Ngày nay, có lẽ thật khó tưởng tượng một ngày qua đi mà bạn không cần sử dụng tới các sản phẩm từ nhựa (plastic). Trong đó đồ nhựa gia dụng trong đời sống được sử dụng khá phổ biến trong sinh hoạt hàng ngày, từ các chai, hộp chứa thực phẩm, chứa nước để uống hay màng nilon bọc thức ăn cho đến túi nilon đựng đồ…
Việc tái sử dụng các chai nhựa được khuyến khích ở nhiều nước phát triển.
Tác hại khó lường
Ai trong chúng ta đều biết rằng sử dụng đồ nhựa có ưu điểm nhẹ nhàng, tiện lợi, giá thành thấp và tính thẩm mỹ lại cao. Tuy nhiên, sử dụng chúng ở nhiệt độ cao hoặc tái sử dụng quá nhiều lần sẽ có những ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe.
Trong đó, nếu sử dụng đồ nhựa đựng thức ăn nóng, nó sẽ giải phóng một loại chất độc monostyren và ngấm vào thức ăn, chúng tích tụ lại gây ra các nguy cơ về gan thận. Trường hợp dùng nhựa để quay thức ăn trong lò vi sóng còn nguy hiểm hơn vì các chất phụ gia độc hại sẽ hòa tan dễ dàng vào thực phẩm, hoặc gián tiếp tạo ra dioxin độc hại cho cơ thể.
Sử dụng nhựa đựng đồ ăn để quay lò vi sóng tiềm ẩn nguy cơ gây bệnh cao hơn vì chất độc dễ dàng hòa tan vào thức ăn.
Chưa kể đến, các nghiên cứu không chính thức đã chứng minh sử dụng nhựa không đúng cách còn gây nguy cơ dậy thì sớm, tác động vô sinh và đáng sợ nữa là có thể gây ung thư.
Vậy làm thế nào để sử dụng đồ nhựa hợp lý để tránh được các nguy cơ bệnh tật và phòng chống ung thư?
Nhận biết các loại nhựa an toàn cho sức khỏe
Nhận biết đồ nhựa đúng cách để phòng ngừa nguy cơ gây bệnh và ung thư.
Các sản phẩm, chai nhựa thường có các con số từ 1 đến 7, chúng nằm gọn trong dấu hiệu “recycle” (tái chế) ở dưới đáy chai. Tương ứng, có 7 loại đồ nhựa khác nhau được lưu hành trên thị trường. Trong đó, chúng sẽ khác nhau về độ độc hại với sức khỏe, khả năng tái chế và độ thân thiện với môi trường.
Nói chung, hãy lựa chọn các sản phẩm có ký hiệu 1,2,4 và 5; tránh bất kỳ đồ nhựa nào có ký hiệu 3,6 và đặc biệt là 7. Cụ thể:
Loại nhựa ký hiệu số 1
Các sản phẩm sử dụng chất liệu này khá phổ biến, hầu hết các chai nước khoáng, chai nước ngọt, chai dầu… đều được sản xuất từ loại nhựa này.
Ký hiệu loại nhựa dưới đáy chai.
Được làm từ nhựa polyethylen terephthalat, viết tắt là PETE hoặc là PET, hay chúng ta thường gọi là nilon với đặc điểm mỏng, trong.
Loại nhựa này được đánh giá là khá an toàn và không gây ra những tác hại xấu cho sức khỏe. Tuy nhiên chỉ sử dụng chúng chứa đựng thực phẩm 1 lần vì khả năng tích tụ vi khuẩn của nó.
Loại nhựa ký hiệu số 2
Với tỷ trọng polyethylen cao, loại nhựa này còn được gọi là HDPE. Với đặc điểm dày hơn, mờ đục, chúng thường được sử dụng làm chai, bình sữa cho trẻ em, chai dựng sữa, nước trái cây, hoặc chai chứa các loại nước tẩy rửa, dầu gội đầu, nước rửa chén, sữa tắm…
So với nhựa số 1, loại này cũng khá dễ dàng tái chế nhưng an toàn hơn vì vi khuẩn khó tích tụ bề mặt.
Các loại nhựa tương đối an toàn.
Loai nhựa ký hiệu số 4:
Đây là loại nhựa có chứa polyethylen mật độ thấp, được viết tắt là LDPE.
