Bối cảnh của Ỷ Thiên Đồ Long Ký gắn với sự kiện lịch sử nhà Nguyên sắp sụp đổ, tức là sau Thần Điêu Đại Hiệp khoảng gần một thế kỷ. Những nhân vật đời trước đều không còn sống, duy chỉ có Trương Tam Phong giữ vai trò là biểu tượng, cầu nối gắn kết giữa các thế hệ trong “Xạ Điêu Tam Bộ Khúc”.
Không giống với mối liên kết chặt chẽ giữa hai phần trước, Ỷ Thiên Đồ Long Ký chỉ có duy nhất Trương Tam Phong để giải đáp một số khúc mắc giữa nhiều thế hệ.
Lần đầu tiên Trương Tam Phong xuất hiện cũng là lúc đôi tình nhân Dương Quá - Tiểu Long Nữ nói lời từ biệt bằng hữu, mai danh ẩn tích. Khi đó Dương Quá từng để lại lời nhắn: “Sau này giang hồ tương hội sẽ lại uống rượu chuyện trò”.
“Thần Điêu Đại Hiệp” phiên bản kinh điển 1995 (Cổ Thiên Lạc, Lý Nhược Đồng).
Hình ảnh Dương Quá đã mãi in sâu trong trái tim non nớt của thiếu nữ Quách Tương, là chấp niệm cả cuộc đời nàng không thể buông bỏ được. Nói với cha mẹ là đi du sơn ngoạn thủy, thực chất Quách Tương ngược xuôi Nam Bắc chỉ để tìm gặp Dương Quá và Tiểu Long Nữ nàng luôn nhớ mong. Cũng vì thế, phần mở đầu “Ỷ Thiên Đồ Long Ký” thoảng qua bóng dáng Tiểu Long Nữ qua bài thơ “Vô tục niệm” mà Quách Tương đang ngâm nga. Mọi công sức tìm kiếm đều trở nên vô vọng, gia đình tuẫn tiết theo thành Tương Dương, nàng giác ngộ trở thành tổ sư phái Nga Mi.
Quách Tương tìm đến Cổ Mộ nhưng chỉ gặp vài thị nữ.
Có nhiều tin đồn về việc ban đầu Kim Dung định cho Dương Quá và Quách Tương thành một cặp.
Những tưởng câu chuyện kì bí về Cổ Mộ đã kết thúc từ lâu, nào ngờ Kim Dung lại chắp bút dựng nên nàng Hoàng Sam Nữ Tử. Bang chủ Cái Bang Sử Hỏa Long bị Thành Côn và Trần Hữu Lượng hãm hại, con gái ông Sử Hồng Thạch chạy nạn vô tình được một vị tỷ tỷ áo vàng hết lòng giúp đỡ. Nàng mang theo Đả Cẩu Bổng, đến tận nơi vạch mặt gian tế, hóa giải cuộc nội chiến của Cái Bang.
Không ai biết nàng tên gì, chỉ thấy Sử Hồng Thạch gọi nàng là Dương tỷ tỷ. Hoàng Sam Nữ Tử lấy dải lụa mềm làm binh khí, cử chỉ tao nhã, phong thái lạnh lùng chẳng khác nào Tiểu Long Nữ băng thanh ngọc khiết năm ấy chấn động giang hồ. Lần thứ hai Hoàng Sam Nữ Tử xuất hiện là trong Đồ Sư đại hội, trận đánh với tam tăng giải cứu Tạ Tốn. Chu Chỉ Nhược sử dụng Cửu Âm Bạch Cốt Trảo và Bạch Mãng Tiên thật lạ lùng khiến ai nấy đều kinh hoảng, có ngờ đâu chỉ qua vài chiêu đã bị thiếu nữ vô danh kia áp đảo toàn phần.
Nàng còn công khai vạch trần tội ác của Chu Chỉ Nhược từ khi ở trên Linh Xà đảo và hai lần ngăn chặn Chỉ Nhược âm mưu ám sát Tạ Tốn. Hoàng Sam Nữ Tử cũng chính là người tiết lộ bí mật của Đồ Long Đao - Ỷ Thiên Kiếm “võ lâm chí tôn hiệu lệnh thiên hạ”. Tuy chỉ góp mặt hai lần trong suốt mạch phim nhưng dấu ấn về Hoàng Sam Nữ Tử không hề thua kém bất cứ nhân vật chính nào.
Lưu Diệc Phi và Lưu Thi Thi là “bộ đôi” Long Nữ - Hoàng Sam giống nhau nhất trên màn ảnh.
Từ kiểu tóc, trang phục tới lối đánh võ đều thể hiện mối liên quan với Tiểu Long Nữ.
