Theo chuyên gia phong thuỷ, mâm cỗ cúng tất niên chiều 30 Tết Nguyên Đán, nằm trong một chuỗi thủ tục, quan niệm, sự kiện nằm trong Tết cổ truyền.
Trong hai từ “tất niên”, “tất” có nghĩa là hết, là hoàn thành, kết thúc. Tất niên, là bữa cơm, lễ cúng để hoàn tất, kết thúc một năm qua đi. Do vậy, mâm cơm cúng, cơm gia đình này phải diễn ra vào thời điểm bữa cơm cuối cùng, thời điểm cuối cùng kết thúc một năm.
Theo đó, có thể là một bữa cơm chiều hoặc trưa ngày 30 Tết, về lý thuyết quan niệm, chuẩn nhất người xưa sẽ cúng vào tối 30.
Tuy nhiên, hiện nay các gia đình có thể làm vào trưa 30 Tết để con cháu tụ họp xum vầy bên nhau, thuận tiện cho việc đi lại.
Về thủ tục làm lễ cúng tất niên cầu tài lộc, bình an không quá phức tạp.
Dân gian quan niệm rằng, ông Công, ông Táo ngày 23/12 lên trời để họp, đến cuối năm ngày 30/12 đã về lại gia đình. Lúc này, các gia đình cũng có thể vừa làm cúng tổ tiên và các thần linh để cầu an.
Một số gia đình vào sáng hoặc chiều 30/12 sẽ ra tảo mộ, quét dọn mộ thắp hương mời tổ tiên về để phụng sự tổ tiên trong mấy ngày Tết cho chu đáo nhất.
Mâm cỗ tất niên sẽ tuỳ điều kiện gia đình, tuy nhiên các mâm cỗ thường không phải những thứ cao sang, quan trọng nhất là tấm lòng thành kính đến các bậc tổ tiên.
Mâm cúng cũng có thể là mâm cơm hàng ngày, có thể sang trọng hơn chút nhưng phải là những thứ con người ăn được. Theo các chuyên gia phong thuỷ quan niệm, ta ăn được gì sẽ kính dâng lên tổ tiên cái đó. Việc cúng vàng mã sẽ mang ý nghĩa khác.
Nội dung mâm cỗ cúng tất niên bằng các món ăn được, vật thực, còn mang ý nghĩa thể hiện bình an, ấm no trong một năm sung túc. Những thứ hoa mỹ, không thực tế thường không được khuyến khích.
