Xổ số Mỹ có thể bán đại trà khắp các tiểu bang
Mấy ngày nay, dư luận xôn xao trước việc đoàn kiểm tra liên ngành do Thanh tra Sở Tài chính Ninh Thuận làm trưởng đoàn đã giữ một người bán vé số dạo đang cầm 8 tờ vé số do Công ty TNHH MTV xổ số kiến thiết (XSKT) Bình Thuận phát hành, đi bán dạo. Đoàn kiểm tra đã tạm giữ vé số của người bán dạo này vì cho rằng vé số do các tỉnh khu vực phía nam phát hành, không được bán ở khu vực các tỉnh miền Trung như Ninh Thuận.
Ảnh minh họa.
Trao đổi với Đất Việt về vấn đề này, TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế cho rằng, cần phải xem xét lại việc xử phạt này của cơ quan chức năng tỉnh Ninh Thuận.
Vị chuyên gia dẫn chứng, ở Mỹ không phát hành dạng xổ số kiến thiết như Việt Nam mà có xổ số Powerball Lottery được bán đại trà trên khắp các địa phương, các tiểu bang ở nước Mỹ.
“Người dân có quyền lựa chọn mua theo sở thích và người bán không bị giới hạn bởi các quy định về vùng miền, lãnh thổ. Điều này trái ngược so với các quy định của Việt Nam hiện nay”, TS Hiếu nói.
TS Hiếu cho rằng, ở Việt Nam, người bán vé dạo số đa phần là lao động nghèo khổ, những người yếu thế trong xã hội. Vì vậy việc tạm giữ vé số và tiến hành xử phạt như trường hợp ở Ninh Thuận là chưa nhân văn, gây ra phản ứng không tốt đối với người dân.
“Mỗi địa phương có một cách tổ chức và cách huy động vốn khác nhau. Thành ra có địa phương 5 số, có địa phương 6 số. Có mệnh giá 5000 đồng, có mệnh giá 10.000 đồng. Việc người mua thích mua vé số 6 con số thay vì 5 con số như Công ty XSKT Ninh Thuận đang phát hành với giá trị giải thưởng cao hơn lên tới 1,5 tỷ đồng có thể hiểu được. Về mặt kinh tế thị trường, tôi hoàn toàn đồng ý với việc các sản phẩm có thể bán đại trà trên các thị trường khác nhau, không nên tạo ra rào cản cấm đoán”, TS Hiếu nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, GS.TS Đặng Đình Đào - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Phát triển, Đại học KTQD Hà Nội cho rằng việc đưa viện dẫn Thông tư 75/2013 ngày 4/6/2013 của Bộ Tài chính để xử phạt người bán vé số dạo là chưa hợp lý.
“Người bán xổ số là những người nghèo khổ, họ chỉ muốn lấy một chút hoa hồng từ việc bán vé số. Với những người yếu thế như vậy nếu áp dụng mức phạt từ 10-15 triệu đồng theo thông tư là quá cao. Các cơ quan chức năng cần phải linh hoạt hơn, mềm dẻo hơn để phù hợp với tình hình thực tế của nước ta”, GS.TS Đào nêu quan điểm.
Phải quản lý từ gốc
Từ sự việc gây tranh cãi xảy ra tại Ninh Thuận, ông Đào cho rằng, đã đến lúc Việt Nam cần phải thay đổi trong cách quản lý cũng như quy trách nhiệm đối với các cơ quan nhà nước trong lĩnh vực xổ số kiến thiết.
“Nếu ngay từ đầu chúng ta quản lý được thì sẽ tốt. Việc chú trọng phạt những người đi bán vé số thì tôi cho rằng cũng không được thuyết phục lắm. Giống như việc doanh nghiệp làm thất thoát, làm mất trăm tỷ, nghìn tỷ nhiều lúc lại không có biện pháp thật sự cứng rắn với họ. Trong khi những người chỉ làm mất vài triêu, lấy chiếc bánh mì vì đói thì lại bị tù tội. Như thế là không công bằng”, GS Đào nêu quan điểm.
