Có câu "lễ Phật quanh năm không bằng cúng Rằm tháng Giêng" để chỉ tầm quan trọng của ngày Nguyên Tiêu - 15 tháng 1 Âm lịch trong văn hóa phương Đông và Việt Nam nói riêng.
Vào ngày này, ngoài việc đi lễ chùa, các gia đình còn chuẩn bị mâm lễ cúng Rằm tháng Giêng để bày tỏ lòng thành kính, tri ân thần linh, tổ tiên phù hộ cho gia đình được bình an, mạnh khỏe, làm ăn phát đạt.
Mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng
Mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng nhìn chung không khác nhiều so với mâm cỗ Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, cúng rằm tháng Giêng không nhất thiết phải mâm cao cỗ đầy.
Theo truyền thống, nhiều gia đình thường chuẩn bị 2 mâm cỗ, gồm mâm cỗ chay cúng Phật và mâm cỗ mặn cúng gia tiên.
Mâm lễ cúng Phật là mâm lễ chay tinh khiết gồm hoa quả tươi, cau, lá trầu và chút rượu trắng.
Mâm lễ cúng gia tiên là cỗ mặn. Thông thường, sẽ có một bát canh (có thể là canh măng, bóng bì, canh miếng, canh mọc…), gà luộc, xôi, ngoài ra còn có nem rán, dưa món, giò chả...
Việc bày biện mâm cúng ngày rằm tháng Giêng tùy thuộc vào điều kiện kinh tế của mỗi gia đình cũng như phong tục tập quán vùng miền. Mâm lễ to hay nhỏ không quan trọng bằng sự thành tâm.
Đồ lễ cúng rằm tháng Giêng không thể thiếu hương, hoa tươi, quả tươi, vàng mã, đèn nến...
Sau khi chuẩn bị mâm lễ, gia chủ sẽ đọc bài khấn cúng Rằm tháng Giêng.
Văn khấn Rằm tháng Giêng năm Giáp Thìn 2024 chuẩn
Bài văn khấn rằm tháng Giêng cổ truyền
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị tôn thần.
Con kính lạy Cao tằng tổ khảo, Cao tằng tổ tỷ, thúc bá đệ huynh, cô di tỷ muội nội họ ngoại.
Tín chủ (chúng) con là:... ngụ tại:..
Hôm nay là ngày rằm tháng Giêng năm Giáp Thìn, gặp tiết Nguyên tiêu, tín chủ con lòng thành, sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngày Bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài Bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần. Cúi xin các ngài linh thiêng nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, chư vị hương linh gia tiên nội ngoại họ... nghe lời khẩn cầu, kính mời của con cháu, giáng về chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời ông bà tiền chủ, hậu chủ tại về hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành phù hộ độ trì cho gia đình chúng con được vạn sự tốt lành, bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng an bình.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Văn khấn gia tiên rằm tháng Giêng
Hôm nay là ngày rằm tháng Giêng năm Giáp Thìn 2024.
Tín chủ (chúng) con là:... ngụ tại:...
Chúng con thành tâm có lời kính mời: Nhật cung Thái Dương thiên tử tinh quân; Nam Tào, Bắc Đẩu tinh quân; Thái Bạch, Thi Tuế tinh quân; Bắc cực Tử vi Đại Đức tinh quân; Văn Xương, Văn Khúc tinh quân; Nhị thập bát tú, Ngũ hành tinh quấn; La Hầu, Kế Đô tinh quân giáng lâm trước án, nghe lời mời cẩn tấu:
Ngày rằm Nguyên tiêu, theo lệ trần tục, tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả thắp nén tâm hương dâng lên trước án, kính mời các vị lai lâm hâm hưởng, phù hộ cho toàn gia chúng con luôn luôn mạnh khoẻ, mọi sự bình an, vạn sự tối lành, gia đình hoà thuận, trên bảo dưới nghe.
Đèn trời xán lạn chiếu thắp cõi trần. Xin các tinh quân lưu ân lưu phúc. Lễ tuy mọn bạc, lòng thành có dư. Mệnh vị an cư, thân cung khang thái.
Phục duy cẩn cáo!
(Thông tin mang tính tham khảo, chiêm nghiệm)
