Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 chính thức có hiệu lực, với nhiều thay đổi quan trọng về điều kiện nghỉ hưu và hưởng lương hưu. Trong đó, nổi bật là những quy định về nghỉ hưu sớm trước 5-10 tuổi dành cho nhiều đối tượng lao động.
Đối tượng áp dụng
Theo quy định tại các Điều 64 và 65 của Luật BHXH năm 2024, người lao động tham gia BHXH bắt buộc được chia thành hai nhóm chính. Nhóm thứ nhất bao gồm các đối tượng là sĩ quan quân đội, sĩ quan công an, dân quân thường trực (quy định tại các điểm d, đ và e khoản 1 Điều 2 của Luật). Nhóm thứ hai là những người lao động thuộc các ngành nghề khác, cũng tham gia BHXH bắt buộc.
Điều kiện hưởng lương hưu không bị trừ mức
Theo Điều 64 của Luật BHXH, để được hưởng lương hưu mà không bị trừ mức hưởng, người lao động cần đáp ứng các điều kiện sau: đã có ít nhất 15 năm đóng BHXH bắt buộc và đạt độ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại khoản 2 Điều 169 của Bộ Luật Lao động. Cụ thể, độ tuổi nghỉ hưu được điều chỉnh dần cho đến năm 2028 đối với nam và 2035 đối với nữ.
Từ năm 2021, độ tuổi nghỉ hưu đã bắt đầu tăng theo lộ trình, hiện nay là 60 tuổi 3 tháng đối với lao động nam và 55 tuổi 4 tháng đối với lao động nữ. Mỗi năm sau đó, tuổi nghỉ hưu tăng thêm 3 tháng với nam và 4 tháng với nữ cho đến khi đạt mức tối đa.
Nghỉ hưu sớm bị trừ mức hưởng
Trường hợp nghỉ hưu sớm do suy giảm khả năng lao động được quy định tại Điều 65 của Luật. Theo đó, các đối tượng lao động thuộc hai nhóm nêu trên có thể nghỉ hưu trước tuổi quy định 5-10 năm, tùy vào mức suy giảm khả năng lao động. Tuy nhiên, nếu nghỉ hưu sớm theo quy định này, mức lương hưu sẽ bị giảm so với những người nghỉ hưu đúng tuổi theo Điều 64.
Việc áp dụng lộ trình nghỉ hưu và hưởng lương hưu mới này nhằm đảm bảo sự cân đối của quỹ BHXH, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người lao động trong những ngành nghề có tính chất lao động nặng nhọc, độc hại hoặc gặp suy giảm sức khỏe sớm.
Luật BHXH năm 2024 đánh dấu bước ngoặt lớn trong chính sách bảo hiểm xã hội tại Việt Nam, mang đến nhiều lựa chọn cho người lao động về thời điểm nghỉ hưu, cùng với các quyền lợi về lương hưu được cân nhắc kỹ lưỡng theo điều kiện sức khỏe và đóng góp.
