Từ những năm 1910, các nhà làm phim đã biết dừng màn ảnh rộng ngay trước một pha mạo hiểm để “dụ” khán giả tới rạp cho biết hồi kết trong tập sau. Nghe quen tai nhỉ? Thật ngạc nhiên khi thời đó, ý tưởng cắt phim ra làm nhiều phần lại manh nha và thịnh hành ở những tác phẩm nhiều tập kinh phí thấp.
Tuy nhiên, tới thế kỉ 21, việc chia nhỏ này, đặc biệt là phần cuối đã trở nên phổ biến ở các bom tấn với mục tiêu thương mại là chính. Như một thứ đặc quyền dành cho các dự án lớn, nhưng nhiều khán giả ngày nay đang nghi hoặc về thời gian và tâm sức mình bỏ ra chỉ để nhận lại một kết thúc không thoả mãn từ những tập cuối bỗng dưng bị nhân làm đôi. Từ Twilight, Harry Potter tới The Hunger Games và sắp tới đây là Divergent, chúng đang khiến người xem đau đầu khi cân nhắc giữa chất lượng phim và công sức đợi chờ bấy lâu.
Kill Bill của Quentin Tarantino về cơ bản được coi là series đầu tiên được chia thành nhiều phần, với lí do là đạo diễn thấy khán giả sẽ không có cách nào để chịu đựng nổi bốn tiếng trong phòng chiếu phim nên ông đã miễn cưỡng chọn cách làm ấy. Điểm khác biệt mấu chốt giữa đứa con đẻ của Quentin Tarantino với những thương hiệu khác, đó là Kill Bill có cốt truyện độc lập không bị phụ thuộc vào bất kì thứ gì, thay vì là phiên bản dựa vào nguyên tác một bộ truyện - mà tập truyện cuối chưa bao giờ được dự định tách làm hai.
Harry Potter, tập cuối một và tập cuối hai
Harry Potter and the Deathly Hallows - Part 1 được xem là tiên phong cho trào lưu đang trở nên rầm rộ như hiện nay. Quyết định của hãng Warner Bros và đạo diễn David Yates đã vấp phải làn sóng tranh cãi từ phía cộng đồng người xem.
Harry Potter and the Deathly Hallows Part 1 ra mắt, nó là một trong những phần phim ảm đạm nhất. Trái lại, tập hai đã khắc phục được tiết tấu chậm của phần phim trước, nhận về những đánh giá tích cực từ giới phê bình và đập tan nhiều kỉ lục phòng vé. Nếu như có bộ phim nào xứng đáng để chờ đợi phần-cuối-của-cuối thì đó chính là Harry Potter and the Deathly Hallow khi dành hẳn nửa thời lượng đầu để xây dựng môi trường chuẩn bị cho những trận đánh cùng những thương vong tang tóc, để rồi hồi kết thoả sức tung hoành với các cung bậc cảm xúc gần như tột cùng nhất.
Quyết định của đạo diễn Yates một mặt giải quyết được khâu thương mại và truyền tải cho khán giả, tuy nhiên Harry Potter và Bảo bối tử thần đã và sẽ không bao giờ chia nửa như những gì xảy ra trên màn ảnh, và vì thế hai phần phim vô hình chung trở nên rời rạc với những tín đồ truyện. Việc thành công với một bộ phim dài không phải là bất khả thi, David Yates đã hoàn thành công việc chuyển thể một trong những cuốn sách dài nhất trong series là Harry Potter và Mệnh Lệnh Phượng Hoàng gồm 870 trang giấy trở thành một trong những tập phim ngắn nhất trong cả series với chỉ 139 phút trên màn ảnh.
Còn trong Harry Potter và Phòng Chứa Bí Mật, một trong những cuốn truyện mỏng nhất về Harry Potter của Rowling thì lại được “sủng ái” với phiên bản điện ảnh hơn hai tiếng và vẫn ăn khách. Rõ ràng, nếu khán giả đã chịu khó dành ra 8 năm cho một series, họ có thể chẳng quan tâm nếu phần cuối có dài tới ba tiếng đi chăng nữa, nếu như nó đáp ứng như những gì kì vọng.
Breaking Dawn và “hội chứng” chia phim theo kiểu thương mại
Twilight may mắn sở hữu một trận chiến bùng nổ ở cuối Breaking Dawn.
