Vụ lũ quét kinh hoàng xảy ra tại thôn Làng Nủ, tỉnh Lào Cai đã để lại hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Theo các nhà khoa học, chỉ trong vòng 300 giây (5 phút), khoảng 1,6 triệu m³ đất đá, bùn và nước đã trút xuống khu vực này, gây thiệt hại lớn cho người dân.
Theo Tuổi Trẻ đưa tin, PGS.TS Nguyễn Châu Lân, Phó trưởng Bộ môn Địa kỹ thuật, Khoa Công trình, Trường Đại học Giao thông Vận tải, đã công bố số liệu tại hội thảo khoa học về thảm họa Làng Nủ ngày 2/10. Dòng bùn đá khởi phát từ đỉnh núi Con Voi, cách Làng Nủ khoảng 3,6 km, trượt xuống làng với vận tốc cao. Vùng đất bị ảnh hưởng nằm ngay chân núi, trong quá trình di chuyển, khối đất đá gặp phải một đoạn hẹp rộng chỉ 100m, tạo nên đập chắn tự nhiên, đẩy nguy cơ vỡ lũ lên mức báo động.
Theo ông Lân, lượng mưa lớn trong hai ngày 9 và 10/9, lên đến 633mm, là nguyên nhân chính khiến bùn đá di chuyển với vận tốc cực nhanh, đạt tới 20m/giây khi đổ về làng. Mặc dù khi đến khu vực bằng phẳng, tốc độ giảm xuống còn 2-3m/giây, nhưng hậu quả để lại vô cùng nặng nề.
Vụ lũ đã khiến 33 hộ dân bị vùi lấp hoàn toàn, 58 người thiệt mạng, 9 người vẫn mất tích và nhiều gia đình khác phải chịu tổn thất. Các chuyên gia cảnh báo rằng nhiều khu vực miền núi khác như Hà Giang và Lào Cai cũng đang xuất hiện nhiều vết nứt địa chất, tiềm ẩn nguy cơ xảy ra những vụ sạt lở tương tự.
Trên báo Sài Gòn Giải Phóng, giải pháp đơn giản và khả thi mà PGS.TS Lân đề xuất là che phủ các vết nứt bằng vải bạt kết hợp với hệ thống thoát nước để ngăn nước thấm sâu vào lòng đất, từ đó hạn chế nguy cơ sạt lở. Đây có thể là một biện pháp ứng phó nhanh chóng mà các địa phương có thể triển khai.
Để giúp người dân ổn định cuộc sống sau thảm họa, vào ngày 21/9, tỉnh Lào Cai đã bắt đầu xây dựng khu tái định cư rộng 10ha cách Làng Nủ khoảng 3km. Khu này được thiết kế theo kiểu truyền thống của người Tày, với hệ thống nhà ở, đường xá, trường học, nhà văn hóa và hệ thống điện nước đồng bộ, giúp đảm bảo cuộc sống ổn định cho người dân.
Thảm họa này đã trở thành lời cảnh báo về tác động nghiêm trọng của biến đổi khí hậu và thiên tai, đòi hỏi các địa phương phải có những biện pháp ứng phó kịp thời và hiệu quả để giảm thiểu thiệt hại.
