Có 4 kịch bản lớn mà các nhà điều tra đang xem xét khi tiến hành tìm kiếm và điều tra về sự biến mất của máy bay MS 804.
Ahmed Adel, phó chủ tịch của EgyptAir, nói với Christiane Amanpour của CNN rằng trong vụ việc này “có thể làdo sự cố kĩ thuật hoặc một cuộc tấn công khủng bố.”
“Có rất nhiều lý do khi mọi thứ đều có thể xảy ra trên bầu trời”, ông nói.
Thời tiết xấu dường như không phải là một kịch bản khả thi. Chiếc máy bay vẫn đang ở độ cao thích hợp vào thời điểm mất tích và cuộc trò chuyện cuối cùng của phi hành đoàn với kiểm soát không lưu Hi Lạp không có bất cứ thảo luận nào về điều kiện thời tiết.
Đường bay của MS 804.(Ảnh: Flightradar24)
Kịch bản 1: Có bom trên máy bay
Hành động khủng bố là điều đầu tiên các quan chức nghĩ tới. Bộ trưởng Hàng không Ai Cập Sherif Fathy cho biết khả năng xảy ra khủng bố cao hơn sự cố kỹ thuật.
Nếu bạn phân tích tình hình đúng cách, khả năng xảy ra một cuộc tấn công khủng bố là cao hơn so với việc có một vấn đề về kỹ thuật, ông nói ở Cairo.
Các quan chức Mỹ cũng đặt ra giả thuyết khủng bố với CNN, với nghi ngờ ban đầu rằng chiếc máy bay đã bị đặt bom. Tuy nhiên, nhận định này được đưa ra chưa có bằng chứng cụ thể và cũng chưa điều tra được có mối đe dọa nào với MS804.
Nhưng nếu MS 804 thật sự bị tấn công bởi một quả bom, đây sẽ là lời nhắc nhở rõ ràng rằng các biện pháp an ninh tại sân bay chỉ bảo vệ tốt những người thực hiện chúng.
Trong một bài viết, Robert Liscouski và William McGann, hai chuyên gia về an ninh khủng bố nhận định “các nhóm khủng bố từ Yemen, Syria đến Đông Phi đang tiếp tục tìm kiếm những phương thức mới để mang bomlên máy bay chở khách bằng cách đánh bại các hệ thống phát hiện hoặc tuyển mộ các nhân viên hàng không.”
Liscouski và McGann trích dẫn sự cố trên một chuyến bay rời Mogadishu ở Somalia vào ngày 2/2. Hai nhân viên sân bay mang một máy tính xách tay có chứa thiết bị nổ thông qua một trạm kiểm soát X-ray và sau đó đưa cho một người hành khách nam trên chuyến bay của Turkish Airlines. Khi hành động này bị phát hiện, nhân viên sân bay ngay lập tức lên chuyến bay tới Djibouti.
Sau khi khởi hành 20 phút, máy tính xách tay phát nổ. “Do máy bay chưa đạt đủ độ cao …. nên có thể đã cứu được mạng sống của hơn 70 hành khách trên máy bay”, và sau đó đã phải hạ cánh khẩn cấp, Liscouski và McGann cho biết.
Vụ tấn công trên đã được nhóm al-Shabaab tại Somali, có liên kết với al Qaeda nhận trách nhiệm.
Kịch bản 2: Mối đe dọa nội bộ
Sự cố Mogadishu một lần nữa nhấn mạnh “mối đe dọa nội bộ” đối với an ninh hàng không. Trong tháng 11 năm ngoái, một nhân viên sân bay bị cáo buộc vận chuyển “lậu” một quả bom lên máy bay chở khách Metrojet Nga tại sân bay ở Sharm el-Sheikh ở Ai Cập, mặc dù chính quyền Ai Cập nói không có người bị bắt hay bị buộc tội liên quan đến cuộc tấn công này.
Quả bom được đặt trên máy bay A321 của Airbus, đã phát nổ ngay sau khi máy bay đạt độ cao bay thẳng; tất cả 224 hành khách thiệt mạng. Trong vòng vài giờ, tổ chức có liên hệ với IS ở Ai Cập đã nhận trách nhiệm.
