Mới đây, Bệnh viện Trung ương quân đội 108 tiếp nhận và điều trị cho một bệnh nhi 8 tuổi ở huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang bị đột quỵ. Hơn 1 tháng trước, bé H. có những biểu hiện đau đầu, chóng mặt thoáng qua. Vài ngày sau, bé xuất hiện triệu chứng liệt nửa người và hôn mê. Mẹ bé H. cho biết, khi đến viện thì tình trạng của bé đã nặng.
“Tự dưng bàn chân của cháu không xỏ được dép, người cháu yếu. Sau đó, người cháu lịm đi, một lát sau cháu đi vào hôn mê, vệ sinh không tự chủ… Giá như gia đình biết đưa cháu đi viện từ lúc cháu kêu choáng đầu, chóng mặt thì cháu sẽ nhẹ hơn. Gia đình không biết gì về bệnh đột quỵ” - mẹ bé H. chia sẻ.
Sau hơn 1 tháng điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương, gia đình chuyển bé đến Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 điều trị tiếp.
Ths-BS Lê Chi Viện- Khoa Đột quỵ não - BV Trung ương Quân đội 108 , bác sĩ trực tiếp điều trị cho bé H chia sẻ: “Bệnh nhi được xác định bị đột quỵ nhồi máu não do tắc mạch thân nền, bệnh lý được coi là hiếm gặp. Do đến cơ sở y tế can thiệp hơi muộn, tuy cứu được tính mạng nhưng để lại di chứng nặng nề như liệt tứ chi, suy giảm nhận thức khá nhiều, chưa tiếp xúc được ngôn ngữ”.
Hiện bé H. được điều trị với một phác đồ toàn diện và tích cực bằng thuốc, phục hồi chức năng, tâm lý trị liệu, dinh dưỡng… BS Lê Chi Viện cho biết, sau một thời gian điều trị tích cực, bé H. đã có dấu hiệu tiến triển tốt hơn trong vận động và nhận thức. Tuy nhiên, rất khó để có thể trở lại trạng thái bình thường như trước kia.
Nhiều bố mẹ nhầm lẫn triệu chứng đột quỵ ở con nhỏ với các bệnh lý khác
Từ trước đến nay chúng ta thường nghĩ đột quỵ là bệnh của người lớn. Nhưng trên thực tế, tình trạng này cũng có thể xảy ra ở trẻ em. Nhiều gia đình không nhận thức được các triệu chứng đột quỵ ở trẻ nhỏ, nên cho rằng đó là trúng gió, động kinh,… Sau đó, người nhà tự sơ cứu cứu bệnh nhân bằng cách cạo gió, vắt chanh, lấy kim châm đầu ngón tay dẫn đến chậm trễ trong việc cấp cứu.
Bệnh đột quỵ rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác vì biểu hiện không rõ ràng. Có thể nhầm lẫn với viêm màng não, vì đôi khi bé có sốt kèm theo. Có thể nhầm lẫn với bệnh động kinh nếu bé có biểu hiện co giật. Thậm chí, có thể nhầm lẫn với các bệnh lý đường tiêu hóa do bé có nôn ói.
Các chuyên gia cho rằng, không ít các trường hợp gia đình phát hiện muộn đã khiến tình trạng trẻ bị đột quỵ không được chữa trị kịp thời. Vì thế, khi các bé bị đột quỵ, cần phải được cấp cứu tại các cơ sở y tế càng sớm càng tốt.
TS-BS Nguyễn Hồng Quân – Phó chủ nhiệm khoa Nội Thần kinh – BV Trung ương Quân đội 108 cho hay: “Khoảng "thời gian vàng" đối với một số loại đột quỵ như nhồi máu chẳng hạn, nếu đến bệnh viện trong khoảng 4,5 giờ, có thể dùng thuốc tiêu sợi huyết. Nếu đến trong khoảng từ 6-24 giờ vẫn có thể xem xét để thực hiện can thiệp lấy huyết khối đối với những bệnh nhân nhồi máu. Tuy nhiên, đến viện cấp cứu càng sớm càng tốt để giảm nguy cơ tử vong và tàn phế”.
Biểu hiện của đột quỵ ở trẻ em là gì?
Đối với những trẻ lớn, thì dấu hiệu đột quỵ tương tự người lớn, như: méo miệng, nói đớ, liệt nửa người đột ngột .
Còn ở trẻ nhỏ, những dấu hiệu này rất khó có thể nhận ra. Có nhiều trường hợp đột quỵ không có biểu hiện rõ ràng mà chỉ đau đầu, nôn ói, lơ mơ, lừ đừ. Những triệu chứng này rất chung chung và có thể nhầm lẫn với các bệnh lý khác.
Các nguyên nhân đa phần là do bẩm sinh, các dị dạng động tĩnh mạch não hay túi phình mạch máu não đều không có biểu hiện rõ ràng khi chưa vỡ. Chính vì vậy rất khó phòng ngừa bệnh lý đột quỵ ở trẻ em.
Đối với trẻ em, phòng ngừa đôt quỵ hiện đang là một thách thức rất lớn và khó khăn cả trên thế giới. Vì ở người lớn, các bệnh nhân đột quỵ có các yếu tố nguy cơ như: hút thuốc lá, xơ vữa động mạch, béo phì,... Còn ở trẻ em, không có các yếu tố nguy cơ này.
Cách sơ cứu nếu phát hiện trẻ đột quỵ?
Khi phát hiện trẻ có biểu hiện đột quỵ, người thân cần nhanh chóng gọi cấp cứu để kịp đưa trẻ đến viện trong giờ vàng. Theo đó, thời gian vàng để dùng thuốc tiêu sợi huyết là 4-5 giờ từ khi khởi phát. Cơ hội để can thiệp lấy huyết khối chỉ trong 6-8 giờ đầu.
Sơ cứu người đột quỵ bằng cách đặt nằm cao đầu, nằm nghiêng một bên nếu có nôn, rối loạn ý thức.
Tuyệt đối không cho bệnh nhân ăn uống bất cứ loại thuốc gì, kể cả aspirin.
Không cho bệnh nhân ăn hoặc uống bất cứ thứ gì.
Tránh đưa thức ăn hoặc nước uống cho người bị đột quỵ não do họ thường không tỉnh táo và có thể rối loạn nuốt. Do đó, cho người bệnh ăn hoặc uống có thể dẫn đến tình trạng nghẹn, gây sặc dẫn đến suy hô hấp, thậm chí viêm phổi.