Trong khi Harry Potter and Deathly Hallows ít nhất còn hài lòng khán giả thì phần cuối của Twilight bị chia năm xẻ bảy bất kể điều đó có tốt cho tác phẩm hay không. Bất chấp những chê bai từ giới phê bình và các bộ phim ăn theo nổi lên, Twilight vẫn là một series chuyển thể hái ra tiền. Nếu phù thuỷ làm được, thì người sói, ma cà rồng cũng làm được, có thể lắm chứ. Phải thừa nhận, nguyên tác Breaking Dawn với 750 trang giấy là một thử thách thực sự với những ai định đóng lại bốn phần phim trước đó.
Khán giả không mấy vui vẻ khi phải chờ đợi một năm trời, bỏ tiền ra đến rạp chỉ để xem một cảnh đánh nhau chưa đến mười lăm phút mà thậm chí nó còn chẳng có thật. Tuy nhiên, phần hai của tập cuối vẫn được đánh giá khả quan hơn: cốt truyện gắn kết, tình tiết chặt chẽ và gây cấn. Như Harry Potter and Deathly Hallows, Breaking Dawn 2 chứa nhiều hơn những cao trào hành động so với phần đầu. Nhưng đặt cạnh nhau, trong khi phần 1 của Harry Potter và Bảo bối Tử thần nhận được 78% - mức đáng khen trên trang Rotten Tomatoes và vọt lên con số ấn tượng 96% ở phần 2 thì Breaking Dawn Part 1 dừng lại ở 24%, phần 2 nhích lên 48%.
The Hunger Games và cú rơi của Húng nhại
Đúng như dự báo trước, tác phẩm một lần nữa lại dấy lên câu hỏi về chất lượng bị bỏ ngỏ của các phần phim bị chia đôi hiện nay. Mockingjay 1, với vị thế là phần phim nằm trong loạt bom tấn chuyển thể bộ ba cuốn tiểu thuyết ăn khách, mặc dù có một trong những tuần công chiếu mở màn đình đám nhất năm thì vẫn là một bước lùi về lợi nhuận so với các phần phim trước đó. Cốt truyện mặt khác cũng không được đánh giá cao, với các tình tiết rời rạc, mạch phim chậm chạp với chỉ một mục đích câu kéo cho đủ thời lượng tới với phần 2.
Với tần suất các cảnh cháy nổ nhiều hơn, các chuyện tình tay đôi tay ba được giải quyết, kẻ thủ ác dần lộ mặt, thì Húng nhại 2 thành công mang tính an ủi, nhưng nếu nói có đáng không khi bắt khán giả chờ đợi một năm và mua tận hai tấm vé để xem, thì câu trả lời là không. Liệu Mockingjay có thể gói gọn trong một bộ phim? Hoàn toàn có thể. Liệu như vậy có đem lại cho khán giả những trải nghiệm tốt hơn thì lại là một câu hỏi còn để ngỏ, tuy nhiên Hollywood tới giờ vẫn chẳng đưa ra được một lời biện giải thuyết phục cho việc chia lẻ nhằm tối đa hóa lợi nhuận.
Sắp tới, ngoài Divergent sẽ được chia thành Allegiant 1 - 2 sẽ ra mắt năm 2016 và 2017, thì thị trường phim siêu anh hùng cũng rậm rịch khi nhà Marvel có Avengers: Infinity War Part 1 (2018), Part 2 là không lâu sau đó. Hãng DC cũng thi đua phấn đấu khi không cần đợi ra tận phần 3 mà đã xác định chia đôi dự án Justice League thành hai phần trong hai năm 2017 và 2019. Hi vọng những bộ phim này đáp ứng kì vọng của người xem, sẽ chẳng có lí do gì để phàn nàn về phong trào chia đôi phim hiện nay, khi khán giả có thêm thời gian để chiêm ngưỡng nhân vật ưa thích và nắm bắt được thế giới quen thuộc. Tuy nhiên, nên nhớ rằng, nếu sự thỏa mãn nhường chỗ cho những lợi ích của nhà sản xuất thì chẳng sớm thì muộn những bộ phim chia lẻ thời lượng và cả chất lượng sẽ bị tẩy chay.
