Sáng 18/3 Trường ĐH Bách khoa TP.HCM đã có thông tin phản hồi về sai sót trong công bố quốc tế của GS Phan Thanh Sơn Nam, Trưởng khoa Kỹ thuật Hóa học.
Về sự việc các bài báo khoa học của GS.TS Phan Thanh Sơn Nam, Trường ĐH Bách khoa TP.HCM, thông tin ngày 15/3/2021, Hội đồng Khoa học khoa Kỹ thuật Hóa học đã có buổi họp với sự tham dự của Lãnh đạo trường.
Tại buổi họp GS Phan Thanh Sơn Nam đã có các ý kiến chính thức, đồng thời nhận được nhiều ý kiến góp ý của các thầy cô giáo trong Hội đồng Khoa học Khoa kỹ thuật Hóa học.
Cuộc họp được kết luận, trong một số bài báo khoa học của nhóm nghiên cứu do GS.TS Phan Thanh Sơn Nam đứng đầu đã xảy ra tình trang một số dữ liệu (cụ thể là ảnh phổ) của bài báo sau có sự trùng lặp với bài báo trước. Các dữ liệu này đều do chính nhóm nghiên cứu thực hiện trong thời gian dài.
Nhóm nghiên cứu bao gồm nhiều thành viên, đóng các vai trò khác nhau từ tiến hành thực nghiệm, thu thập, sắp xếp dữ liệu và GS Phan Thanh Sơn Nam trong vai trò trưởng nhóm nghiên cứu sẽ kiểm tra lần cuối trước khi công bố. Trong quá trình thực hiện vẫn còn xảy ra sai sót xảy ra với quy trình này. Đây là sai sót khoa học, cần được chinh sửa theo quy trình của các tạp chí.
Sau khi phát hiện, ngay lập tức, nhóm nghiên cứu đã chủ động liên hệ với Ban biên tập các tạp chí đã xuất bản về sai sót và đã được chấp nhận cho chỉnh sửa.
Nhóm nghiên cứu đang tiến hành kiểm tra, thu thập lại dữ liệu để chỉnh sửa các nội dung sớm nhất có thể. Đồng thời nhóm nghiên cứu đang tiến hành rà soát tổng thể các bài báo đã xuất bản của nhóm để đảm bảo chất lượng và tính chính xác của các công bố, khi phát hiện có sai sót thi liên hệ với Ban biên tập các tạp chí để chỉnh sửa theo quy trình của tạp chí.
Nhóm nghiên cứu đã cải tiến thay đổi kịp thời và phù hợp trong quy trình xây dựng kế hoạch, thực hiện và thẩm duyệt các nội dung nghiên cứu trước khi công bố. Cụ thể tăng cường các tiến sĩ để kiểm tra kỹ hơn và kiểm tra chéo dữ liệu giữa các nhóm nhỏ trong nhóm nghiên cứu.
Về phía Trường ĐH Bách khoa TP.HCM, để tránh các sai sót có thể xảy ra với các nhóm, các cá nhân trong nghiên cứu, đã yêu cầu Phòng Khoa học công nghệ và dự án đề nghị các nhóm nghiên cứu, các thầy cô giáo trong toàn trường chủ động rà soát các công bố khoa học và quy trình thực hiện và công bố nghiên cứu để tránh tối đa các sai sót có thể xảy ra.
Nếu có sai sót phát hiện, cần nhanh chóng công bố và thực hiện chỉnh sửa sớm nhất có thể theo quy trình của tạp chí. Tăng cường thêm việc xây dựng và cùng cổ các quy định, quy trình về công bố khoa học các cấp như hội nghị khoa học, trích dẫn, xuất bản. Đẩy mạnh tổ chức các khóa học, môn học, tọa đàm chuyên sâu về phương pháp nghiên cứu khoa học cho các sinh viên, học viên và các thầy cô giáo để đảm bảo thực hiện tốt các nội dung khoa học đa dạng trong trường.
Trước đó, trang Bách khoa toàn thư mở Wikipedia có đăng tải bài viết liên quan đến GS Phan Thanh Sơn Nam, trong đó có nội dung tố ông gian lận kết quả nghiên cứu bằng cách tái sử dụng cùng một phổ cộng hưởng từ của cùng một lần đo cho nhiều kết quả khác nhau trong một số bài báo khác nhau không liên quan.
Chia sẻ việc này lên trang cá nhân có hơn 5.000 người theo dõi của mình, GS Phan Thanh Sơn Nam gọi đây là kinh nghiệm xương máu.
Theo GS Nam, sau tai nạn này, nhóm của ông đã phân công tiến sĩ chịu trách nhiệm rà soát kiểm tra thật kỹ phần SI của bài báo khi công bố, ngoài những lần kiểm tra như xưa nay. Ngoài ra, các nhóm nhỏ trong nhóm của ông cũng sẽ kiểm tra chéo với nhau.
“Tôi mong rằng các bạn trẻ đang và sẽ tham gia vào nhóm nghiên cứu của mình phải đọc kỹ bài này và đừng bao giờ quên những gì tôi đã nhắc nhở. Khoa học không có chỗ cho bất cứ chiêu trò gì. Nếu không tuyệt đối làm theo những yêu cầu của mình có thể lúc nào đó bạn sẽ gây ra tai hoạ và làm liên luỵ những người khác. Một lần nữa thành thật xin lỗi mọi người, đây là lỗi của tôi” - GS Nam nói.
