20 năm trôi qua, người dân Sài Gòn vẫn còn nguyên kí ức về vụ cháy kinh hoàng tại trung tâm ITC (International Trade Center). Toà nhà nằm ngay vị trí đắc địa đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa - Lê Lợi - Nguyễn Trung Trực và Lê Thánh Tôn đã bị lửa nuốt chửng, cướp đi sinh mạng của 60 con người.
4 năm trước, chung cư Carina (quận 8, TP.HCM) từng xảy ra vụ cháy gây chấn động dư luận. Ngọn lửa bùng lên tại tầng hầm chung cư vào đêm 22/3/2018 đã khiến 13 người chết, 60 người bị thương. Những gia đình có mẹ mất con, anh mất em, chồng mất vợ... đã trở thành kí ức thương đau, khó nguôi ngoai.
Cơ sở karaoke An Phú có 30 phòng hát đã trở thành "thảm hoạ" lúc 20h30 ngày 6/9, khi ngọn lửa bùng lên. Dòng người đợi thân nhân trước cổng Bệnh viện suốt đêm dài... đã khiến nhiều người không khỏi xót xa.
....
Dù 20 năm, 4 năm hay mới vài ngày qua, những kí ức về khói lửa, ám ảnh về thương vong, sự day dứt... luôn nằm lại trong lòng nhiều người.
"Thảm hoạ ITC"
Khói mù mịt ngất trời
Tầng 2 và tầng 3 cháy rụi
Những miếng tôn nóng như chảo lửa
Tiếng người kêu cứu thất thanh
...
Đó là những kí ức của người chứng kiến vụ cháy kinh hoàng tại toà nhà ITC. Toà nhà ITC có tổng cộng 6 tầng lầu, diện tích sàn 6.500m2, một trung tâm mua sắm với 172 quầy mua bán vàng bạc đá quý. Toà nhà nằm giữa trục đường trung tâm, biểu tượng cho sự phát triển kinh tế.
Chiều ngày 29/10/2002, ngọn lửa từ vũ trường Blue, thuộc trung tâm ITC bắt đầu bùng lên, và lan nhanh các tầng lân cận. Theo lời kể của nhân chứng, lửa bắt đầu nuốt chửng khu vực tầng 2-3, khói cao thành cột đen kịt. Phía bên trong, có hàng trăm người mắc kẹt kêu la, những hộ dân lân cận lập tức di dời đồ đạc...
Tại thời điểm đó, Đại tá Lê Tấn Bửu - nguyên Giám đốc Sở Cảnh sát PCCC TP Hồ Chí Minh đã chỉ huy đội cứu hỏa cho thành lập ngay 3 đội trinh sát với 20 người. "Điều làm ray rứt cả cuộc đời tôi là vụ cháy ITC”, ông từng nói với tờ Tuổi Trẻ.
Dòng người hoảng loạn túa ra mọi ngả. Trong đó, người từ các tầng trên di chuyển ở cầu thang chật hẹp, bị ngạt khói nên đã chạy ngược trở lên tầng 5, tầng 6, thoát ra hành lang.
Theo số liệu, có tổng cộng có hơn 50 xe chữa cháy với hàng trăm người tham gia làm nhiệm vụ cứu hoả, cứu nạn. Lực lượng được huy động, bên cạnh đó, 500 xe chữa cháy, hàng chục vòi cứu hỏa phun nước vào trong.
Trong lúc hoảng loạn, lửa cuộn theo gió, có nhiều người đã nhảy xuống các tòa nhà bên cạnh. Theo TTO, có một chiến sĩ cảnh sát PCCC đưa xe thang lên cao để chữa cháy thì phát hiện ở hành lang tầng 5 rất nhiều người nằm chết đè lên nhau, anh đã hét lên: Trời ơi người chết nhiều quá!
Thảm hoạ ITC khép lại với 60 người chết, 70 người bị thương, thiệt hại về vật chất cũng lên tới hơn 40 tỷ đồng. Nguyên nhân dẫn đến hỏa hoạn được xác định là do các thợ hàn để vảy xỉ nhiệt độ khoảng 1.700 độ C bắn vào xốp cách âm, từ nhiệt độ cao gây cháy lan nhanh và cháy lớn.
Kí ức Carina
Rạng sáng ngày 23/3/2018, ngọn lửa bùng phát tại tầng hầm chung cư Carina Plaza (1648 Võ Văn Kiệt, P.16, Q.8, TP.HCM) đã cướp đi sinh mạng của 13 người và khiến hơn 60 người bị thương. Tại tầng hầm, có gần 500 xe máy bị cháy, 81 ô tô và 5 xe đạp hư hỏng nặng; thiệt hại hơn 4,5 tỉ đồng.
Vào lúc 1h15, từ một tia lửa trong chiếc xe Attila dưới hầm xe khu số 6 của chung cư. Chỉ trong 6 phút lửa bùng phát ở đầu xe và bốc cao ngang ống thông gió tầng hầm.
1h23, lửa bùng lên dữ dội, khiến khói, khí nóng và khí độc theo buồng thang thoát hiểm dẫn lên các tầng trên chung cư. Đám cháy ngày càng lớn nhưng không có nhân viên bảo vệ hay bất kỳ người nào phát hiện.
