Nhìn từ bóng đá thế giới
Nếu tính tại sân khấu lớn nhất là World Cup thì có ba nhà cầm quân từng vô địch trong vai trò cầu thủ và HLV, gồm Mario Zagallo (Brazil), Franz Beckenbauer (Đức) và Didier Deschamps (Pháp).
HLV Mario Zagallo giúp Brazil vô địch World Cup 1970, qua đó trở thành là người đầu tiên vô địch World Cup trong cả hai vai trò HLV và cầu thủ. Ông từng hai lần vô địch World Cup 1958 và 1962 trong tư thế cầu thủ.
Ba thập kỷ sau, hoàng đế bóng đá Franz Beckenbauer dẫn dắt tuyển Đức lần thứ ba vô địch World Cup vào năm 1990. HLV Beckenbauer từng làm đội trưởng tuyển Đức và vô địch World Cup 1974.
Người thứ ba là Didier Deschamps. Ông vô địch World Cup 1998 trong tư thế cầu thủ và dẫn dắt Pháp đăng quang World Cup 2018.
Cả ba danh thủ kể trên là ví dụ điển hình về chuyện danh thủ làm tướng sau khi giải nghệ. Rất nhiều danh thủ khác thành công khi cầm quân ở cấp CLB, điển hình như huyền thoại Zidane - HLV đầu tiên giành 3 chức vô địch UEFA Champions League liên tiếp. Pep Guardiola được chọn là HLV có ảnh hưởng nhất Ngoại hạng Anh trong 25 năm qua. Carlo Ancelotti là HLV duy nhất giành 4 danh hiệu UEFA Champions League...
Và chuyện danh thủ làm tướng ở Đông Nam Á
Nếu xét về danh tiếng và thành công thì Kiatisuk được xem là hình mẫu của danh thủ làm tướng. Kiatisuk từng rất nổi tiếng ở Đông Nam Á trong vai trò cầu thủ, gặt hái được thành công cùng CLB HAGL và đội tuyển Thái Lan.
Cụ thể, Kiatisuk có 3 lần vô địch Tiger Cup (tiền thân của AFF Cup), 4 HCV SEA Games. Sau khi giải nghệ, Kiatisuk làm HLV và 2 lần giúp Thái Lan vô địch AFF Cup, 1 HCV SEA Games, vào vòng loại thứ 3 World Cup 2018. "Zico Thái" chính là người duy nhất vô địch AFF Cup và SEA Games trong cả tư thế cầu thủ lẫn HLV.
Bóng đá Việt Nam đang thiếu một hình mẫu như Kiatisuk để tạo cảm hứng cho các danh thủ theo đuổi ước mơ một ngày không xa dẫn dắt tuyển Việt Nam vươn tới vinh quang. Danh thủ Lê Huỳnh Đức giúp Đà Nẵng vô địch V.League 2009 trong vai trò HLV. Nhưng ông chưa bao giờ dẫn dắt tuyển Việt Nam và có lẽ khó để được lựa chọn trong tương lai.
Ở thế hệ vô địch AFF Cup, tuyển Việt Nam đang có những gương mặt trẻ theo đuổi nghiệp cầm quân như Anh Đức, Thành Lương. Một số danh thủ theo nghiệp quân khá lâu nhưng chưa khẳng định được tên tuổi có Minh Phương, Tài Em, Nguyễn Việt Thắng...
Một trong những vấn đề nan giải của HLV nội là chuyện đồn đoán "quân anh, quân tôi". HLV Hữu Thắng từng bị định kiến vì dùng nhiều cầu thủ xứ Nghệ ở tuyển Việt Nam, đó là minh chứng. Do đó, Liên đoàn bóng đá Việt Nam phải lựa chọn các HLV ngoại dẫn dắt tuyển Việt Nam.
Có lẽ con đường để các HLV nội nhận sự tín nhiệm là khẳng định được tên tuổi để xuất ngoại. Đây không phải là câu chuyện mới của bóng đá châu Á và thế giới nhưng bóng đá Việt Nam bây giờ chưa có ai đủ tầm ra nước ngoài cầm quân. Nếu có thể xuất ngoại thì HLV Việt Nam chắc chắn sáng cửa dẫn dắt tuyển Việt Nam, bởi tài năng được thừa nhận rộng rãi và tư thế khác biệt hoàn toàn so với việc cầm quân ở V.League.
