Thời xưa, khi mọi thứ còn vô cùng khan hiếm và khó khăn, người ta thường mua lá mỡ về rán để lấy mỡ nước xào, phần tóp còn lại để nấu ăn. Người miền Bắc thích món tóp mỡ rang mắm, còn người miền Nam thường lựa chọn món kho quẹt.
Tôi vẫn còn nhớ rằng, ngày bé cứ mỗi lần đi học về, chỉ cần đến đầu ngõ thôi đã ngửi thấy mùi mẹ rán mỡ. Y như rằng, tôi phải nhanh chân leo tót vào trong bếp và nhón ngay được một miếng tóp mỡ. Miếng tóp giòn tan, thơm lừng dường như đọng lại bao ký ức tuổi thơ của tôi trong đấy.
Những món ngon tuổi thơ của tôi dường như gói gọn ở trong những miếng tóp mỡ rán vàng.
Với chị em tôi ngày bé, hôm nào được ăn những món từ tóp mỡ, những ngày đấy là những ngày vui nhất. Tóp mỡ được mẹ tôi rang mắm lên vào mỗi sáng chúng tôi ăn nhanh với bát cơm nguội. Đôi lúc, bát dưa muối cũng trở thành “món ngon khó cưỡng” khi được om với tóp mỡ. Mấy con cá lẹp được kho mặn với tóp mỡ khiến chúng tôi cảm thấy, bữa ăn đấy “vui như Tết”.
Ngày xưa không phải như bây giờ, mọi thứ lúc đấy đều vô cùng khó khăn. Với chúng tôi ngày trước, những miếng tóp mỡ là cả bàn ‘cao lương mỹ vị” không gì sánh được.
Ngày nay, khi tất cả đều đủ đầy, những công thức làm mỡ truyền thống ngày xưa không còn nữa. Món tóp mỡ bây giờ có bày ra bàn hay chế biến thành những món ngon hồi xưa, cũng chẳng còn hấp dẫn như cũ. Không ai nghĩ, tóp mỡ lại là một món ngon!
Ấy thế mà, gần đây, những miếng tóp mỡ “gợi nhớ cả tuổi thơ” của tôi đang được bày bán khá nhiều. Món ăn đang dần trở thành “đặc sản” ở thành phố và được nhiều người săn lùng tìm mua. Những cân tóp mỡ được bán với giá vô cùng cao, từ khoảng 300 nghìn - 500 nghìn/kg. Lạ lùng hơn là dù giá cao như thế nhưng không phải lúc nào mặt hàng này cũng có sẵn. Có nhiều người phải chờ cả tuần mới có hàng.
Những miếng tóp mỡ rim mắm khiến chị em chúng tôi “vui như Tết”. Mổ lợn xong, mẹ tôi sẽ lựa những thớ mỡ dày trắng bóng. Sau đó, về rửa sạch rồi chia thành từng khổ dài và thái từng lát dày khoảng 0,5cm. Lúc rán mỡ cũng cần phải chú ý kẻo mỡ sẽ cháy và mùi không được thơm nữa. Lửa được giữ ở mức vừa phải.
Khi miếng tóp mỡ lại có màu ngả vàng thì tắt lửa. Sau khi để mỡ nguội bớt, mẹ tôi sẽ vớt tóp ra. Lúc đấy, chị em tôi sẽ nhón ngay mỗi đứa mấy miếng “thồi phù phù” ăn. Mẹ tôi sẽ cười va quát rằng “chậm thôi kẻo nóng”.
Miếng top mỡ ngon phải vàng đều ăn giòn nhưng vẫn giữ được độ ngậy không bị khô xác. Nhiều người hiện nay đang 'săn lùng” tóp mỡ.
Vẫn món tóp mỡ rim mắm ngày xưa đấy, nhưng hương vị mà mẹ tôi vẫn làm dường như không còn. Những túi tóp mỡ rim mắm được làm sẵn tẩm ướp nhiều loại gia vị hơn.
Những miếng tóp mỡ thời điểm hiện nay bán được khá nhiều người ưa chuộng. Một phần vì cảm giác quá thân thuộc, một phần vì món ăn mang lại cho người ta cảm giác lạ miệng.
Tóp mỡ rim tỏi được bày bán theo từng túi, loại 100gr, 200gr, 500gr với giá bán lẻ 95 nghìn/ túi 250gr, giá sỉ 5 túi trở lên giá 70 nghìn/túi 250gr. Ngoài ra, món tóp mỡ còn được biến thể nhiều loại như tóp mỡ chiên tỏi bơ, tóp mỡ chua ngọt…
Chắc hẳn nhiều người sẽ ngạc nhiên rằng, tại sao người thành thị lại ưa chuông tóp mỡ đến như vậy. Thế nhưng, những ai đã trải qua một tuổi thơ như tôi, chắc chắn rằng tìm đến món ăn này một phần đang muốn tìm lại tuổi thơ của mình. Tuổi thơ với những lần đứng quanh chảo mỡ rán và chỉ đợi lấy tóp mỡ ra để có thể nhón ngay vài miếng cho đỡ… thèm.
