Ngoài tên gọi Pythagoras, chiếc chén còn được gọi là chén “tham thì thâm”. Bạn có thể đoán ra nguyên nhân không?
Thoạt nhìn, chén do Pythagoras (sinh khoảng năm 580 - 572 TCN và mất khoảng năm 500-490 TCN), nhà triết học, toán học vĩ đại của Hy Lạp) sáng chế trông không có gì khác biệt so với những chiếc chén hay cốc bình thường.
Tuy nhiên, điểm thú vị ít người biết là chiếc chén này thực chất lại là một thiết bị được sắp xếp một cách khéo léo nhằm kiểm soát lượng chất lỏng bên trong, đặc biệt là rượu.
Chén Pathagoras. Ảnh: Wikipedia
Một số người cho rằng, đây là một “trò đùa” thông minh để dạy cho con người ta về sự chừng mực, biết sống điều độ và thận trọng chống lại những cám dỗ của lòng tham.
Theo một câu chuyện được lưu truyền ở Hy Lạp, người ta cho rằng nhà triết học Pythagoras đã phát minh ra chiếc chén đặc biệt này để giải thích cho các môn đệ về sự điều độ.
Ngoài ra, một câu chuyện khác cho rằng, khi được giao nhiệm vụ giám sát một nhóm công nhân đang thi công một công trình cung cấp nước trên đảo Samos (Hy Lạp), Pythagoras được cho là đã sáng chế ra chiếc chén này nhằm kiểm soát lượng rượu của họ để đảm bảo không ảnh hưởng đến tiến độ công việc.
Điểm thú vị là nếu những người công nhân rót rượu quá vạch chỉ định thì lượng rượu trong cốc cũng cạn ráo “không cánh mà bay”.
Cơ chế hoạt động của chiếc chén “thần kỳ”
Bí ẩn bên trong chiếc chén Pythagoras khiến những người ngay cả muốn quá chén cũng khó, là vì có cấu tạo và nguyên lý hoạt động đặc biệt.
Theo đó, chiếc chén có một ống Siphon (ống xả tràn) có hình dạng chữ u lộn ngược được che giấu một cách khéo léo ở giữa. Điểm thú vị là ống Siphon còn có một đầu được mở ra ở đáy chén.
Khi rót quá vạch quy định, chất lỏng bên trong chén sẽ bị đẩy hết ra ngoài. Ảnh: VinePair
Khi chất lỏng hoặc rượu chỉ dừng ở mức giới hạn nhất định thì chúng sẽ được giữ lại trong chén.
Ngược lại, nếu chất lỏng bị đổ vào vượt quá vạch giới hạn thì nó sẽ bị đẩy ngược qua ống Siphon do tình trang chênh lệch áp suất trong chiếc ống này và thoát hết ra ngoài bằng một lỗ đã được thiết kế ở dưới đáy chén.
Trải qua hàng nghìn năm, nhưng câu chuyện về chiếc chén Pythagoras vẫn mang một bài học sâu sắc, giúp con người biết sống một cách có điều độ và không nên tham lam.
Ngày nay, người ta cũng ứng dụng cơ chế hoạt động của chiếc chén Pythagoras vào các thiết bị dùng nước được đặt trong nhà vệ sinh hoặc phòng tắm. Khi nước trong bồn rửa cao vượt mức giới hạn thì nó sẽ tự động xả hết.
