Ngày 5/3, khoảng 50 khách tập trung tại một ngôi nhà ở vùng ngoại ô Westport, bang Connecticut, để chúc mừng sinh nhật lần thứ 40 của bà chủ nhà và chào hỏi những người bạn cũ, trong đó có một người đến từ Nam Phi. Họ đã cùng chia sẻ những kỷ niệm, một bữa tiệc buffet xa hoa và không ai biết, cả virus corona nữa.
Rồi họ rời đi.
Những người tham gia bữa tiệc - hơn 1 nửa đã nhiễm virus corona - đã đi đến Johannesburg (Nam Phi), thành phố New York (Mỹ), các khu vực khác của bang Connecticut và nhiều nơi khác trên nước Mỹ.
Westport, một thị trấn 28.000 dân trên Long Island Sound, không ghi nhận bất kỳ trường hợp nào nhiễm virus trước khi có bữa tiệc đó. 85 ca nhiễm COVID-19 được ghi nhận hôm 23/3, tăng gấp 40 lần chỉ trong 11 ngày.
Trong một cuộc họp báo chiều 23/3, Thống đốc Ned Lamont của bang Connecticut nói rằng có 415 người trong bang bị nhiễm bệnh, tăng từ 327 người vào tối 22/3. Thị trấn Westport, với dân số không bằng 1% dân số cả bang Connecticut, chiếm hơn 1/5 số ca nhiễm virus corona của bang này.
“Chúng tôi ghi nhận xu hướng ca nhiễm tăng gấp đôi cứ sau 3 hoặc 4 ngày”, thị trưởng Lamont nói.
Đường phố Westport bị phong tỏa sau khi số ca mắc COVID-19 tăng vọt. Ảnh: New York Times
Vị khách đến từ Johannesburg - một doanh nhân 43 tuổi - đổ bệnh trên chuyến bay về nhà, lây lan virus không chỉ ở trong nước mà có thể cho cả hành khách. Các hành khách trên máy bay đã tham dự những bữa tiệc khác. Họ đi làm tại các công việc trên khắp khu vực đô thị New York. Con cái họ đi học và ban ngày, chơi bóng đá và thể thao sau giờ học.
Sáng 8/3, ba ngày sau bữa tiệc, Julie Endich, một trong những vị khách của bữa tiệc hôm đó, thức dậy ở Westport với cơn sốt 40 độ kèm theo đau đớn, tức ngực. Cô biết các triệu chứng này cho thấy cô có thể đã nhiễm COVID-19, nhưng phải mất 4 ngày cô mới nhận được kết quả xét nghiệm xác nhận.
Vào buổi trưa ngày hôm đó, các quan chức y tế thị trấn và quận đã triệu tập một cuộc họp khẩn tại Thư viện Westport. Khoảng 60 người tham dự, và nhiều người khác đã xem trên Facebook. Khi được hỏi liệu mọi người, đặc biệt là cư dân Westport, nhiều cư dân lớn tuổi, có nên làm theo hướng dẫn của chính phủ liên bang và tránh các cuộc tụ họp lớn, các quan chức đã tỏ ra rất lạc quan.
“Theo chúng tôi biết, dịch bệnh không lây lan trong cộng đồng chúng ta. Hãy tiếp tục quan tâm đến nó, nhưng rủi ro nhiễm bệnh của mọi người là rất thấp”, Mark A.R. Cooper, quan chức y tế Westport, phát biểu. Khi được hỏi địa phương hiện có bao nhiêu bộ xét nghiệm virus corona, ông Cooper trả lời: “Không có”.
Ba ngày sau, ngày 11/3, Cooper nhận được một cuộc điện thoại báo một doanh nhân người Nam Phi đã dừng chân ở Westport khi tham gia một bữa tiệc đã ngã bệnh trên máy bay trở về nhà ở Johannesburg.
“Tôi nghĩ đó là bệnh cúm của một người đã có tuổi”, doanh nhân trên nói trên tờ The Sunday Times ngày 15/3. Không giống như ở Mỹ, nơi các xét nghiệm còn thiếu và kết quả có chậm, doanh nhân Nam Phi được kiểm tra và nhận kết quả: dương tính với virus corona.
Cooper và đội ngũ nhân viên của ông hủy kế hoạch ứng phó đại dịch mà họ từng bàn và bắt đầu liên lạc với những khách dự bữa tiệc có doanh nhân Nam Phi nhiễm bệnh. Một số khách còn có con nhỏ.
Nhân viên y tế kiểm tra sức khỏe tài xế trên đường. Ảnh: New York Times
Vài giờ sau, thị trấn Westport đóng cửa các trường học và hầu hết các tòa nhà công cộng. Jim Marpe, người đứng đầu Westport, đã triệu tập một cuộc họp báo vội vàng về các bước đối phó dịch ở địa phương này.