Bên cạnh đó, vị GS cũng khẳng định đang có mâu thuẫn lợi ích giữa người mua vé số và cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực này. Trong đó, người mua thì muốn có lợi nhuận cao hơn còn người bán, công ty xổ số thì tìm cách để tránh rủi ro hơn.
“Rõ ràng người dân có quyền đòi hỏi và lựa chọn loại xổ số đem lại lợi nhuận cao hơn. Giải thưởng trị giá 1,5 tỷ hấp dẫn hơn nhiều so với 250 triệu đồng. Cần phải nghĩ đến lợi ích người dân chứ không thể vì lợi ích doanh nghiệp mà đưa ra những quy định không thỏa đáng.
Ở đây, nếu người dân Ninh Thuận có nguyện vọng và sở thích mua vé số 6 số của miền Nam thì cũng cần nghiên cứu đáp ứng nhu cầu của dân. Trong trường hợp cần thiết, có thể phát hành xổ số loại 6 số cùng với 5 số để người dân lựa chọn”, GS Đào nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, TS Nguyễn Trí Hiếu khẳng định, việc đưa ra những quy định xử phạt nhằm vào người bán vé số dạo nghèo khổ là chưa thật sự thỏa đáng và cần phải có sự thay đổi.
“Những người quản lý xổ số ở địa phương phải quản lý được người bán hàng. Vì vậy nếu phát hiện ra xổ số bán ở các địa phương khác thì những cơ quan đó phải chịu trách nhiệm nhiều hơn là người bán vé số. Tôi cho rằng không nên phạt người bán vé số mà cơ quan quản lý phải chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu xảy ra những trường hợp sai phạm”, TS Hiếu nhấn mạnh.
“Không hề có chủ trương bán vé số ra tỉnh Ninh Thuận”
Đó là khẳng định của ông Nguyễn Văn Phong, Giám đốc Sở Tài chính Bình Thuận với Thanh niên trước thông tin người bán dạo vé số Bình Thuận ở Ninh Thuận bị phạt.
Theo ông Phong, trong các cuộc họp với 22 Công ty XSKT các tỉnh phía Nam, Bộ Tài chính có “nhắc nhở” phải bán vé số trong khu vực của mình theo quy định.
“Chúng tôi không có chủ trương phát hành vé số của mình ra tỉnh Ninh Thuận. Thực tế có phát hành cũng không được vì không có hệ thống đại lý ngoài Ninh Thuận. Nếu có người bán vé số Bình Thuận trên đất Ninh Thuận thì có thể chỉ là những người bán dạo là người Tuy Phong (huyện giáp ranh với Ninh Thuận-PV). Chúng tôi chỉ tập trung phát hành các tỉnh phía Nam và đặc biệt là TP.HCM”, ông Phong nói.
Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Thế, giám đốc Công ty XSKT Bình Thuận cũng khẳng định với Thanh niên “không hề phát hành vé số ra tỉnh Ninh Thuận”.
Ông Thế cho biết, Ninh Thuận với Bình Thuận giáp nhau tại eo biển Cà Ná. Bên này là huyện Tuy Phong của Bình Thuận, bên kia là huyện Thuận Nam của Ninh Thuận. Vì vậy theo ông Phong, người bán vé số ở Tuy Phong sang bán vé số trên đất Ninh Thuận là có thể có thật.
“Tuy nhiên, đó là nhu cầu của thị trường. Có người mua thì người bán mới sang đó để bán, chứ chúng tôi không có chủ trương đó”, ông Thế nói.
Ông Thế cũng khẳng định, hai công ty XSKT của hai tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận từng ngồi với nhau và quán triệt đến tận đại lý cấp 2 là không được bán vé số cho các đại lý của Ninh Thuận.
Vị lãnh đạo cũng cho biết đã trực tiếp rà lại Thông tư 75, Nghị định 30 và nghị định 98 của Chính phủ về quy định khu vực miền Bắc, miền Trung và miền Nam trong kinh doanh vé số.
Dựa vào đó, ông Thế khẳng định, người đi bán vé số dạo không thuộc diện bị xử phạt hành chính vì họ không kinh doanh vé số mà chỉ đi bán ăn hoa hồng theo quy định của nhà nước.
