1. Vicente del Bosque có một sự nghiệp cầm quân mà bất kỳ HLV nào trên thế giới cũng ngưỡng mộ. Trong 4 mùa bóng dẫn dắt Real Madrid, ông tạo ra một chu kỳ thành công với 2 chức vô địch Champions League, 2 danh hiệu vô địch La Liga, 1 siêu cúp Tây Ban Nha, 1 siêu cúp châu Âu, 1 cúp Liên lục địa. 8 năm gắn bó với tuyển Tây Ban Nha, HLV Vicente del Bosque có 1 chức vô địch World Cup và 1 danh hiệu EURO.
Dù có một sự nghiệp vĩ đại nhưng HLV Vicente del Bosque cực kỳ khiêm tốn và chưa bao giờ tự nhận xét bản thân giỏi. Truyền thông Tây Ban Nha đánh giá ông không phải là nhà cầm quân giỏi về cách tân chiến thuật hay tạo ra những phát kiến về chiến thuật, mà ông được ví như thiên tài về việc kết hợp năng lực cầm quân với việc quản trị, qua đó các học trò luôn gắn kết để thi đấu tốt nhất có thể. Do đó, HLV Vicente del Bosque là nhà cầm quân phù hợp với các đội bóng sở hữu nhiều ngôi sao và tham vọng vô địch.
HLV Vicente del Bosque không chỉ tạo ra thành công mà ông còn để lại một bài học lớn cho Real Madrid về chuyện người phù hợp và HLV giỏi. Chủ tịch Real Madrid, Florentino Perez đã quyết định chia tay HLV Del Bosque với quan điểm tìm một người giỏi về chiến thuật, có thể giúp Real Madrid tiếp tục vươn lên một tầm cao mới. Nhưng Perez đã mắc sai lầm lớn, bởi HLV Del Bosque rời đi thì Real Madrid thay 7 HLV trong 4 năm và không có danh hiệu lớn nào cho đến năm 2007. Câu chuyện người phù hợp tiếp tục được thể hiện một cách thiết thực ở thời Zidane với 3 lần liên tiếp vô địch Champions League. Zidane không phải là nhà cầm quân giỏi về sáng tạo chiến thuật như Pep Guardiola nhưng giỏi về khả năng quản lý, linh hoạt về chiến thuật.
2. Lấy thêm một ví dụ khác để nói về chuyện người phù hợp và HLV giỏi chiến thuật. Sau triều đại HLV Ferguson, Man United đã có 6 đời HLV nhưng chưa thể tìm lại hào quang quá khứ. Những người kế nhiệm có các nhà cầm quân tài giỏi như Van Gaal, Jose Mourinho đều phải rời đi. Câu chuyện của Man United là tìm một HLV phù hợp như HLV Ferguson chứ không phải HLV được đánh giá tài giỏi.
HLV Van Gaal là một nhà cầm quân đáng để bàn luận. HLV Van Gaal là tín đồ của bóng đá tấn công, từng thành công với lối chơi tấn công tổng lực. Nhưng ai dõi theo Hà Lan ở World Cup 2014 và 2022 thì đều thấy HLV Van Gaal đã ném quá khứ lẫn lý thuyết vào sọt rác. Hà Lan đá phòng ngự phản công với việc dựa trên chất lượng cầu thủ theo kiểu "liệu cơm gắp mắm", không phải chơi theo thương hiệu tấn công tổng lực.
Trong bóng đá, HLV phù hợp với đội bóng có ý nghĩa quan trọng hơn tìm một nhà cầm quân được đánh giá giỏi. Một số HLV giỏi cũng chọn cách thay đổi nếu chất lượng cầu thủ không thể đáp ứng lối chơi sở trường.
3. Câu hỏi đặt ra: Bóng đá Việt Nam chờ cầu thủ nhuần nhuyễn với lối chơi kiểm soát bóng, chuyền nhiều và ghi nhiều bàn của HLV Troussier, hay cần một nhà cầm quân phù hợp giống như HLV Park Hang Seo trong quá khứ?
U23 Việt Nam đá 6 trận ở SEA Games 32, 2 trận ở vòng loại U23 châu Á 2024, 3 trận ở giải giao hữu quốc tế Doha Cup 2023. HLV Troussier có tổng cộng 11 trận cùng U23 Việt Nam (chưa tính đấu tập). Từ thống kê kể trên, HLV Troussier đã có thời gian không hề ngắn để truyền tải chiến thuật, chỉnh sửa lỗi sai và định hình lối chơi. Bây giờ U23 Việt Nam vận hành lối chơi chưa tốt thì khó có thể nói cần thời gian hay chê trách các cầu thủ.
Bóng đá không thể nói hay, HLV cũng không thể cứ ôm khư khư quan điểm các cầu thủ cần phải thấm nhuần triết lý đề ra mới thi đấu tốt. Bởi không có HLV nào dám chắc sẽ thành công với triết lý của chính mình.