“Chúng tôi đã đánh giá sức khỏe của những cá nhân (dự tiệc) và cố gắng cung cấp cho họ một số lời khuyên hữu ích về việc bảo vệ bản thân và gia đình, giúp ngăn chặn sự lây lan hơn nữa”, Marpe nói. Nhưng, ông cảnh báo, thực tế là, một khi nó bắt đầu lan rộng trong cộng đồng, dịch có thể vượt tầm kiểm soát.
Cơ quan Y tế địa phương đã làm việc với một công ty tư nhân để tiến hành xét nghiệm cho các khách dự bữa tiệc vào ngày 12/3. Đã có danh sách khoảng 38 khách và hơn một nửa các xét nghiệm cho kết quả dương tính. Endich, sau nhiều ngày từ chối khám, đã được xét nghiệm tại Bệnh viện Stamford và nhận được kết quả dương tính vào ngày 12/3.
“Những gì chúng tôi cố gắng làm là nhanh chóng dập tắt nó. Có mơ cũng chẳng nghĩ rằng chỉ trong một tuần chúng ta đã ở giữa cơn đại dịch”, ông Cooper cho hay.
Số người bị bệnh ở hạt Fairfield sau đó tăng vọt. Vào ngày 16/3, Lamont đã đóng cửa các nhà hàng và tòa nhà công cộng trên toàn tiểu bang. Ngay cả trong một thị trấn giàu có, được kết nối tốt như Westport, việc truy tìm dấu vết những người liên quan bữa tiệc cũng gây khó khăn cho khiến các quan chức y tế.
“Ngoài 50 người tham dự, còn có 120 người khác trong danh sách khiêu vũ, một số người có lẽ không có mặt trong bữa tiệc”, ông Cooper nói. “Một trong những khách dự tiệc sau đó đã thừa nhận tham dự một sự kiện với 420 người khác”. Các quan chức y tế đành bỏ cuộc.
Họ nghĩ rằng số người bị nhiễm virus còn cao hơn so với con số thực tế từ những bài xét nghiệm ít nhất 100 lần, theo Ar Ar Ksansan, người sở hữu một công ty tư vấn tài chính ở Westport và sống ở khu vực này.
Một sân chơi tại bãi biển Compo ở Westport đóng cửa do dịch bệnh lan rộng. Ảnh: New York Times
Lo lắng, tin đồn và những lời trách móc bao trùm thị trấn. Các lãnh đạo địa phương nhận hàng trăm email và các cuộc điện thoại từ người dân lo sợ con cái hoặc các thành viên gia đình đã bị nhiễm. Ai là người tổ chức bữa tiệc - họ muốn biết điều này. Thậm chí có tin đồn rằng một số người còn báo với chính quyền là họ đã tham dự bữa tiệc đó để được làm xét nghiệm COVID-19. Các quan chức từ chối tiết lộ tên của chủ nhà hoặc bất kỳ khách nào của bữa tiệc theo quy tắc bảo mật của liên bang.
Khi căn bệnh lây lan, nhiều cư dân lo lắng về việc bị hàng xóm tẩy chay và con cái họ sẽ bị đuổi khỏi các đội thể thao hoặc bỏ lỡ các sự kiện ở trường.
Một phụ nữ địa phương còn so sánh việc ai đó công khai rằng mình mắc COVID-19 cũng giống việc mắc với việc mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Ông Will Haskell, thượng nghị sĩ đại diện cho tiểu bang Westport, kể câu chuyện khiến ông khó nghĩ, về một người phụ nữ đang chờ kết quả xét nghiệm COVID-19 trong khi cả gia đình cô đã bị phơi nhiễm với virus corona. Cô ấy băn khoăn không biết có nên nói chuyện này với bạn bè hay trên mạng xã hội hay không vì lo lắng bị kỳ thị xã hội.
Còn ông Haskell, chỉ dám đưa thuốc cho ông bà mình ở ngoài cửa nhà. “Thật không thể tin được đây là cuộc sống hay cái chết vậy”, ông bày tỏ. “Những gì ở Westport thực sự là một câu chuyện cảnh báo về những gì chúng ta sẽ sớm thấy”.
Danh tính của chủ nhân bữa tiệc vẫn chưa được biết đến dù có vô vàn lời đồn thổi. Hai trong số những vị khách, Endich và Cheryl Chutter, một người sống ở Stamford đã thừa nhận mình có kết quả dương tính virus. Chutter và Endich đều nhắc tới lòng tốt của những người hàng xóm - những người phát thức ăn, nước uống và động viên họ. Chutter nói các quan chức y tế hàng ngày đều gọi điện để kiểm tra tình hình của cô.
Doanh nhân, người đầu tiên được chẩn đoán nhiễm virus, nói rằng anh ta đã hoàn toàn bình phục và thậm chí còn lên kế hoạch chạy bộ.
