Lời cảnh báo sắc lạnh giống như một lời “tuyên chiến” trên của Ankara đã đặt mối quan hệ đồng minh Mỹ-Thổ Nhĩ Kỳ vào tình trạng nguy hiểm và khiến lợi ích của Mỹ ở Thổ Nhĩ Kỳ bị đe doạ.
Tình hình ở Thổ Nhĩ Kỳ vẫn hết sức căng thẳng
Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim đã đe doạ sẽ gây chiến với bất kỳ nước nào “hỗ trợ” cho ông Fethullah Gulen - giáo sĩ người Thổ Nhĩ Kỳ đang sống lưu vong ở Pennsylvania, Mỹ. Washington từ chối yêu cầu dẫn độ của Ankara với lý do thiếu bằng chứng chứng tỏ ông Gulen đứng đằng sau giật dây cuộc binh biến đẫm máu vừa rồi ở Ankara và Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm lật đổ chính quyền của Tổng thống Erdogan.
Lời tuyên bố lạnh lùng trên được cho là lời đe doạ trực tiếp nhằm vào Mỹ với yêu cầu ngầm rằng Washington hoặc chọn cách dẫn độ ông Gulen hoặc đối mặt với sự thù địch của Ankara. Những phát biểu đầy khiêu khích của giới chức Thổ Nhĩ Kỳ được đưa ra sau khi Bộ trưởng Lao động Thổ Nhĩ Kỳ Suleyman Soylu gây sốc toàn thế giới bằng lời cáo buộc chính Mỹ là lực lượng dàn dựng cuộc đảo chính đẫm máu vừa rồi.
“Mỹ đứng đằng sau nỗ lực đảo chính. Một vài tờ báo được xuất bản ở đó (Mỹ) đã tiến hành các hoạt động trong nhiều tháng. Trong nhiều tháng, chúng tôi đã gửi yêu cầu với Mỹ liên quan đến Fethullah Gulen. Mỹ phải cho dẫn độ ông ấy”, Bộ trưởng Lao động cho biết trong một tuyên bố.
Mỹ đã phản ứng thẳng thừng không kém gì với sự lạnh lùng của Thổ Nhĩ Kỳ bất chấp hai nước đang là đồng minh với nhau.
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tuyên bố, chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ không cung cấp được bằng chứng đầy đủ cho chính quyền Tổng thống Barack Obama để có thể thậm chí là chỉ xem xét lời đề nghị dẫn độ giáo sĩ Gulen của phía Ankara. Ông Kerry cũng tức giận lên án những phát biểu đầy khiêu khích của Ankara, nói rằng lời cáo buộc về việc Mỹ có dính líu đến cuộc đảo chính ở Thổ Nhĩ Kỳ có thể gây hại nghiêm trọng đến quan hệ song phương.
Ông Kerry kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ hãy thể hiện sự kiềm chế sau cuộc đảo chính và tuân thủ chặt chẽ theo pháp quyền trong cuộc điều tra về cuộc đảo chính.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby sau đó cho biết, trong cuộc hội đàm diễn ra chiều tối thứ Bảy (16/7) với Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavosoglu, Ngoại trưởng Mỹ Kerry cũng đã cảnh báo Thổ Nhĩ Kỳ đừng bao giờ đưa ra một lời cáo buộc như vậy.
“Ông Kerry đã nói rõ rằng, Mỹ sẵn sàng cung cấp sự giúp đỡ cho chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ trong tiến trình điều tra, nhưng những lời cáo buộc về vai trò của Mỹ trong cuộc đảo chính bất thành vừa rồi là hoàn toàn sai trái và gây hại cho quan hệ song phương”, phát ngôn viên Kirby cho hay.
Những diễn biến vừa qua cho thấy, quan hệ giữa hai đồng minh Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ đã bị sứt mẻ đi ít nhiều sau cuộc đảo chính diễn ra hồi cuối tuần.