Phần đông khán giả đồng tình với giả thuyết Dương Hoàng Sam là con cháu của Dương Quá, nhưng lời giải thích cụ thể thì Kim Dung chưa từng đưa ra. Xét kỹ hơn, điểm chung rõ nhất khi miêu tả diện mạo nàng với Tiểu Long Nữ không phải khí chất thần tiên mà phải là “mặt không một chút huyết sắc”.
Nữ nhân phái Cổ Mộ quanh năm sống trong điều kiện hầm mộ lạnh lẽo u tối, thiếu ánh sáng mặt trời nên da dẻ trắng xanh là điều dễ nhận biết nhất. Ngoài ra, từ nhỏ tu tập theo bí quyết của tổ sư Lâm Triều Anh, buông bỏ thất tình lục dục, coi nhẹ thế sự sẽ giữ được nhan sắc trẻ mãi không già, kéo dài tuổi thọ. Thậm chí nếu thành quả tiến triển tốt, sống nửa đời người trông vẫn như thiếu nữ hai mươi. Nếu Hoàng Sam Nữ Tử thực sự tu luyện theo lối đó thì quá mơ hồ để đoán được tuổi tác của nàng.
Tuy nhiên, một số ý kiến khác cho rằng Tiểu Long Nữ trúng hàn độc dai dẳng nhiều năm, lúc gặp lại Dương Quá đã nhiều tuổi, không phù hợp với việc sinh con.
Hoàng Sam Nữ Tử 2019 (Triệu Hàn Anh Tử) mang vẻ dịu dàng gần gũi.
Mở rộng sang tuyến nhân vật nước Đại Lý, hai vị đồ đệ của Đoàn Hoàng gia là Võ Tam Thông, Chu Tử Liễu đều lập gia đình. Cuộc sống riêng tư của Chu Tử Liễu không được nhắc đến. Còn Võ Tam Thông có hai con trai Võ Đôn Nhu, Võ Tu Văn trạc tuổi Dương Quá.
Trong khi Dương Quá chờ mười sáu năm để trùng phùng Tiểu Long Nữ thì huynh đệ họ Võ lấy vợ rất sớm. Con cháu họ chính là Chu Trường Linh, Võ Liệt của Hồng Mai Sơn Trang từng làm khó Trương Vô Kỵ. Nếu so tuổi với bên đó thì thật khó để xác định Hoàng Sam Nữ Tử là cháu hay chắt của Dương Quá.
Đại Võ, Tiểu Võ có phần lố lăng khi từng theo đuổi Quách Phù.
Võ nghệ của Hoàng Sam Nữ Tử, ngoài khinh công hơn người với dải lụa vàng còn có tu vi Cửu Âm Chân Kinh. Đây là bản kinh hoàn chỉnh được Vương Trùng Dương khắc trong Cổ Mộ, đầy đủ từ nội công thượng thừa đạo gia đến các môn võ khác nhau.
Hoàng Sam Nữ Tử dùng Cửu Âm Thần Trảo khắc chế Cửu Âm Bạch Cốt Trảo của Chu Chỉ Nhược. Hai món võ này vốn dĩ là một, nhưng bên như thần tiên bên như quỷ mị đều do căn cơ của mỗi người quyết định.
Mượn nhân vật Hoàng Sam Nữ Tử, Kim Dung khẳng định Cửu Âm Chân Kinh mới là bí kíp võ thuật tối cao nhất trong Xạ Điêu Tam Bộ Khúc.
Cổ Mộ là môn phái không công khai nhưng mỗi lần xuất hiện đều phải thật hoành tráng.
Đáp lại những nghi vấn về thân phận của mình, Hoàng Sam Nữ Tử chỉ nói:
Chung Nam sơn hậu
Hoạt tử nhân mộ
Thần điêu hiệp lữ
Tuyệt tích giang hồ.
Đây là minh chứng rõ ràng nhất về xuất thân của nàng thuộc phái Cổ Mộ, hậu duệ Thần Điêu Đại Hiệp. Giả sử Kim Dung phát triển tình tiết là Trương Vô Kỵ về hỏi Trương Tam Phong, nhất định sẽ có câu trả lời thỏa đáng. Tuy nhiên, bí ẩn mãi mãi là bí ẩn. Những gì khán giả suy đoán chính là đáp án rõ ràng nhất, là mong muốn của cố nhà văn muốn khán giả tìm tòi sâu hơn về cốt truyện của mình. Dấu chấm hỏi cho thân phận của Hoàng Sam Nữ Tử, ai cũng hiểu, nhưng không ai khẳng định được. Ở đâu đó vẫn còn nhiều luồng ý kiến trái chiều, giả thuyết lệch lạc so với suy luận thông thường. Theo bạn, Hoàng Sam Nữ Tử có đích thực là hậu duệ của Dương Quá và Tiểu Long Nữ ?
