Trong văn bản mới nhất gởi Thủ tướng Chính phủ về các giải pháp cấp bách để kéo giá nhà ở đang quá cao, Hiệp hội Bất động sản thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) cho biết, tình trạng giá nhà đất tăng liên tục trong hơn 5 năm qua, biểu hiện qua chỉ số giá nhà ở của nước ta cao gấp hơn 20 lần so với thu nhập trung bình của xã hội. Theo HoREA, so với các nước công nghiệp phát triển thì chỉ số giá nhà chỉ cao gấp 6-7 lần thu nhập.
Về nguyên nhân khiến giá nhà đất liên tục tăng, VTV dẫn thông tin từ HoREA cho rằng hiện nay, thị trường bất động sản đang rất thiếu nguồn cung nhà ở, nhất là loại nhà ở thương mại bình dân (nhà ở giá vừa túi tiền) và nhà ở xã hội là 2 loại nhà đáp ứng nhu cầu thực của đông đảo người thu nhập trung bình và người thu nhập thấp đô thị.
Theo HoREA, do thiếu cung trong lúc tổng cầu rất lớn, mà theo quy luật cung-cầu đã dẫn đến tình trạng giá nhà đất tăng liên tục trong hơn 5 năm qua. Ngoài ra, tình trạng thị trường vừa bị mất cân bằng "cung-cầu" vừa bị mất cân đối "lệch pha" về phân khúc nhà ở cao cấp thể hiện rất rõ trong 2 năm gần đây. Theo đó, loại nhà ở giá bình dân chỉ chiếm 1% trong năm 2020 và biến mất trong năm 2021 (0%), trong lúc nhà ở cao cấp chiếm đến 74%.
Điều này dẫn đến nguồn thu ngân sách nhà nước từ đất đai và thị trường bất động sản chưa tương xứng với tiềm năng, thể hiện rất rõ qua nguồn thu tiền sử dụng đất tại TP Hồ Chí Minh trong giai đoạn 2016-2021 là 82.932 tỷ đồng chỉ chiếm 5,9% tổng thu ngân sách, mà về tiềm năng thì nguồn thu này có thể đạt trên dưới 10% thì mới phù hợp.
Nguyên nhân dẫn đến sự "bất cập" trên, theo HoREA, là bắt nguồn những vướng mắc từ quy định pháp luật, hạn chế trong khâu thực thi pháp luật, việc chấp hành pháp luật chưa nghiêm túc, thậm chí có trường hợp vi phạm pháp luật của một số doanh nghiệp và lực lượng "phi chính thức" (đầu nậu, cò đất cò nhà…) trên thị trường.
HoREA cũng hiến kế giải quyết những bất cập về nhà ở. Theo đó gồm việc phải xây dựng hoàn thiện cơ chế chính sách để tạo điều kiện phát triển nhà ở xã hội và loại "nhà ở giá phù hợp với thu nhập" của đa số người dân trong xã hội là những người có thu nhập trung bình và người có thu nhập thấp đô thị. Để có nhiều nhà ở xã hội và "nhà ở giá phù hợp với thu nhập" thì phải tháo gỡ các "vướng mắc, bất cập" của một số quy định pháp luật hiện hành và bổ sung các cơ chế chính sách mới.
Hiệp hội cho rằng để thị trường bất động sản phát triển minh bạch, lành mạnh, ổn định và bền vững, còn phải rà soát để hoàn thiện các cơ chế chính sách về phát triển thị trường vốn, bao gồm thị trường tiền tệ - tín dụng, thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, đi đôi với xây dựng chính sách thuế tài sản. Ngoài ra, cần phải thay đổi cách tính tiền sử dụng đất hiện nay bằng việc ban hành mới sắc thuế đánh trên hành vi chuyển mục đích sử dụng đất theo quy hoạch từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp, đất ở.
Theo báo Công thương, về nhà ở xã hội, Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu cũng đề nghị nhiều giải pháp tháo gỡ “ách tắc, vướng mắc” về đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội để tăng nguồn cung nhà ở xã hội như: Tăng nguồn cung nhà ở xã hội đối với trường hợp dự án sử dụng “đất công”, tháo gỡ “vướng mắc” về quy trình thủ tục đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội mà DN đã có quyền sử dụng đất, cho phép chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại được hoán đổi nhà ở xã hội tương đương quỹ đất 20% của dự án nhà ở thương mại để đảm bảo nguồn cung nhà ở xã hội và phù hợp với tình hình thực tiễn…
