Nối tiếp thành công của Get Out, đạo diễn kiêm biên kịch Jordan Peele tiếp tục cho ra mắt phim kinh dị “hack não” Us, chuyện phim theo chân gia đình bốn người Adelaide Wilson (Lupita Nyong'o), Gabe Wilson (Winston Duke), con trai Jason Wilson (Evan Alex) và con gái Zora Wilson (Shahadi Wright Joseph). Trong chuyến đi chơi biển vào dịp nghỉ hè, cả gia đình chạm mặt nhóm người đáng sợ được gọi là ”The Tethered” - phiên bản kinh dị của chính bản thân mình. Với chất kinh dị xen lẫn yếu tố hài hước, khó đoán, bộ phim phủ lên lớp sương mù từ đầu cho đến cuối phim, khiến khán giả rơi vào trạng thái ngơ ngác ngay cả khi màn hình đã tối đen.
Cây kéo trở thành nỗi ám ảnh trong “Us”
Giống như cây đinh từng gây ám ảnh trong A Quiet Place, cây kéo trở thành vũ khí giết người khiến khán giả rùng mình ở bộ phim kinh dị của đạo diễn - biên kịch Jordan Peele. Hình ảnh bản sao của gia đình Wilson lăm lăm cây kéo trong tay không phải dấu hiệu đầu tiên của vũ khí này, trước đó, ngay từ khi gia đình của Adelaide di chuyển đến vùng biển, đã có một nạn nhân của “Người bị xích” bị giết chết được cảnh sát di chuyển lên xe. Không bởi vũ khí nào khác, vết thương trên bụng của người đàn ông này được gây ra bởi chính chiếc kéo của đám “Người bị xích”.
Trở đi trở lại xuyên suốt thời lượng bộ phim, chiếc kéo trong Us chạm vào nỗi sợ hãi sâu thẳm trong mỗi khán giả bằng cả hình ảnh lẫn âm thanh, vũ khí của “Người bị xích” sáng lóa lên trong đêm tối, tạo ra sự khiếp sợ khi bị các phiên bản nhân bản vô tính kéo lê trên mặt đất. Cộng hưởng với hình tượng cây kéo gây ám ảnh là tạo hình kì quái của Red, Abraham, Pluto và Umbrae - bản sao của gia đình Wilson. Họ đều là phiên bản lỗi của những người thật với các hành động kì lạ và sự kinh dị, tàn bạo hơn nhiều lần.
Phiên bản giả của Kitty Tyler tự dùng kéo rạch mặt mình trước gương. Đây là tượng trưng cho sở thích phẫu thuật thẩm mỹ, chỉnh sửa một chút trên khuôn mặt được Kitty nhắc đến đầu phim.
Nỗi kinh hoàng không chỉ xảy ra với gia đình Wilson mà còn mở rộng thành phạm vi toàn cầu, với cộng đồng “Người bị xích” tràn ra tìm những bản thể của chính mình để tiêu diệt. “Những người kì quái mặc trang phục đỏ, tay cầm kéo” là cụm từ được sử dụng để miêu tả thảm họa ập đến nước Mỹ. Không còn là một chiếc đinh giống A Quiet Place, hàng triệu cây kéo được sử dụng để kết thúc mạng sống của hàng triệu người, reo rắc thương đau lên toàn bộ nước Mỹ, đồng thời giải phóng những “Người bị xích” bị giam cầm dưới tầng hầm bao nhiêu thế hệ.
Ý nghĩa tượng trưng của cây kéo
Không phải ngẫu nhiên, đạo diễn - biên kịch Jordan Peele sử dụng cây kéo làm vũ khí chính của hàng triệu “Người bị xích”. Giống như những hình ảnh biểu trưng cho sự nhân bản như loài thỏ, con số 11:11, cây kéo cũng là đồ vật đối xứng, dù có hai lưỡi nhưng vẫn luôn kết nối với nhau. Hình tượng này đại diện cho các cặp bản gốc - bản sao. Tạo ra các phiên bản vô tính “chia đôi 1 linh hồn cho 2 cơ thể”, thế giới thứ hai được mô phỏng không khác gì thế giới thật phía trên đến từng hành động.
Những phiên bản nhân bản vô tính lặp lại mọi hành động của người thật trong một thế giới thiếu thốn, sơ sài hơn: ăn sống những con thỏ thay đồ ăn, tự chạy toán loạn thay cho việc chơi trò chơi mạo hiểm, tự sinh con một mình (theo lời Adelaide Wilson/Red)… Đồng thời, họ có sự liên kết mật thiết với phiên bản thật: “Chúng suy nghĩ như chúng ta. Chúng biết chúng ta đi đâu”. Đây cũng là lý do khiến Abraham, Umbrae, Pluto có thể định vị chính xác vị trí của gia đình Wilson dù họ chạy xa đến thế nào.
Bên cạnh đặc điểm đối xứng lặp lại, cây kéo còn được sử dụng để cắt, mà cụ thể ở bộ phim Us là cắt đứt sợi dây liên kết giữa những bản sao và bản gốc bằng cách giết chết những “người thật”. Hình ảnh “cắt đứt” trở đi trở lại trong tác phẩm thông qua chi tiết Red đi vào nhà của Adelaide, cắt đứt đầu của con thỏ đồ chơi; cắt giấy thành hình hàng người nắm tay nhau, rồi xé tan sự liên kết giữa hai hình nhân giấy. Tựu trung lại, cuộc cách mạng của những “Người bị xích” là để thoát khỏi xiềng xích, giết chết bản thể để không còn phải sống theo cuộc đời người khác.
Bộ phim của biên kịch - đạo diễn Jordan Peele nhận được đánh giá tích cực từ cả khán giả đại chúng lẫn giới chuyên môn bằng sự dung hợp hài hòa giữa chất kinh dị và yếu tố hài hước. Đồng thời, tác phẩm tạo ra nhiều tầng nghĩa cộng hưởng với các hình ảnh mang tính biểu tượng, tạo nên sự ám ảnh cho người xem ngay cả khi phim đã kết thúc.
