Tủ thuốc các gia đình thường tích trữ các loại thuốc hạ sốt để sử dụng. Tuy nhiên, sử dụng các loại thuốc này như thế nào để đảm bảo an toàn, hiệu quả thì không phải ai cũng biết. Đặc biệt là trong thời điểm dịch bệnh Covid-19 có diễn biến phức tạp như hiện nay.
Để tìm hiểu rõ hơn về các vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Cố vấn chuyên môn khoa nhiễm – Thần kinh Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP HCM).
Thưa bác sĩ, bác sĩ có thể nói rõ hơn các cơn sốt xuất hiện do đâu?
Đa phần các cơn sốt xuất hiện là do nhiễm vi sinh vật, nhiễm vi khuẩn, virus, nấm, nấm men. Bên cạnh đó, một số phản ứng với tác nhân dược lý cũng có thể gây ra sốt.
Khi có các triệu chứng sốt, người dân cần có các biện pháp điều trị thích hợp, đúng cách để đem lại hiệu quả và sớm phát hiện các bệnh nghiêm trọng.
Nhiệt độ cơ thể người bao nhiêu độ C được gọi là sốt?
Nhiệt độ cơ thể con người thể hiện sự cân bằng giữa việc sản sinh nhiệt trong các mô và sự mất nhiệt ra môi trường xung quanh.
Mỗi người sẽ có nhiệt độ cơ thể khác nhau tuỳ vào môi trường, tuy nhiên, mức chênh lệch không cao, duy trì trong mức nhiệt độ bình thường của cơ thể.
Nhiệt độ bình thường của cơ thể dao động trong khoảng từ 35,5 độ C – 37 độ C.
Khi nhiệt độ tăng trên mức bình thường nhưng dưới 38,5 độ C được coi là sốt nhẹ. Từ 38,5 độ C – 39 độ C là sốt vừa, còn lại những người trên 39 độ C là sốt cao.
Khi nào người dân cần dùng đến thuốc hạ sốt?
Đối với người lớn, khi xuất hiện các triệu chứng sốt nhẹ từ 38,5 độ C trở xuống thì chỉ cần uống nhiều nước. Theo đó, sốt nhẹ ở nhiệt độ này thường ít gây hại, nếu không thấy quá mệt mỏi, khó chịu nhiều thì không cần dùng thuốc hạ sốt. Trường hợp nếu thấy mệt mỏi khó chịu thì có thể sử dụng.
Nếu người bệnh sốt cao trên 39 độ C thì cần phải sử dụng thuốc hạ sốt.
Đối với trẻ nhỏ bị sốt, trẻ em cũng điều trị sốt như người lớn. Trường hợp nhiệt độ trên 38 độ C thì cần được điều trị y tế ngay. Các trường hợp trẻ từ 3 - 6 tháng tuổi thì cần được đưa đi khám ngay khi trẻ có dấu hiệu sốt.
Bên cạnh đó, đặc biệt lưu ý đối với những trẻ nhỏ có tiền sử sốt co giật thì ngay sau khi có biểu hiện sốt dưới 38 độ C cần đưa đến các cơ sở y tế để nhanh chóng điều trị, tránh tình trạng trẻ bị sốt cao, co giật, cực kỳ nguy hiểm.
Ngoài uống thuốc hạ sốt, cần lưu ý đến những biện pháp điều trị sốt không dùng thuốc như chườm khăn ấm lên các vùng trán, nách, bẹn, cởi bớt quần áo cho thoáng và uống nhiều nước để làm mát người.
Mong bác sĩ tư vấn về một số loại thuốc hạ sốt phổ biến thường được sử dụng hiện nay?
Các loại thuốc không kê đơn phổ biến bao gồm paracetamol và thuốc chống viêm không steroid (aspirin, ibuprofen và naproxen).