Liscouski và McGann cũng nói rằng, nhiều sân bay tại các nước đang phát triển tụt hậu trong việc triển khai các biện kiểm soát sân bay và đào tạo nhân viên nghiêm ngặt. Ngoài ra, các nhóm khủng bố có thể tuyển dụngnhân viên sân bay “hoặc là người ít bị sự giám sát của nhân viên sân bay tại các trạm kiểm soát an ninh hơn so với hành khách hoặc có thể tránh né hoàn toàn hệ thống giám sát.”
Michael McCaul, Chủ tịch Ủy ban An ninh Nội địa Hoa Kỳ, ngày 19/5 cho biết “dù bạn có thể có công nghệ giám sát tốt nhất, nhưng nếu bạn gặp phải một mối đe dọa từ đội ngũ nội bộ, đây mới là điều đáng lo ngại.”
Các quan chức Hoa Kỳ đã nói với CNN rằng trong tiến trình điều tra EgyptAir sẽ đặt trọng tâm vào nhân viên hàng không tại mặt đất và bất cứ ai có quyền tiếp cận chiếc máy bay cũng như phi hành đoàn của chuyến bay.
Kịch bản 3: Vấn đề kỹ thuật
Các kịch bản khác, hoặc kết hợp các sai lầm của phi công và một vấn đề kỹ thuật được đánh giá có khả năng xảy ra ngang nhau. Nguyên nhân này có thể được phát hiện khi tìm thấy các mảnh vỡ hoặc bộ phận lưu trữ thông tin trên máy bay.
Địa Trung Hải, nơi MS804 biến mất gần đất liền và không quá sâu như Trung Đại Tây Dương, nơi chuyến bay447 của Air France bị rơi vào tháng 6/2009 trong khi đang trên đường từ Rio de Janeiro tới Paris. Bộ ghi dữ liệu chuyến bay và ghi âm buồng lái trên máy bay cuối cùng đã được tìm thấy ở độ sâu gần 4.000 mét (hơn 2 dặm) - gần hai năm sau đó.
Tuy nhiên, với độ sâu 2000m tại Địa Trung Hải, việc tìm kiếm MS804 vẫn còn khá khó khăn, tùy thuộc vào phạm vi xuất hiện các mảnh vỡ.
Tai nạn của máy bay Air France trên cuối cùng được cho là do sự kết hợp của việc lỗi dữ liệu và phản ứng không linh hoạt của hai phi công có mặt điều khiển máy bay vào thời điểm đó trong khi cơ trưởng giàu kinh nghiệm lúc đó đang trong thời gian nghỉ ngơi.
Nguyên nhân cho sự biến mất của chuyến bay MH 370 của Malaysia Airlines năm 2013 cũng vẫn còn chưađược tìm ra do quá trình tìm kiếm chưa mang lại kết quả.
Kịch bản 4: Lỗi của phi công
EgyptAir cho biết cơ trưởng của chuyến bay MS 804 đã có 6.275 giờ bay, trong đó có 2,101 trên A320; và phi công đồng hành đã có 2766 giờ bay. Cả hai người đều có nhiều kinh nghiệm.
Theo các nhà phân tích hàng không, mức độ tự động hóa cao trên máy bay hiện đại làm giảm tác động từ các sai phạm của phi công. Tuy nhiên, khi một hành động điều khiển bay thực hiện sai, phi hành đoàn sẽ phải đối mặt với nhiều chỉ dẫn liên tiếp và trong một số trường hợp, gặp khó khăn trong việc xử lí thông tin.
Một ví dụ là vụ tai nạn khi hạ cánh của một chuyến bay hãng Asiana gần sân bay San Francisco vào năm 2013làm ba hành khách thiệt mạng. Báo cáo cho biết viên phi công tại bàn điều khiển không nắm bắt được “sự phức tạp của các hệ thống tự động điều tiết và giám sát bay tự động.”
Máy bay Germanwings gặp tai nạn tháng 3 năm ngoái cũng bị gây ra bởi phi công 27 tuổi Andreas Lubitz, người nhốt cơ trưởng bên ngoài buồng lái trước khi thực hiện vụ đâm máy bay xuống vùng núi ở miền nam nước Pháp.
Các vụ điều tra trước đây đã chỉ ra nhiều nguyên nhân có thể xảy ra và do đó cần thận trọng trong việc phân tích tại sao MS 804 của EgyptAir đột nhiên biến mất ngày 19/5.
