Phát hiện thú vị này đã được công bố trên tạp chí Nature Ecology & Evolution. Trước đó, các nhà khoa học không ngờ rằng loài cheo cheo Việt Nam (tên khoa học: Tragulus versicolor) vẫn còn tồn tại trong thế giới tự nhiên. Đây là loài động vật có ngoại hình tương tự hươu, thuộc bộ móng guốc. Nhóm nghiên cứu cùng nhiều tổ chức khác, tiêu biểu là Viện bảo tồn động vật hoang dã toàn cầu ở Austin và Viện nghiên cứu động vật hoang dã Leibniz ở Berlin, đã lên tiếng kêu gọi mọi người chung tay bảo vệ loài động vật hiếm lạ này.
Cheo cheo Việt Nam lại xuất hiện sau gần 30 năm vắng bóng.
Lần cuối cùng các nhà động vật học phát hiện dấu vết của cheo cheo Việt Nam là vào thập niên 90. Khi ấy, nhóm nghiên cứu chỉ có thể mua lại xác một cá thể cheo cheo đã chết dưới tay thợ săn chứ không tìm được mẫu vật còn sống.
Trước khi thực hiện dự án lần này, Andrew Tilker - nghiên cứu sinh tại Viện Leibniz và là đồng tác giả của bản báo cáo - đã cùng nhóm phỏng vấn người dân tại 3 tỉnh ở Việt Nam để truy tìm dấu tích của loài động vật đặc thù này. Cheo cheo Việt Nam trông khá giống cheo cheo Nam Dương. Cả hai đều có thân hình thấp bé, chỉ cao tầm 45 cm, song cheo cheo Việt Nam có lông màu vàng ở phía trước và màu xám bạc phía sau, còn “người anh em” Nam Dương chỉ độc một màu xám.
Đây là loài động vật đặc thù, chỉ riêng Việt Nam mới có.
Sử dụng thông tin góp nhặt từ người dân địa phương, các nhà khoa học đã lắp 29 camera quanh khu vực có khả năng xuất hiện loài động vật này. Trong vòng 6 tháng, 15/29 chiếc camera đã bắt được 208 lần cheo cheo Việt Nam lộ diện, thu về hơn 2000 bức ảnh. Chúng có xu hướng ra ngoài vào ban ngày, phần lớn đều đơn độc: 97% số ảnh chụp được cho thấy cheo cheo kiếm ăn một mình, chỉ 3% trong số đó xuất hiện cùng bạn đời.
Rất ít khi cheo cheo Việt Nam ra ngoài cùng bạn đời.
Tilker vui mừng vì kết quả thu được, song lại tỏ ra quan ngại về sự an toàn của loài vật quý hiếm này. Các nhà khoa học không thể xác định số lượng cụ thể của quần thể cheo cheo Việt Nam vì không đủ dữ liệu, nhưng hình ảnh ghi lại cho thấy ít ra số lượng của chúng tại khu vực đặt camera cũng rất đáng kể. Tuy nhiên, Tilker nhận định chúng ta tuyệt đối không được chủ quan khi đánh giá số lượng của loài cheo cheo Việt Nam, bởi chúng có thể tập trung nhiều ở nơi này, nhưng hoàn toàn vắng bóng ở nơi khác.
Các nhà khoa học đang kêu gọi cộng đồng bảo tồn loài vật này.
Các nhà khoa học dự kiến tổ chức thêm dự án khảo sát để đánh giá quy mô của quần thể cheo cheo Việt Nam, đồng thời xem xét các mối nguy đe dọa đến đời sống của chúng nhằm đề ra phương pháp bảo tồn. Nạn săn bắt vô tội vạ đang là mũi dao treo lơ lửng trên đầu loài vật quý hiếm này. Do đó, muốn gìn giữ cheo cheo Việt Nam, trước hết ta phải giảm thiểu săn bắn, đồng nghĩa với việc hạn chế nhu cầu sử dụng các sản phẩm từ động vật hoang dã, tích cực bảo vệ môi trường sống của chúng và nâng cao nhận thức trong cộng đồng.
Cheo cheo Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc phân phối hạt giống, góp phần duy trì và bảo vệ rừng nhiệt đới. Với việc phát hiện cheo cheo Việt Nam, các nhà khoa học hy vọng sẽ mở ra một chương mới trong sự nghiệp bảo tồn các loài động vật hoang dã trên hành tinh.