Với đặc tính mềm dẻo, linh động nên chúng được ứng dụng làm túi nhựa đựng hàng tạp hóa dây buộc, vỏ đĩa CD, vỏ ổ đĩa cứng, các loại chai có thể bóp, một số loại chai nhựa, giấy gói thực phẩm, hộp đựng thực phẩm…
Dù khá an toàn nhưng loại này không phải đối tượng tái chế và do đó đang bị hạn chế sử dụng hoặc bị cấm hẳn ở một số thành phố phát triển trên thế giới.
Loại nhựa ký hiệu số 5
Loại nhựa này được làm từ polypropylen (viết tắt PP) và có đặc tính linh động, mềm nhưng cứng hơn so với số 4.
Đây là loại nhựa được đánh giá là khá an toàn hơn cả, có thể sử dụng trong chứa đựng và bảo quản thực phẩm.
Loại nhựa này khá thông dụng và được ứng dụng để làm hộp sữa chua, chai đựng nước lọc, lọ đựng thuốc, chai đựng nước si rô hoặc nước sốt cà chua, tương ớt, ống hút…
Thêm vào đó, với khả năng chịu nhiệt cao, loại hộp làm từ nhựa này còn có thể được dùng trong lò vi sóng thường.
Loại nhựa ký hiệu số 3
Được làm từ polyvinyl clorua (PVC) (viết tắt là V), với đặc tính dẻo, mềm, loại nhựa này được sử dụng tạo nên các sản phẩm như áo mưa, vật liệu xây dựng, mảnh nhựa hoặc hộp nhựa, màng co các loại chai, bình bằng nhựa, các loại màng plastic bọc thức ăn, chai đựng dầu ăn, đường ống dẫn nước, vỏ bọc dây cáp điện…
Với giá thành khá rẻ, độ dẻo Nhựa PVC giá rẻ, nhưng trong thành phần của nó lại chứa phthalat - một trong những hợp chất hóa học gây nên sự dậy thì sớm. Ngoài ra, trong PVC còn phát hiện có chất vinylchorid, thường được gọi là VCM có khả năng gây ung thư, nên sản phẩm này không phù hợp khi khi đựng thực phẩm.
Vấn đề là hiện nay, nhiều nơi vẫn sử dụng PVC để sản xuất đồ chơi cho trẻ em trong khi rất nhiều nơi đã công khai tẩy chay sản phẩm này.
Cần hạn chế sử dụng và tái chế các sản phẩm nhựa trên.
Loại nhựa ký hiệu số 6
Được ứng dụng để làm nên các ly, hộp, đĩa thức ăn nhanh (dùng 1 lần). Sản phẩm này được tạo nên từ nhựa polystyren (viết tắt PS) hay còn gọi là styrofoam, đôi khi còn gọi là xốp.
Ưu điểm của chúng có khả năng chịu nhiệt và lạnh cao. Nhưng ở nhiệt độ cao, chúng có khả năng tạo ra các chất hóa học độc hại và đặc biệt là khả năng phân giải chất polystyren có hại cho cơ thể khi đựng các chất acid mạnh, kiềm mạnh…
Do đó, các nhà khoa học khuyên rằng chúng ta nên tránh xa loại nhựa này.
Loại nhựa ký hiệu số 7
Các loại nhựa còn lại sẽ được xếp vào loại số 7.
Chúng còn bao gồm cả nhựa polycarbonat (PC), có chứa bisphenol-A (BPA) có thể nhiễm vào thực phẩm các tác động cực kỳ độc hại với sức khỏe con người như chỉ cần 1 liều lượng nhỏ BPA cũng ảnh hưởng tới bào thai và trẻ nhỏ, tổn thương não bộ, làm biến đổi khả năng sinh sản của tử cung, gây suy giảm ham muốn tình dục, liệt dương và đặc biệt là nguy cơ ung thư.
Vì có thể chịu được nhiệt độ cao nên PC được dùng làm nắp, bình, chai chứa thực phẩm cần tiệt trùng.
Luôn lưu ý tránh xa loại nhựa này vì tính chất độc hại của chúng, thêm vào đó loại nhựa này cũng vô cùng khó để tái chế và không thân thiện với môi trường.
