Cận cảnh bức phù điêu mật mã Kryptos chưa được phá giải trong suốt 30 năm qua.
Được biết, bức phù điêu có tên Kryptos vừa nêu được tạo ra bởi nghệ sĩ Mỹ Jim Sanborn và được đặt trước trụ sở CIA vào năm 1990. Từ đó, các chuyên gia giải mã của Cơ quan này cũng như các nhà giải mã nghiệp dư trên khắp thế giới đã cố gắng tìm ra ý nghĩa của bức phù điêu đồng cao 3,6 m chứa hơn 1.800 ký tự.
Mặc dù nhiều người đã thành công trong việc giải mã 3 đoạn đầu, phần cuối cùng vẫn là một ẩn số cho tới ngày nay. Các chuyên gia đã thử mọi phương pháp như tìm gợi ý trong sách, đổi vị trí ký tự, mã nhị phân, hoán đổi ngôn ngữ hay thậm chí là mã Morse. Nhưng tới nay vẫn chưa ai có thể tìm ra ý nghĩa của 97 ký tự ở phần 4 của phù điêu Kryptos.
Điều đáng nói là 3 phần đầu của mật mã Kryptos được giải chỉ trong vòng 8 năm đầu sau khi được đặt tại Langley. Kể từ đó, việc giải mã gần như không có tiến triển gì. Lý do là vì 2 phần đầu khá dễ, ai có kinh nghiệp giải mã đều có thể tìm ra. Phần thứ 3 có hóc búa hơn nhưng không làm khó được nhiều người. Phần 4 chính là thứ mà mọi người đang chật vật và được coi là gần như không thể phá.
Toàn văn mật mã Kryptos được khắc trên tấm phù điêu.
Trong vòng 30 năm qua, phần 4 của mật mã Kryptos đã được nhiều chuyên gia từ CIA, NSA cũng như người nghiệp dư trên khắp thế giới nghiên cứu tỉ mỉ. Thậm chí còn có một tổ chức Kryptos quốc tế gồm hàng nghìn nhà giải mã trên khắp thế giới nhằm hợp sức hóa giải câu đố hóc búa này. Hằng năm, nhiều người còn tới gặp Jim Sanborn với hy vọng có được sự gợi ý của ông. Tuy nhiên, họ đều phải tay trắng trở về trước sự kín miệng của tác giả.
Trên thực tế, Sanborn đã hai lần bật mí về chuỗi mật mã của ông. Một vài năm trước ông đã cho biết rằng ký tự 64 đến 69 (NYPVTT) có nghĩa là “BERLIN”. Không lâu sau, ông lại tiết lộ rằng ký tự từ 70 đến 74 trong đoạn mật mã dịch ra là “CLOCK”. Nếu ghép lại, đoạn ký tự này có nghĩa là “BERLIN CLOCK” (tạm dịch: đồng hồ Berlin). Dẫu vậy, mật mã này vẫn còn rất hóc búa với tất cả mọi người.
Jim Sanborn giờ đã 70 tuổi và nhiều người hỏi sẽ ra sao nếu ông qua đời mà mật mã chưa được giải hoàn toàn. Vị chuyên gia cho biết ông đã viết lời giải ra giấy và để trong hộp bí mật. Ông đã chuyển chiếc hộp cho một người đáng tin cậy để có thể xác nhận trong trường hợp ai đó phá được mật mã.
Hiển nhiên là tới nay không ai biết nội dung đoạn cuối của mật mã Kryptos là gì. Nhiều người cho rằng phần 4 của mật mã sẽ mở ra một câu đố lớn hơn.
Có một sự thật là bức tường Kryptos là mật mã đầu tiên do Jim Sanborn tạo ra. Tuy vậy, ông đã làm rối trí vô số chuyên gia mật mã giàu kinh nghiệm trong hàng thập kỷ.