Hai loại thuốc hạ sốt được sử dụng phổ biến nhất là Paracetamol và ibuprofen. Trong đó, ibuprofen được chỉ định chỉ dùng để hạ sốt cho bệnh nhân từ 6 tháng tuổi trở lên.
Các sản phẩm này có sẵn dưới dạng các sản phẩm đơn lẻ hoặc kết hợp trong các phiên bản mở rộng và có nhiều dạng khác nhau, bao gồm viên nén, viên nang, viên nang gel, gel lỏng, bao tan trong ruột, chất lỏng, hỗn dịch và viên nén nhai cho bệnh nhân người lớn và trẻ em.
Thưa bác sĩ, khoảng cách sử dụng giữa các lần dùng thuốc là bao lâu?
Thông thường, khoảng cách giữa mỗi lần dùng thuốc là từ 4 đến 6 giờ. Người dân cần sử dụng thuốc đúng liều lượng, không nên sử dụng liên tiếp các liều trong vòng 4 tiếng vì dễ dẫn đến tình trạng ngộ độc gây nguy hiểm.
Mỗi loại thuốc hạ sốt có thời gian tác dụng khác nhau. Do vậy, tùy vào loại đang dùng, thời gian uống thuốc hạ sốt cách nhau bao lâu có thể thay đổi.
Cảm ơn bác sĩ đã tư vấn!
Đối với thuốc hạ sốt paracetamol được sử dụng phổ biến nhất có liều lượng được quy định như sau:
Người lớn: Liều thông thường là 325 mg đến 650 mg. Uống 4 đến 6 giờ một lần, tối đa 4 lần trong khoảng thời gian 24 giờ. Liều tối đa có thể thay đổi từ 3.000 mg đến 4.000 mg, nhưng không được phép dùng quá 4.000 mg trong khoảng thời gian 24 giờ. Làm theo tất cả các hướng dẫn trên nhãn.
Trẻ em: Các loại thuốc hạ sốt không kê đơn sẽ có nhãn "Thông tin về thuốc". Trên nhãn, người dân sẽ tìm thấy hướng dẫn về tuổi hoặc cân nặng của con em mình, liều lượng cho phép và tần suất sử dụng. Nếu cho em bé uống thuốc, hãy làm theo lời khuyên của bác sĩ hoặc dược sĩ về lượng thuốc cho trẻ. Không sử dụng thuốc nếu các em nhỏ bị dị ứng với thuốc.
Trước tình trạng dịch bệnh Covid-19 có diễn biến phức tạp như hiện nay, theo cảnh báo từ các trung tâm chống độc, thời gian qua, nhiều người có tâm lý tích trữ thuốc và tự tìm cách chữa COVID-19 tại nhà theo các hướng dẫn trên mạng xã hội không rõ nguồn gốc. Trong đó có hướng dẫn sử dụng liều tối đa thuốc paracetamol, rất dễ dẫn đến nguy cơ quá liều, gây ngộ độc, thậm chí tử vong.
Các triệu chứng khi quá liều paracetamol bao gồm: Buồn nôn, nôn, chán ăn, xanh xao và đau bụng thường xảy ra trong vòng 24 giờ. Tiếp đó là tình trạng tăng men gan nhanh chóng, có thể dẫn đến hoại tử hoàn toàn và không thể hồi phục, suy giảm chức năng tế bào gan, nhiễm toan chuyển hóa và hội chứng não - gan bao gồm cả tình trạng hôn mê và tử vong.
Người dân cần đọc kỹ nhãn thông tin sử dụng trước khi dùng thuốc. Tuyệt đối không nên dùng nhiều hơn liều tối đa được khuyến cáo trên nhãn và các y bác sĩ.
Bộ Y tế khuyến cáo, khi có dấu hiệu sốt, ho, đau họng, khó thở thay vì tự mua thuốc uống, người bệnh cần tự cách ly đồng thời gọi điện cho đường dây nóng của cơ quan y tế địa phương hoặc của Bộ Y tế (số điện thoại 19009095) để được tư vấn.
