Mắc màn nằm cạnh hổ suốt đêm
Đều đặn sáng sớm mỗi ngày chị Hà Thu Phương, Giám đốc xí nghiệp chăn nuôi động vật số 1 (Vườn thú Công viên Thủ Lệ, Hà Nội) cùng những công nhân khác bắt đầu cho ngày làm việc của mình. Việc mà chị Phương cùng nhiều người tại đây đang làm chẳng ai dám nghĩ tới là chăm sóc cho đàn quái thú như hổ, sư tử, gấu…
Nhiều người chỉ dám xem hổ, sư tử trên ti vi hay tham quan khi những loài động vật hung dữ này đã được nhốt trong lồng sắt an toàn. Thế nhưng với những nhân viên tại Công viên Thủ Lệ thì hằng ngày họ vẫn tiếp xúc với chúng là chuyện rất đỗi bình thường.
Hai chú hổ Bình Dương và Sóc Sơn đang được chăm sóc cùng nhau.
Hiện tại Công viên Thủ Lệ đang nuôi dưỡng chăm sóc 3 con sư tử. Hai con hổ đực nặng hơn 100kg với tuổi đời chỉ khoảng 2 năm được đặt tên lần lượt là Sóc Sơn và Bình Dương. Còn ở cách đó một đoạn là nhà của một con hổ được sinh ra tại công viên này cách đây 16 năm và được đặt tên là Mi. Mỗi “chúa sơn lâm” đều có tên riêng và được bảo mẫu chăm sóc hằng ngày từ miếng ăn, giấc ngủ, chế độ nghỉ dưỡng…
Là người từng gắn bó nhiều năm trong việc chăm sóc hổ tại vườn thú, anh Phúc cho hay đã có nhiều kỷ niệm với loài vật này. Từ từ kéo cửa thả hổ ra cho khách tham quan chiêm ngưỡng, anh Phúc kể, muốn làm được công việc này trước hết phải hiểu được tính cách, tập tính của từng cá thể hổ, có như vậy thì mới biết khi nào hổ mệt, khi nào hổ vui.
Anh Phúc kéo cửa để hổ ra ngoài cho khách tham quan.
“Như con Bình Dương tính tình hòa đồng và hoạt bát nên chúng tôi có thể tiếp xúc gần, gọi có thể nó sẽ lại gần được. Còn với Sóc Sơn thì tính tình lầm lũi hơn, dễ nổi cáu. Khi biết được tính cách của chúng như vậy việc chăm sóc sẽ dễ dàng hơn”, anh Phúc chia sẻ.
Chị Phương cho biết, việc nuôi hổ đặc biệt là những loài vật hoang dã là một nghệ thuật. Người làm công việc này không chỉ có sự can đảm, kiên trì, khéo léo mà còn phải có tình yêu thương với động vật.
Chế độ ăn của hổ cũng rất đặc biệt.
Từng chú hổ sẽ có khẩu phần ăn riêng.
Chị Phương đã gắn bó với hổ dữ nhiều năm nay. Hằng ngày chị vừa người chăm sóc, vừa là người quản lý nhưng mỗi khi thấy hổ có vẻ mệt mỏi, bỏ ăn là lòng chị lại nóng như lửa đốt.
“Mỗi khi hổ bỏ ăn hay bị thương, bị ốm chúng tôi còn lo hơn cả con cái ốm ở nhà. Vậy mà đôi khi vẫn có những người nói chúng tôi ăn hết phần của động vật (ý là ăn bớt thức ăn) điều đó khiến chúng tôi rất buồn, cảm thấy bị tổn thương”, chị Phương chia sẻ.
Khi cho hổ ăn sẽ tách riêng.
Việc tách hổ khi cho ăn chúng sẽ không tranh giành, cắn nhau.
Chị Phương cho hay, chế độ ăn của hổ cũng phải đảm bảo chất lượng, thức ăn tươi sống và đầy đủ chất dinh dưỡng. Từng con hổ theo lứa tuổi khẩu phần ăn sẽ khác nhau. Mỗi suất ăn của hổ sẽ bao gồm thịt bò và sườn, thực đơn cũng có thể thay đổi theo ngày. Tuy nhiên, với những cá thể hổ trẻ tuổi thì có thể cho ăn cả tảng thịt lớn hoặc xương, nhưng với cá thể hổ lớn tuổi chế độ ăn lại phải thay đổi cho phù hợp.
Nhiều năm làm công việc chăm sóc hổ, chị Phương vẫn còn nhớ những lần chị và các công nhân ở đây phải ăn nằm cùng hổ ở trong chuồng. Đó là khi hổ ốm, hổ bị thương chị Phương cùng mọi người phải cho hổ vào cũi rồi kê phản, mắc màn nằm ngay bên cạnh để ngủ. Những vết thương trên cơ thể hổ nếu không chú ý chúng liếm đứt chỉ sẽ rất lâu khỏi….
Chải bờm, bắt rận chơi với sư tử nặng gần 200kg
Cũng như chị Phương, anh Phúc, suốt 20 năm nay chị Trần Thị Ngọc (40 tuổi) đã gắn bó với việc nuôi thú giữ. Hàng ngày công việc của chị Ngọc tắm rửa cho hổ và sử tử và cho chúng ăn. Đặc biệt, những lúc rảnh rỗi chị lại ngồi vuốt ve, chải bờm, bắt rận cho chú sư tử nặng gần 200kg.
Hằng ngày chị Ngọc vuốt ve, bắt rận cho sư tử.
