Từ những cái lắc đầu từ chối...
Lúc mới chào đời, thấy Gia Phúc (Lớp 9, trường Quốc tế Canada, quận 7, TP.HCM) có những biểu hiện bất thường. Mẹ Phúc đã đưa con đi khám và phát hiện Phúc mắc chứng tự kỷ.
Để Phúc có được cuộc sống bình thường, thời gian sau đó mẹ đưa Phúc đi chạy chữa khắp nơi ở các bệnh viện lớn. Ở tuổi đến trường, trong khi bạn bè đều đã biết đọc, biết viết, Gia Phúc chỉ chơi một mình và không thể giao tiếp được với ai.
Lạ thay, khi thấy chị gái chơi cờ vua, Phúc tò mò lắm. Phúc cứ quấn quanh bàn cờ của chị và khám phá các con cờ. Thấy Phúc có yêu thích với cờ vua, mẹ cậu bé đã đăng ký với các trung tâm và huấn luyện viên để Phúc được theo học.
Biết được bệnh tình của Phúc, nhiều nơi đã lắc đầu từ chối. Không bỏ cuộc, mẹ đành mời thầy về dạy tại nhà cho con. Dạy Phúc được một thời gian, thấy Phúc không có khả năng tiếp thu, tư duy lại không tốt nên thầy muốn bỏ cuộc.
Thấy vậy, mẹ Phúc mới chia sẻ thật bệnh tình của bạn và xin thầy cho mình được ngồi kế bên để nghe giảng cùng con. Những lúc luyện cờ cùng Phúc, chỗ nào Phúc không hiểu mẹ sẽ truyền đạt lại lời giảng của thầy.
Kiên trì hơn nửa năm, Phúc dần quen thuộc với cờ vua. Lúc ấy, thành phố mở giải năng khiếu trọng điểm tìm kiếm tài năng. Mẹ đăng ký cho Phúc tham gia với hi vọng Phúc sẽ làm quen và giao lưu với nhiều bạn mới.
Lần đó, Phúc khiến mọi người kinh ngạc khi thắng 7/7 ván tuyệt đối. Phúc hạ gục nhiều đối thủ tiềm năng của thành phố và giành tấm vé duy nhất của lứa tuổi U6 bước thẳng vào đội năng khiếu. Thế giới cờ vua của Phúc bắt đầu!
...Đến kiện tướng cờ vua tuổi 14
Từ ngày chơi cờ, việc học văn hoá của Phúc cũng tốt lên. Gia Phúc bắt đầu học chữ, làm quen với các con số và có thêm nhiều bạn bè mới.
Mỗi ngày, Phúc dành khoảng 2 – 3 tiếng để luyện tập chơi cờ. Gia Thư – chị gái Phúc khi đó đã đạt thành tích Vô địch trẻ Châu Á ở nội dung cờ nhanh và cờ chớp. Thư cũng dành nhiều thời gian để chỉ em cách chơi cờ, bàn cách phá giải thế trận trong cờ vua.
Phúc dần chinh phục các giải ở cấp Quận, thành phố rồi giành rất nhiều huy chương vàng ở giải toàn quốc. Phúc chia sẻ: “Thời gian dài nhất cho một ván cờ mà mình đã trải qua là 6 tiếng. Mình luôn chiếm ưu thế và bày ra các chiến lược.
Tuy nhiên, đối thủ rất mạnh. Đều là người lớn đã có nhiều kinh nghiệm và thứ hạng cao toàn quốc nên cũng dễ dàng phá giải thế trận. Khi ván cờ còn ít quân, mình may mắn chớp thời cơ và hạ được đối thủ. Lúc ấy, cũng đã đến gần 2 giờ chiều. Mình tranh thủ ăn uống và chợp mắt tầm 15 phút rồi phải thi đấu vòng tiếp theo”.
Năm 8 tuổi, Phúc đạt giải Vô địch giải trẻ Châu Á (2017 tại Uzbekistan) với 3 huy chương vàng và 1 huy chương đồng. Thừa thắng xông lên, Gia Phúc “ẵm” luôn huy chương vàng thế giới khi đánh bại 200 kì thủ nổi tiếng đến từ các quốc gia.
Lúc ấy, cái tên Gia Phúc được mọi người biết đến nhiều hơn và có được vị trí nhất định trên “bản đồ” cờ vua thế giới.