Trận hoả hoạn diễn ra 120 phút gần như thiêu rụi mọi thứ. Trong số đó, có những người hoảng loạn, gào thét, tìm đường tháo chạy.
Trong đó, đau lòng nhất là trường hợp của anh Lê Phan Trọng Nhân (SN 1988), nạn nhân của vụ cháy được bệnh viện tiếp nhận trong tình trạng bị ngộ độc khí CO2, phỏng hô hấp nặng dẫn đến hôn mê, tổn thương não nặng, khả năng sống còn rất thấp. Anh là nạn nhân chịu ảnh hưởng nặng nề nhất khi vợ, con và em vợ đều bị chết trong vụ cháy.
Trong vụ án, Nguyễn Văn Tùng (45 tuổi, Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng Thương mại dịch vụ sản xuất Hùng Thanh, chủ đầu tư chung cư Carina) và Nguyễn Quốc Tuấn (37 tuổi, Trưởng ban quản lý chung cư Carina) bị truy tố về tội Vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy theo khoản 3 Điều 313 Bộ luật Hình sự, khung hình phạt 7-12 năm tù.
Karaoke An Phú
Lúc gặp PV, em Nguyễn Trọng Phúc (18 tuổi, quê Đồng Tháp), nhân viên quán karaoke An Phú vẫn chưa hết bàng hoàng. Tại bệnh viện, Phúc vẫn còn nguyên sự ám ảnh về phút giây sinh - tử của em và những nhân viên, khách hàng trong đám cháy. Quán karaoke mà em làm việc bị lửa thiêu rụi vào khoảng 20h50 ngày 6/9.
Do khu vực cháy ở lối ra vào nên các nhân viên và khách lùi vào phòng cố thủ chờ cứu viện.
Sau khi nhận được tin báo, Công an tỉnh Bình Dương đã triển khai lực lượng, phương tiện gồm 8 xe chữa cháy, 2 xe thang, 1 xe trạm bơm, 1 xe phương tiện, 1 xe chỉ huy và 66 cán bộ chiến sĩ thực hiện công tác chữa cháy và cứu nạn cứu hộ. Sau đó, lực lượng phòng cháy, chữa cháy các địa phương và Công an TP.HCM đến chi viện, luân phiên cứu nạn.
Em là người đã "liều" nhảy từ lầu 2 xuống đất. "Lúc vụ cháy xảy ra, toàn bộ điện bị cúp hết, khói bốc lên, bên trong quán karaoke tối đen, mọi người nháo nhào bỏ chạy thoát thân, người này va phải người kia, tình thế rất hoảng loạn. Em hít phải nhiều khói độc nên rơi vào trạng thái choáng váng, trong lúc còn tỉnh táo, em cố gắng chạy ra ngoài rồi liều mạng nhảy xuống".
Công an tỉnh Bình Dương xác định có 32 người chết, 30 người bị thương đã xuất viện, 2 người đang điều trị. Đêm 7/9 là một đêm trắng đối với nhiều người, trước cổng Bệnh viện Thuận An (TP. Thuận An, tỉnh Bình Dương). Có những gương mặt tiều tuỵ, hốc hác trong đêm trắng, tiếng nấc hoà lẫn với âm thanh vang vọng của xe cứu thương... Họ là những người chờ đợi tin thân nhân của mình. Trong số đó, có người mất cả 3 người thân vì hoả hoạn.
UBND tỉnh Bình Dương công bố nguyên nhân ban đầu của vụ cháy là do chập điện tại một phòng hát, sau đó lan nhanh khiến nhiều người hoảng loạn rồi ngạt khói.
Theo tờ Người Đưa Tin, khi tham gia vui chơi, giải trí tại các cơ sở kinh doanh karaoke, tự tìm hiểu, học tập để trang bị cho mình những kiến thức cơ bản về phòng cháy chữa cháy và kỹ năng xử lý, thoát nạn khi có cháy, nổ xảy ra. Khi đến các khu vui chơi, giải trí cần chấp hành nghiêm các quy định về sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt; không mang chất cháy, chất nổ đến những nơi này.
Trước khi có hoạt động vui chơi cần quan sát kỹ các lối thoát nạn đề phòng khi có sự cố cháy, nổ xảy ra thì xử lý được kịp thời và an toàn cho chính bản thân mình.
Khi phát hiện cháy hãy thật bình tĩnh suy xét, hô hoán báo động cho mọi người biết để mau chóng di chuyển ra ngoài, ra nơi an toàn qua cửa chính, qua cầu thang thoát hiểm, tuyệt đối không được sử dụng thang máy.
Trong quá trình thoát hiểm ở vùng có nhiều khói, hãy dùng khăn, vải thấm nước che kín miệng, mũi và cúi thật thấp người để tránh nguy cơ bị ngạt khói, men theo tường và di chuyển đến lối thoát nạn an toàn.
Trường hợp lối cửa chính đã bị lửa, khói bao trùm hãy nhanh chóng tìm và mở lối thoát khác: Qua ban công, cửa sổ, sân thượng sang nhà bên cạnh hoặc thoát xuống mặt đất bằng thang, thang dây,… tuyệt đối không núp trong phòng, trong nhà vệ sinh…