Với nhiều người ai ai cũng sợ hãi mỗi khi nghe sư thử gầm, rú thế nhưng với chị Ngọc chú sư tử tên Chăm lại vô cùng hiền lành như mèo khi tiếp xúc. Cách đây tròn 20 năm, khi mới về Công viên Thủ Lệ nhận công việc chị Ngọc run sợ khi thấy các loài vật hung dữ này. Qua quá trình làm việc, chị được những người đi trước chỉ bảo và được học về cách chăm sóc, gần gũi động vật sau đó mới quen dần.
“Dù gần gũi hàng ngày, chăm từ miếng ăn đến chỗ ngủ cho chúng nhưng dù sao chúng vẫn là những loài vật ăn thịt, chúng vẫn có bản năng hoang dã nên chúng tôi luôn phải đề phòng”, chị Ngọc nói.
Với nhiều người sư tử là loài hung dữ nhưng với chú sư tử Chăm ở vườn thú Hà Nội hằng ngày tiếp xúc với công nhân tỏ ra rất thân thiện.
Nhiều công nhân tại đây vuốt ve, chăm sóc chúng thường ngày.
Ngồi vuốt ve, bắt rận cho chú sư tử tên Chăm lúc rãnh rỗi chị Ngọc cười nói: “Còn hơn một tháng nữa là đến sinh nhật 2 tuổi của Chăm rồi”. Hiện tại Chăm nặng gần 200kg.
Từ khi sinh ra chú sư tử này chỉ nặng 1,6kg. Thế nhưng sau khi đẻ Chăm thì sư tử mẹ bị tai biến rồi chết. Kể từ đó không chỉ riêng chị Ngọc mà tất cả mọi công nhân ở vườn thú dốc toàn lực để chăm bẵm chú sư tử con này khoẻ mạnh, phát triển tốt.
Thời gian đầu chị Ngọc bón từng thìa sữa nhỏ cho sư tử con này. “Có lúc Chăm bỏ ăn và mình phải tìm mọi cách để cho ăn. Nhìn chung lúc còn nhỏ nuôi Chăm như nuôi con nhỏ vậy, cũng phải âu yếm, vuốt ve để cho ăn. Thậm chí có những hôm Chăm hờn, dỗi không ăn thì lại phải nịnh”, chị Ngọc cười chia sẻ.
Công nhân treo thức ăn lên cao cho sư tử và hổ.
Gắn bó với chú sư tử suốt gần 2 năm chị Ngọc đã có rất nhiều kỷ niệm. Chính vì vậy hôm nào có công việc bận nghỉ chị Ngọc lại thấy nhớ con vật này. “Là loài vật nhưng Chăm lại có tính cách như người: giận dỗi, vui vẻ…. Hôm tôi làm phật ý là nó giận, gọi cho ăn không thèm vào. Sau đó lại phải nịnh nọt, vuốt ve và đồng ý cho Chăm làm nũng…. Nhìn bên ngoài nó hung dữ và đáng sợ nhưng được chăm sóc từ nhỏ nên rất hiền lành”, chị Ngọc chia sẻ.
Theo chị Ngọc, Chăm có bố tên là Nam. Tuy nhiên, do sư tử mẹ đã mất sau khi đẻ nên nhân viên vườn thú tách biệt hai con vật này ra hai chuồng khác nhau.
Con sư tử tên Nam được nhốt ngay sát sư tử con của mình.
“Sư tử bố tên Nam vẫn đang được chăm sóc ở công viên này và đã được gần 6 tuổi. Dù hai bố con sư tử ở ngay sát chuồng nhau nhưng hàng ngày chúng chỉ nhìn nhau qua ô cửa thoáng. Nếu như còn sư tử mẹ, chúng tôi có lẽ sẽ để cho bố mẹ nhà sư tử chăm sóc con. Nhưng tiếc là sư tử mẹ đã chết mất rồi, vì không gần gũi từ nhỏ nên bây giờ chúng tôi không dám để hai bố con nhà sư tử gặp mặt nhau vì sợ có một trận chiến không mong muốn xảy ra”, chị Ngọc cho biết.
Giờ đây cứ trước giờ cho ăn hàng ngày, mọi người mở ô cửa thoáng để hai bố con nhà sư tử gần nhau, cảm nhận nhau và khi nào quan sát thấy mọi thứ tốt đẹp thì sẽ cho ghép đôi.
Hằng ngày công nhân quét dọn, rửa sạch sẽ nơi ở của hổ, sư tử…
Bên cạnh đó cũng phun thuốc khử trùng thường xuyên.
Bên cạnh việc chăm sóc hổ, sư tử hằng ngày những công nhân tại vườn thú phải phun thuốc khử khuẩn cẩn thận. Mọi người phân công nhau cọ rửa từ giường nằm đến nền gạch, những đống phân hổ thải ra mọi người cũng quan sát kỹ lưỡng xem có gì bất thường không để báo cáo lãnh đạo và bộ phận thú y.
“Dù là động vật hoang dã nhưng cũng không tránh được những ốm đau. Hổ, sư tử…cũng như con người vậy, nhưng nó không biết nói mà chúng tôi phải quan sát từ thân hình đến hoạt động, từ đó mới biết được có bất thường gì về sức khỏe hay không”, chị Phương chia sẻ thêm.
Ông Phạm Đình Mạnh - Trưởng phòng Kỹ thuật (Công viên Thủ Lệ) cho biết, khu vực nhà hổ, sư tử đơn vị bố trí rất nhiều vòng bảo vệ, việc chăm sóc chăn nuôi cũng phải đảm bảo an toàn lao động tuyệt đối.