"Mỗi chuyến đi sang nước ngoài thi đấu, mình thường lên mạng tìm hiểu đối thủ của mình là ai để biết thêm về cách chơi và thế trận. Trước mỗi thế cờ, mình phải luôn suy nghĩ, tính toán thật kĩ. Nếu chủ quan, dễ đưa ra quyết định dẫn đến một ván cờ sai lầm. Nếu thua một ván, tinh thần dễ bị tuột mood dẫn đến thất bại ở các ván cờ sau” – Phúc kể.
9 năm chơi cờ vua đã rèn luyện cho Gia Phúc những kĩ năng “out trình”. Cậu bạn có khả năng tính toán nhanh và ghi nhớ thật chuẩn xác các thế cờ.
Đặc biệt, Phúc có kỹ năng bịt mắt đánh cờ rất cừ. Theo đó, trong trận đấu, Phúc phải che mắt lại. Các kỳ thủ khi ra quân và đặt ở vị trí nào phải nói để Phúc nghe.
Kỳ thủ Gia Phúc sẽ ghi nhớ nước đi của đối thủ trong đầu và đáp trả lại nước cờ đối kháng của mình. Không chỉ có khả năng ghi nhớ 1 ván cờ, Phúc có thể thuộc nằm lòng tất cả các vị trí của bàn cờ và hạ đo ván 5 đối thủ trong cùng một lúc.
Kỉ niệm đáng nhớ nhất trong quá trình chơi cờ của Phúc đó chính là thi đấu cùng chị Gia Thư. Chị gái là người bạn đã cùng đồng hành với Phúc trong những ngày Phúc còn “vỡ lòng” đến chuyên nghiệp.
Hiện tại, cả hai đều là những hạt giống danh giá của đội tuyển quốc gia. Hai chị em từng đấu chung với nhau rất nhiều giải.
“Có một lần sau khi loại hết các đối thủ, đến ván cuối chỉ còn hai chị em. Lúc ấy, mình và chị phải đấu với nhau để tranh huy chương. Mẹ mình khi đó không biết cổ vũ cho ai chỉ đành dõi theo cuộc chiến của hai chị em. Kết quả, ván đó hoà nhau. Chị Thư đạt giải Nhất nữ, còn mình nhận được huy chương vàng dành cho nam”.
Sau đó, hai chị em đã cùng nhau mở một CLB cờ vua mang tên Chess Master để tạo sân chơi, truyền cảm hứng cho các bạn đam mê cờ vua. Phúc đảm nhận vai trò là huấn luyện viên và truyền kỹ năng, đấu tập cùng các bạn. Căn phòng nhỏ ở CLB nổi bật với hàng trăm chiếc huy chương, cúp lưu niệm khiến ai nhìn thấy cũng thích mê.
Mới đây, Gia Phúc vừa xuất sắc chinh phục học bổng toàn phần 4 năm mang tên “Tìm kiếm tài năng” của trường Quốc tế CIS.
“Cờ vua không chỉ giúp mình hoà nhập với cuộc sống bình thường mà còn mở ra cho mình một thế giới khác. Ở thế giới đó, mình được sống với đam mê, được thể hiện bản thân mình.
Với những bài học về cuộc sống được rút ra từ chính sự trải nghiệm của chính bản thân trong quá trình tập luyện và chiến đấu. Đó không chỉ là niềm vui khi đạt được thành tích tốt mà còn minh chứng rõ ràng nhất mình đã ổn. Căn bệnh tự kỷ của mình không còn tồn tại nữa”.
Vừa qua, vượt qua 46 kì thủ và đánh bại hạt giống số 1 Uskov Artem (Nga) đã giúp Gia Phúc một lần nữa giành ngôi vô địch thế giới lứa tuổi U14 nam.
Ngày 19/05/2024, kỳ thủ 15 tuổi Phạm Trần Gia Phúc vô địch giải GM1 với bảy điểm sau chín ván, đoạt chuẩn Đại kiện tướng thứ hai trong sự nghiệp.
Đây là chuẩn Đại kiện tướng thứ hai của Gia Phúc, sau chuẩn đầu tại Busdapest đầu tháng 2/2024. Cậu cần thêm một chuẩn nữa từ giải mở, và tăng Elo lên 2.500, để được phong Đại kiện tướng.