Tờ báo Suddeutsche Zeitung của Đức và Hội nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ) vừa công bố vụ rò rỉ tài liệu về trốn thuế lớn nhất từ trước đến nay từ công ty luật Mossack Fonseca có trụ sở ở Panama. Vụ việc này đã vạch trần cách giới siêu giàu của thế giới quản lý tài sản ở nước ngoài như thế nào.
1. Mossack Fonseca là gì?
Mossack Fonseca là công ty luật có trụ sở ở Panama, hoạt động ở 42 quốc gia với 600 nhân viên. Công ty này chuyên cung cấp các dịch vụ chuyển tiền ra nước ngoài bằng cách lập ra các công ty vỏ bọc. Mossack cũng hiện diện ở các thiên đường thuế như Thụy Sĩ, đảo Síp và quần đảo British Virgin. Mossack được cho là đại diện cho hơn 300.000 công ty, hơn một nửa trong số này có trụ sở ở Anh. Tuy nhiên, công ty có 40 năm tuổi này đã từ chối thừa nhận các sai phạm trên.
Trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình Channel 2 của Panama, nhà đồng sáng lập của Mossack Fonseca, Ramon Fonseca nói: “Chúng tôi không chịu trách nhiệm cho hành động của các công ty mà chúng tôi giúp thành lập”.
2. Thông tin gì đã bị rò rỉ?
Hơn 11,5 triệu tài liệu đã bị rò rỉ. Quy mô của những tài liệu này vượt xa số dữ liệu được rò rỉ bởi WikiLeaks vào năm 2010 và cựu điệp viên Edward Snowden vào năm 2013. Sueddeutsche Zeitung cho biết người cung cấp thông tin đã yêu cầu được giấu tên và được bảo vệ, nhưng không đòi hỏi bất cứ lợi ích tài chính nào.
ICIJ tiết lộ số tài liệu trên chứa thông tin về 214.000 công ty vỏ bọc mà tổ chức này phải mất thàng tháng mới lọc ra được.
“Theo chúng tôi biết, đây là vụ rò rỉ tài liệu lớn nhất từ trước đến nay”, phóng viên của Sueddeutsche Zeitung, Bastian Obermayer nói.
Những tài liệu này đã hé lộ cách các công ty trốn thuế và rửa tiền. Các vụ hối lộ, tham nhũng, vi phạm lệnh cấm vận quốc tế và tội phạm doanh nghiệp cũng được đề cập trong số tài liệu trên.
“Những tài liệu này đã bóc mẽ hoạt động trốn thuế ở quy mô lớn chưa từng thấy, làm sáng tỏ cách các dòng tiền bẩn lưu thông trong hệ thống tài chính toàn cầu và dung dưỡng tội phạm trong hàng thập kỷ”, ICIJ nói.
3. Ai sẽ phải lo sợ?
1% của thế giới. BBC đã công bố 72 người đã hoặc đang là nguyên thủ quốc gia có liên quan đến công ty này, bao gồm nhiều ông trùm kinh doanh và người nổi tiếng. Thủ tướng Iceland, Sigmundur Davîo Gunnlaugsson đang đứng trước nhiều lời kêu gọi từ chức sau khi tài liệu rò rỉ cho thấy ông đã mở một công ty vỏ bọc để giấu tiền ở quần đảo British Virgin.
Những cái tên nổi bật khác được nhắc đến là Vua Salman của Ả Rập Xê-út, bạn bè của thủ tướng Anh David Cameron, cựu thủ tướng Trung Quốc Lý Bằng và tổng thống Syria Bashar al-Assad.
“Tôi nghĩ vụ rò rỉ này sẽ là một đòn giáng mạnh vào hoạt động trốn thuế trên toàn thế giới”, giám đốc ICIJ, Gerard Ryle nói.
4. Những người dính líu có phạm luật không?
Không hẳn. Giữ tiền trong các tài khoản nước ngoài vẫn có thể hoàn toàn hợp pháp, và hoạt động này khá phổ biến ở một số nước nhằm giữ tài khoản không bị tội phạm đánh cắp. Tuy nhiên, đây cũng là cách rửa tiền ưa chuộng của tội phạm và các chính trị gia tham nhũng.
5. Chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Các vụ điều tra tội phạm sẽ được triển khai ở hàng chục nước, và nhiều vụ việc động trời nữa sẽ bị phát giác do những tài liệu này bị kiểm tra kỹ lưỡng hơn. Cho đến nay, chưa có chính trị gia nào của Mỹ nào bị bêu tên, nhưng điều này có thể sớm thay đổi trong thời gian tới.
