Mảnh dẻ và có nét lơ đãng thường thấy ở những nghệ sĩ, Tilda Swinton là hiện thân của cái đẹp phi giới tính trên màn ảnh. Chủ nhân của một giải Oscar với vai diễn trong Michael Clayton được biết tới rộng rãi với khán giả Việt Nam trong series The Chronicles of Narnia, gần đây là Trainwreck và Doctor Strange, vốn chẳng xa lại gì với những vai diễn ma mị và quyền lực. Rất nhiều trong số đó đòi hỏi sự nhập tâm và biến hóa như một phù thủy đa diện trước ống kính.
Từ giảng đường Cambridge tới duyên phận với sân khấu
Trong cuộc phỏng vấn với Out Magazine, Tilda Swinton thừa nhận diễn xuất chưa bao giờ là điều mà cô nghiêm túc nghĩ tới trong những năm tháng tuổi trẻ tại Cambridge. Đến tận giờ, mọi kĩ năng sân khấu của Swinton đều bắt nguồn từ cảm xúc và đam mê, tuyệt nhiên không hề có một sự đầu tư bài bản nào cho việc “làm thế nào để trở thành một diễn viên tốt”.
Tilda Swinton với phong cách lấy cảm hứng từ David Bowie, ảnh do nhiếp ảnh gia Craig McDeen thực hiện.
Duyên phận của Swinton đối với diễn xuất bắt rễ từ những ngày tháng còn theo học tại ngôi trường đại học danh giá, nơi nền tảng học thức và kĩ năng viết lách của cô được đề cao. Trong vòng 3 năm, nữ sinh viên Swinton ngày đó đã tham gia vào 22 dự án sản xuất kịch trong 9 khóa học, thực hiện những tác phẩm kinh điển của Shakespeare hay Athol Fugard. Sau khi tốt nghiệp, Swinton đã có những ngày tháng làm việc kham khổ tại Royal Shakespeare Company, đến mức cô hiếm khi tìm thấy niềm vui và từ “nghệ sĩ” dường như là quá xa xỉ để miêu tả tính chất công việc.
Xa rời khái niệm một “diễn viên” thông thường
Cảm hứng của Tilda Swinton dành cho nghệ thuật đến từ những ngày đầu được thấy tận mắt 2 huyền thoại sống người Scotland là Stanley Baxter và Ronnie Corbett trên sân khấu huy hoàng của King’s Theatre tại Edinburgh. Trong khi đó, nữ minh tinh cũng dành sự ngưỡng mộ của mình cho tên tuổi cố đạo diễn Pháp Robert Bresson và chuẩn mực điện ảnh của ông.
Nếu có từ gì đó để mô tả đúng tính chất công việc của Swinton trên hộ chiếu, thì theo cô đó là “người mẫu bán thời gian kiêm thằng hề”. Một người kể chuyện, một kẻ truyền cảm hứng, hơn là một diễn viên đơn thuần nhận lấy kịch bản và biểu cảm trước ống kính. Điện ảnh đã mê hoặc Tilda ngay từ trước khi cô biết tới những khái niệm về sản xuất. Từ Powers of Ten tới Bambi and Herbie Rides Again, Tilda Swinton háo hức khám phá cách nắm bắt sự sống và ánh sáng trong khi đặt mình vào bóng tối dưới lớp vỏ của một nhân vật khác.
Ảnh chụp cho tạp chí W Magazine.
Ngay từ những ngày đầu sự nghiệp, Swinton định hướng rõ ràng về con đường mà mình theo đuổi sẽ tách cô ra khỏi những diễn viên vốn hối hả của ngành công nghiệp điện ảnh kể cả trên sân khấu kịch hay màn ảnh. Giống như một kẻ đi tìm hồn của điện ảnh, Tilda Swinton chọn lấy những câu chuyện rồi để các giác quan của mình dẫn lối - trong câu chuyện không kịch bản và không nhân vật.
Sự nghiệp giàu có của một tắc kè hoa trên màn ảnh
Nắm trong tay một tượng vàng Oscar nhưng như thế là chưa đủ đối với Tilda Swinton. Vóc dáng mảnh dẻ cho phép cô có thể biến hóa thánh bất kỳ nhân vật nào mong muốn: từ một nữ hoàng xinh đẹp, một ma cà rồng thời trang, nữ ca sĩ nhạc rock cho tới một… bà già hay thậm chí một tôn giả đầu trọc Tây Tạng. Tất cả những vai diễn trong sự nghiệp của Swinton đều mang nặng phong cách cá nhân, liên kết với nhau như họ hàng trong một album gia đình.
Vai diễn của Tilda Swinton trong phim The Limits of Control.
Trên thảm đỏ lẫn ngoài đời, Tilda Swinton nổi lên như một fashionista có tiếng với phong cách ăn mặc quý phái và thời thượng. Cô cũng từng nhiều lần không giấu diếm tình yêu của mình dành cho cái đẹp trong các phim như Trainwreck, The Limits of Control hay series The Chronicles of Narnia. Tuy nhiên, trong Snowpiercer, bộ phim có sự góp mặt của tài tử Chris Evans, không ai còn nhận ra Swinton trong dung mạo khắc nghiệt của một phụ nữ có tuổi cùng bộ răng giả.
Với gương mặt cho phép hóa trang dễ dàng, Tilda Swinton một lần nữa đánh lừa con mắt người xem khi vào vai một bà lão trong The Grand Budapest Hotel. Đây không phải là lần đầu tiên cô vào vai phụ nữ có tuổi, nhưng một lần nữa khán giả lại dễ dàng bị qua mặt khi khó có thể nhận ra Swinton trong nhân diện này.
Giới tính của các thiên thần trong quan niệm cổ điển hầu như được miêu tả rất mơ hồ, tựu chung những đặc điểm của cả nam và nữ. Là một người đồng tính, Tilda Swinton mang trong mình thái độ luôn cởi mở với điều mới. Sang trọng và cao quý, Tilda truyền tải cái đẹp của sự phi tính dục trong từng vai diễn của mình mà đặc biệt phải kể tới vai diễn tổng lãnh thiên thần Gabriel trong Constantine.
Với Only Lovers Left Alive, Tilda Swinton hóa thân vào một… ma cà rồng sánh vai cùng Tom Hiddleston. Vẫn giữ phong cách ngạo nghễ và thời trang, ma cà rồng Eve lặng lẽ tồn tại với thứ tình yêu nguyên thủy và bất diệt giữa thế giới loài người gấp gáp. Có lẽ đây là một trong những vai diễn thoát tục nhất và gần nhất với con người thật của Swinton - một kẻ yêu lạc giữa trần gian.
Gần đây nhất với Doctor Strange, màn hóa trang của Tilda Swinton bị cuốn vào tranh cãi khi nhiều người không tán thành việc để một diễn viên da trắng vào vai nhân vật da màu trong nguyên tác. Tuy nhiên với khả năng hóa trang tài tình và phong cách diễn xuất nhập tâm, một lần nữa “đa diện nhân” Tilda Swinton lại chinh phục khán giả trong vai Thượng Cổ Tôn Giả.
Tilda Swinton là minh chứng cho nỗ lực nơi một diễn viên có thể vượt qua kỳ vọng của Hollywood đối với một nữ nghệ sĩ. Không chỉ là một người kể chuyện, một kẻ yêu say cái đẹp, Swinton còn truyền tải sự mê hoặc phi giới tính nơi chỉ hoàn toàn chỉ có nghệ thuật lên ngôi.
