Theo đó, đề thi của Trường THPT chuyên Nguyễn Huệ (Hà Nội) có 2 phần gồm: Đọc hiểu (4,0 điểm) và Làm văn (6,0 điểm). Trong phần đọc hiểu với 4 điểm, đề thi này có nêu:
“Đọc đoạn trích sau đây trong bài “Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt” của Phạm Văn Đồng và thực hiện các yêu cầu:
“Trong” có nghĩa là trong trẻo, không có chất tạp, không đục; “sáng” là sáng tỏ, sáng chiếu, sáng chói, nó phát huy cái trong, nhờ đó phản ánh được tư tưởng và tình cảm của người Việt Nam ta, diễn tả trung thành và sáng tỏ những điều chúng ta muốn nói… Phải làm gì để giữ gìn sự trong sáng của tiếng ta, giữ gìn hai đức tính rất quý của nó là giàu và đẹp, hơn thế nữa, làm sao cho nó càng thêm giàu và đẹp. Và phải chủ động, tích cực, nhạy cảm, đồng thời phải kiên trì, phấn đấu lâu dài, một cách có tổ chức, có kế hoạch, vững chắc.
Ở đây phải chú ý ba khâu:
Một là gìn giữ và phát triển vốn chữ của tiếng ta (tôi không muốn dùng chữ “từ vựng”).
Hai là nói và viết đúng phép tắc của tiếng ta (tôi muốn thay chữ “ngữ pháp”).
Ba là gìn giữ bản sắc, tinh hoa, phong cách của tiếng ta trong mọi thể văn (văn nghệ, chính trị, khoa học, kĩ thuật,…).
(Dẫn theo SGK Ngữ Văn 12 - NXB Giáo dục 2012).
1. Chỉ ra phong cách ngôn ngữ của đoạn trích trên?
2. Các bộ phận được gạch dưới là thành phần gì trong câu?
3. Theo tác giả tiếng Việt có những đức tính gì? Ngoài ba khâu phải chú ý trong việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt mà tác giả đưa ra, anh/chị hãy đóng góp thêm một ý kiến của riêng mình về việc đó.
4. Những ngày gần đây, dư luận đang xôn xao về “Đề xuất cải tiến bảng chữ cái “Tiếng Việt” thành “Tiếq Việt”” của PGS.TS Bùi Hiền, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về đề xuất ấy”.
Đề thi của Trường THPT chuyên Nguyễn Huệ
Trao đổi với PV Dân trí sáng 11/12, PGS.TS Bùi Hiền - tác giả đề xuất cải tiến chữ viết Tiếng Việt cho biết, khi học sinh chưa nắm rõ được bộ chuyển đổi như thế nào mà bắt các em phân tích mổ xẻ, cảm nhận là đánh đố.
“Một khi các em chưa hiểu, chưa cảm nhận hết được ý nghĩa và chưa học được bộ chữ, chưa biết cách thức thực hiện, tôi tin chắc 100% các em sẽ phủ định”, PGS Hiền khẳng định.
Thứ hai, theo PGS Hiền, bộ nghiên cứu của ông đang dở dang mà đưa ra trưng cầu ý kiến của học sinh để làm gì? “Do đó, tôi không thấy việc này thực sự nghiêm túc về khoa học và về mặt tâm lý. Tôi nghĩ đưa vấn đề thời sự vào đề thi đáng hoan nghênh và không phản đối. Tuy nhiên, cách làm không đúng phương pháp, không đúng tính chất giáo dục và chưa đúng tâm lý bởi phải chuẩn bị trước mới đưa cho các em thực hiện. Nếu đưa một thứ hoàn toàn mới, bắt các em phải nhận xét thì các em ngớ ra và phản đối là đúng”, PGS Hiền cho biết.
Chia sẻ với PV Dân trí, cô Trần Phương Loan - Tổ phó tổ Văn, Trường THPT chuyên Nguyễn Huệ, người trực tiếp ra đề thi này cho hay: “Đây là đề thi học kì I dành cho học sinh khối 12 của trường”.
Cô cũng khẳng định, đề thi này hoàn toàn đúng với quy định của Bộ GD&ĐT về việc ra đề thi phải giúp học sinh phát huy năng lực nhận thức và kĩ năng, hoàn toàn không phải để phản đối đề xuất chuyển đổi Tiếng Việt hay có ý gì khác.
“Đây là câu nghị luận xã hội nên tôi chọn vấn đề xã hội mà học sinh đang quan tâm để các con trình bày chính kiến của mình sau khi đã sàng lọc thông tin. Khi đưa vào bài, các con phải có cách nhìn vấn đề đúng đắn và đa chiều”, cô Loan nói.
Trả lời câu hỏi, theo PGS Hiền, khi đưa một vấn đề mà các em chưa thực sự thấu đáo vào đề thi, sẽ khiến học sinh có cái nhìn thiếu tích cực? Cô Loan cho hay, thực ra các ý kiến trên mạng rất đa chiều. Các em phải sàng lọc thông tin.
“Chúng tôi có một tiết chữa đề sau đó. Bản thân giáo viên khi chữa đề này cũng cần định hướng cho học sinh có cái nhìn đúng đắn, không để các em tự phát theo một luồng ý kiến nào đó trên mạng bởi như thế sẽ nguy hiểm hơn rất nhiều”, cô khẳng định.
Liên quan đến đề xuất cải tiến chữ viết Tiếng Việt của PGS.TS Bùi Hiền, tại phiên họp Chính phủ thường kỳ sáng ngày 1/12, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định, Chính phủ và Bộ Giáo dục và Đào tạo chưa có chủ trương cải tiến chữ quốc ngữ.
