Thời oanh liệt nay còn đâu
Kể từ sau mùa giải đầy vinh quang năm 2006 dưới triều đại HLV Frank Rijkaard, Barca đi vào thời kỳ thoái trào vài năm. Những ngôi sao như Ronaldinho, Deco, Giuly bắt đầu đầu sa sút. Đội bóng xứ Catalonia cần một nền tảng vững chắc cho tương lai.
Chính vì vậy, năm 2008, khi lên nắm quyền thay thế Rijkaard, HLV Pep Guardiola bắt đầu xây dựng triết lý bóng đá tiki-taka xoay quanh những nhân tố thuộc lò đào tạo La Masia. Những Messi, Xavi, Iniesta, Sergio Busquets, Pedro, Carles Puyol, Victor Valdes trở thành nỗi ác mộng đối với bất cứ đội bóng nào.
Chỉ trong vòng 4 năm kể từ ngày Pep nắm quyền, thế hệ trưởng thành từ lò đào tạo La Masia ngày ấy giúp Blaugrana 2 lần thống trị châu Âu kèm theo vô số những danh hiệu lớn nhỏ khác. Bên cạnh đó, cũng nhờ bộ khung xoay quanh các cầu thủ thuộc lò La Masia, ĐT Tây Ban Nha giành được 2 chức vô địch Euro các năm 2008, 2012 cùng 1 chức vô địch World Cup 2010.
Có thể nói, lò La Masia không chỉ trở thành niềm tự hào của Barca mà còn làm rạng danh cả xứ sở bò tót. Hệ thống đào tạo trẻ Barca như một tấm gương điển hình dành cho nhiều nơi khác trên thế giới phải noi theo.
Tuy nhiên, đến lúc Xavi, Iniesta, Puyol hay Messi bắt đầu đi theo tiếng gọi thời gian, lò La Masia chẳng thể cho ra đời bất cứ một cầu thủ kế cận nào đủ sức thi đấu trong đội hình chính thức. Những Marc Bartra, Masip, Sergi Roberto, Rafinha, Bojan Kirkic chỉ để lại sự thất vọng.
Sự tụt dốc của lò đào tạo La Masia kéo theo việc Barca đánh mất vị thế thống trị châu Âu vào tay đại kình địch Real Madrid. Không chỉ vậy, đội bóng Hoàng gia Tây Ban Nha còn vượt qua chính “gã khổng lồ” xứ Catalonia về công tác đào tạo trẻ. Lò đào tạo Castilla liên tiếp cho ra đời những: Morata, Lucas Vazquez, Nacho Yanez, Carvajal đóng góp không nhỏ vào chiến tích 4 lần vô địch Champions League trong vòng 5 năm trở lại đây.
Chứng kiến cảnh lò đào tạo La Masia, những người ưa thích sự hoài niệm không khỏi nuối tiếc về một thời huy hoàng đã qua.
Vì đâu đến nỗi ?
Có khá nhiều nguyên nhân sa sút của lò đào tạo La Masia. Nhưng ít ai ngờ được, một trong số đó đến từ chính ngôi sao nổi tiếng nhất đội bóng, Lionel Messi. Kể từ khi được trao chiếc áo số 10, El Pulga trở thành đầu tàu đội bóng.
Cùng với đó, thế lực Messi nơi phòng thay đồ ngày một lớn mạnh hơn chi phối toàn bộ đội bóng. Đặc biệt, sau thời điểm đội trưởng Carles Puyol giải nghệ năm 2014, Messi thực sự là ông vua ở xứ Catalonia.
Do đó, tất cả các HLV đều phải xây dựng chiến thuật xoay quanh Messi. Không chỉ vậy, những cầu thủ khác trong đội đều biến thành vệ tinh cho El Pulga. Thậm chí, siêu sao người Argentina còn can thiệp vào cả chuyện thay HLV trưởng như cách anh dùng tầm ảnh hưởng yêu cầu ban lãnh đạo Barca bằng mọi giá đưa Tata Martino lên nắm quyền.
Chính việc chăm chăm chạy theo chiều chuộng Messi về mọi mặt khiến các cầu thủ trẻ lò La Masia chẳng tài nào phát huy hết được khả năng. Họ không thể hiện được cái chất riêng mà phải sống dưới cái bóng từ người đàn anh.
Bởi vậy, suốt mấy năm qua, hệ thống đào tạo trẻ Barca chẳng cung cấp nổi cho đội 1 bất cứ một trung phong nào. Đơn giản vì vai trò trung phong luôn thuộc về Messi. Những cầu thủ khác chỉ được phép làm nền để thủ quân ĐT Argentina tỏa sáng.
Một lý do khác dẫn đến sự sa sút của lò La Masia chính là tư duy thích “ăn sẵn” từ các HLV thời hậu Pep. Từ Tata Martino, Luis Enrique và đến giờ là Valverde chẳng có chút kiên nhẫn xây dựng nền tảng đội bóng dựa vào La Masia như Pep Guardiola từng làm.
Thay vào đó, tất cả những HLV xây dựng triết lý bóng đá bằng những ngôi sao đắt giá mang về từ thị trường chuyển nhượng. Hàng loạt những cái tên đình đám được mang về như Luis Suarez, Neymar, Rakitic, Umtiti, Coutinho, Dembele, Ter Stegen.
Tư duy “ăn sẵn” này phần nào bóp nghẹt cơ hội dành cho những mầm non lò La Masia. Những ngôi sao cũ từng trưởng thành từ hệ thống đào tạo trẻ đội bóng ở đội hình 1 ngày một nhiều tuổi. Phần nhiều cũng đã giải nghệ mà chẳng có nổi thế hệ kế cận nơi La Masia.
Cấu trúc bền vững Pep Guardiola xây dựng thuở nào quanh La Masia dần dần bị phá vỡ. Lò đào tạo trẻ CLB Barca cũng phần nào đánh mất đi bản sắc trong một vài năm trở lại đây.