọn và hài lòng với nó. Giờ tôi đang sống ở Washington DC với công việc tốt và gia đình yên ấm, tôi không có lý do gì để hối tiếc cả”.
Ngày 5/5, Tổng thống Donald Trump đã công bố dự thảo Hiệp định Artemis, nỗ lực mới nhất của Nhà Trắng để quy tụ đồng minh xung quanh kế hoạch của NASA nhằm đưa người lên Mặt trăng, tiếp đến xây dựng các trạm không gian tại đây.
