Ốc Sài Gòn - không chỉ là món ăn mà còn là một văn hoá ẩm thực

Trúc Nguyên
Chia sẻ

Chẳng ai có thể giải thích được món ốc du nhập vào thành phố nhộn nhịp nhất cả nước này khi nào. Chỉ biết rằng, đã từ lâu, những hàng quán từ vỉa hè đơn sơ đến nhà hàng sang trọng phục vụ vô vàn những món ốc đã trở thành nơi dừng chân lí tưởng để tụ tập bạn bè của người dân nơi đây.

Người Sài Gòn đôi lúc không xem ốc như món quà vặt, ăn chơi mà có thể ăn thay cho cơm trưa, cơm chiều. Thông thường, những quán ốc được phục vụ tầm khoảng chiều tối cho đến tận khuya. Khi phố lên đèn, mọi người kết thúc một ngày tất bật thì cũng là lúc họ í ới gọi nhau đến những hàng ốc quen thuộc để tụ họp, râm rả những câu chuyện. Từ những xe ốc đẩy bình dân chỉ với cái bếp nhỏ để chế biến đến các hàng quán với vô vàn loại ốc đang chực chờ thực khách gọi tên cho hết, tất cả tạo nên một văn hoá ẩm thực bình dị cho Sài Gòn về đêm.

Kéo nhau vào quán ốc, hiếm khi ai gọi một hai đĩa, ít nhất thì cũng phải “khám phá” gần hết thực đơn, ai cũng chọn cho mình một món ốc “ruột”. Món ốc được lòng mọi thực khách, từ người lớn đến những cô cậu thanh niên, những người công dân bình dị đến tầng doanh nhân, nhân viên công sở và cũng không quá khó để tìm gặp những người nổi tiếng đang say sưa ngồi lẫy ốc.

Không là thành phố biển nhưng Sài Gòn lại là thiên đường của ốc.

Một thách thức cho thực khách là kể tên được hết tất cả các loại ốc ở Sài Gòn. Tất cả các món ốc từ bình dân đến đặc sản của cả ba miền đều “di cư” vào, cứ ngỡ nơi này là thiên đường ốc. Chỉ tính riêng theo tên gọi thông thường thì có cả chục loại ốc khác nhau, nào là ốc hương, ốc nhảy, ốc giác, ốc mỡ, ốc bông, ốc dừa, ốc bươu,… Bên cạnh đó còn những loại ốc gây tò mò từ cái tên như ốc vú nàng, ốc móng tay.

Nếu chỉ nhắc đến ốc thì có phần bất công, bởi những món hải sản khác như sò, nghêu, mực, chem chép,… cũng góp phần tô điểm cho sự trù phú của văn hoá ốc. Bởi thế, các hàng ốc luôn biết cách giữ chân thực khách bằng thực đơn vô vàn các loại ốc và hải sản để họ phải đắn đo không biết chọn bao nhiêu món cho đủ.

Thách bạn có thể ăn hết được các món ốc trong thực đơn đấy!

Nếu món ốc miền Bắc phần nhiều được chế biến theo xu hướng cân bằng âm dương bằng cách hấp gừng, tần thuốc bắc, xào sả, lá chanh… như một món ăn chơi buổi chiều dân dã thì người Sài Gòn ăn ốc “hoành tráng” hơn. Có đủ cách chế biến để món ốc luôn hấp dẫn, từ hấp, luộc, xào, chiên, rang đến nướng, đút lò… với đủ thứ gia vị như tỏi, hành, tiêu, ớt, rau răm, sả, gừng, húng quế, phô mai, trứng cút, rau muống.

Mỗi kiểu chế biến mang lại xúc cảm nơi vị giác.

Muốn ăn béo đã có ốc len xào dừa, sò dương xào bơ nồng nàn hay chua chua của các món ốc xào me. Còn người ưa thưởng thức hương tỏi thơm lừng thì hãy gọi các món ốc cháy tỏi. Riêng thực khách ghiền món đậm đà gia vị thì chọn ốc giác, ốc hương, ốc đỏ xào sa tế… Các món nướng mỡ hành như sò lông, sò điệp, chem chép, sò dương, sò lụa… thơm mùi hành lá xào qua mỡ luôn được ưu tiên lựa chọn trong mỗi thực đơn. Ăn để húp nước ốc xùm xụp thì chọn nghêu, ốc móng tay, chem chép, hấp hay xào gừng sả.

Đặc biệt hơn hết là các món ốc xào bơ, đây được coi là đặc sản của Sài Gòn khi chỉ một số ít quán tạo ra cái béo đặc sệt, thơm lừng cổ họng của cách chế biến này. Gọi một ổ bánh mì nóng, chấm trọn vào trong phần sốt sệt vàng tươi quết kèm một miếng ốc giòn giòn thì còn gì bằng.

Ôi thôi, nếu kể ra thì phải tính theo cấp số nhân mới liệt kê hết được tất cả các món ốc có mặt tại Sài Gòn. Bởi mới nói, để thưởng thức hết nền văn hoá ốc đa dạng này, bạn cần có một cái bụng thật khoẻ và tình yêu mãnh liệt với ốc.

Ăn ốc cũng là cả nghệ thuật.

Thú vui mỗi khi thưởng thức ốc là cách ăn sau cho đúng điệu với mỗi kiểu. Chẳng hạn đĩa ốc xào tỏi luôn mềm thơm, vừa lẫy ốc vừa quệt mút nước xào mặn ngọt sền sệt, nhưng nếu là cháy tỏi thì món ăn lại hấp dẫn ở lớp tỏi và muối được xóc đến khô rang, bám quanh thân ốc. Thế nên người ta mới có thói quen vừa ăn ốc, vừa ngậm vỏ để hoà tan lớp tỏi muối ớt cay cay mằn mặn kia.

Món ốc len xào dừa lại gây khó dễ bởi mỗi lần hút phải bở hơi tay nhưng cũng có lúc chỉ “chụt” nhẹ là con ốc lại chui tọt vào cổ họng. Còn như món ốc dừa xào bơ cay thì con ốc bé tẹo tèo teo, ăn chả thấm vào đâu nhưng ngồi khều được miếng thịt ốc ra khỏi lớp vỏ cứng đầy công phu thì thú vị vô cùng.

Một Sài Gòn mộc mạc và giản dị qua những đĩa ốc

Có thể nói, ốc Sài Gòn đã quy tụ được sự bình dị, dân dã như chính người dân nơi đây nhưng lại tinh tế và sáng tạo trong cách chế biến và hương vị. Dạo một vòng phố về đêm, hình ảnh những chiếc bàn tụ tụ tập bên đĩa ốc, đĩa sò nóng hổi đã trở nên quá đỗi quen thuộc.

Người Sài Gòn xem ốc là đời sống tinh thần giúp họ xua tan những bận rộn, tất bật của cuộc sống. Và vì cái sự phong phú và đặc sắc ấy, sẽ chẳng ai có lý do gì để ngần ngại mà từ chối một lời mời đi ăn ốc, thưởng thức một nét văn hóa ẩm thực bình dân mà độc đáo của đất Sài Gòn.

Chia sẻ

Bài viết

Trúc Nguyên

Tin mới nhất