Chúng ta còn nhớ câu chuyện về căn cứ bí mật nằm trong lòng băng giá này. Trong thời kỳ chiến tranh lạnh nó có một vai trò độc đáo, giống như một phòng thí nghiệm nghiên cứu quân sự.
Thanh kiếm và Lá chắn chống lại Liên Xô
Ngay từ chiến tranh thế giới lần thứ 2, người Mỹ đã quan tâm đến đảo Greenland. Được sự chấp thuận của Đại sứ Đan Mạch, quốc gia đang chiếm đóng khu vực này, chính phủ Mỹ được phép sử dụng các hòn đảo này cho mục đích quốc phòng (Greenland là thuộc địa của Đan Mạch từ năm 1814).
Cuộc chiến tranh lạnh đã biến những hòn đảo này trở thành vị trí quan trọng mang tính chất sống còn cho hệ thống phòng không, bởi con đường ngắn nhất để các máy bay ném bom chiến lược cũng như của các tên lửa từ Liên Xô bay sang Hoa Kỳ phải bay qua Greenland.
Ngay từ năm 1951, người Mỹ đã cho xây dựng ở khu vực này căn cứ không quân phía bắc Thule (cách Bắc cực 1118 km).
Nhưng ngay sau đó, Lầu Năm Góc cho rằng các máy bay ném bom chiến lược và trạm radar không đủ khả năng bảo vệ Mỹ tránh khỏi một cuộc đột kích bất ngờ của đối phương (Liên Xô) xuyên qua Bắc Cực.
Thế là, dự án “Ice Worm” (Con giun dưới băng) với ý đồ lắp đặt 600 quả tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) trên đảo được ra đời. Các tên lửa này được liên tục di chuyển ngầm trên đường ray trong các đường hầm dưới lớp băng đá bao bọc.
Phác thảo thiết bị phóng tên lửa di động. Hình ảnh: thuleforum.dk
Để ngụy trang cho dự án phòng thủ này, người ta đã đưa ra một kế hoạch không có gì là bí mật và ghê gớm cả, mà là một kế hoạch công khai, nghe ra có phần không tưởng - là xây dựng một thành phố hoàn hảo nằm sâu dưới băng tại đảo Greenland.
Nơi đây, các nhà khoa học, các kỹ sư cùng với các nhà quân sự sẽ cùng phối hợp với nhau để giải quyết những vấn đề sáng tạo của mình.
Trại Camp Century (thế kỷ) đã được coi là biểu tượng của sự vượt trội về đạo đức cũng như kỹ thuật của “thế giới tự do”, nhằm chinh phục Bắc Cực.
Từ hầm băng lên tới mặt trăng
Công việc được bắt đầu tiến hành vào năm 1960. Người ta đã đào 21 đường hầm dưới băng với tổng chiều dài 3 cây số.
Dưới các đường hầm này được trang bị các máy kéo bánh xích, người ta cho xây dựng các phòng thí nghiệm, thư viện, nhà thờ, quán cà phê, phòng nghỉ ngơi, phòng giặt ủi, và các doanh trại.
Hệ thống điện được cung cấp bởi lò phản ứng hạt nhân di động đầu tiên trên thế giới Alco PM-2A. Nước dùng được lấy từ băng (38 nghìn lít mỗi ngày), bằng cách dùng hơi nóng để làm tan băng thành nước và kiểm tra thành phần của vi khuẩn.
Trong khi thiết kế xây dựng công trình này, người ta đã nghĩ tới hệ thống sưởi ấm, thoát nước và thông gió trong đó. Trong trại liên tục có khoảng 200 người sống và làm việc.
Một quầy hàng nhỏ trong Trại Camp Century
Các phóng viên nhiếp ảnh đã giới thiệu với tất cả người Mỹ về công trình này, coi đây là một chiến công hiển hách của các công nhân và kỹ sư, những người đã nhanh chóng tạo ra các cơ sở hạ tầng cần thiết cho cuộc sống trong mùa hè Bắc Cực ngắn ngủi, cũng như sự hưởng thụ bình thản của lối sống Mỹ trong bất kỳ điều kiện nào.
“Mặc dù lúc đầu bạn có cảm giác như đang có mặt trong một bộ phim khoa học viễn tưởng nào đó, nhưng trên thực tế, cuộc sống bên trong hầm băng này không khác nhiều so với các thị trấn ở Mỹ hoặc Canada. Các nhà khoa học và những người lính tha hồ làm các thí nghiệm, chơi bóng bàn, cắt các mô hình máy bay, ăn thịt bít-tết và giặt quần áo” - Trong một bài phóng sự của mình năm 1962, nhà sản xuất kênh truyền hình CBS Walter' Wager đã viết như vậy.
Đường vào căn cứ ngầm. Ảnh: thuleforum.dk
Wager nhấn mạnh rằng: “Khu trại này là một thử nghiệm xã hội thành công trong việc đưa cả một tập thể người sống trong một môi trường hoàn toàn cô lập, khác xa với môi trường sống quen thuộc. Những người Mỹ bình thường nhất, hóa ra vẫn có thể làm việc cùng nhau trong nhiều tháng dưới lớp băng mà không bị trầm cảm và street, không hề xảy ra những vụ bê bối” - Wager cho biết.
Người Mỹ cho thấy họ sẵn sàng cho “bước nhảy tiếp theo tới các căn cứ trên mặt trăng và sao Hỏa”. Các nhà khoa học Mỹ đang có kế hoạch xây dựng tiền đồn đầu tiên của “thế giới tự do” trên mặt trăng, người ta tin chắc vào điều đó.
Trại Camp Century đã chứng minh rằng nếu như về mặt kỹ thuật có đầy đủ điều kiện, và có những con người trẻ tuổi có khả năng giơ hai vai gánh vác trọng trách này … họ có thể vượt qua bóng tối.”
