Nhập môn “Đạo chích học”
Các bộ phim trinh thám tội phạm xoay quanh các vụ trộm cướp luôn là một trong các thể loại phim được đón nhận nhất, với khả năng thu hút người xem bằng cốt truyện kịch tính, các nút thắt mở khéo léo và những nhân vật ấn tượng. Ocean's Eleven, The Usual Suspects hay Heat đều là các tựa phim đạo chích kinh điển, tuy đã ra mắt từ lâu nhưng sức hấp dẫn đối với khán giả ngày nay vẫn không hề thay đổi.
Dẫu thế, thể loại phim này từ xưa đã được thống trị bởi cánh mày râu. Rõ ràng, chúng ta đã quá quen với các tên cướp là nam, trùm cuối là nam và đến nhân vật phản diện cũng là nam, trong khi diễn viên nữ thường được giao các vai phụ làm nền và hiếm khi liên quan trực tiếp đến vụ cướp.
4 nữ chính cá tính của “Set It Off” (1996).
Đến năm 1996, khi bộ phim Set It Off của đạo diễn F. Gary Gray với sự tham gia của các nữ diễn viên như Queen Latifah và Jada Pinkett Smith ra đời, khán giả mới bắt đầu được thấy những “nữ tướng cướp” tung hoành trên màn ảnh. Xoay quanh kế hoạch cướp ngân hàng của một nhóm bạn thân, các nhân vật nữ của Set It Off đều có một câu chuyện riêng, cũng như động lực cá nhân và cá tính mạnh mẽ. Khác với kịch bản thiên về khía cạnh hài hước, vui vẻ của những bộ phim trước, Set It Off xoáy sâu vào nhiều vấn đề xã hội, cụ thể là nạn nghèo đói và tình trạng người giàu càng giàu còn người nghèo vẫn cứ nghèo (một hệ quả của toàn cầu hoá). Bên cạnh đó, Set It Off còn ghi dấu ấn khi đây được xem là bộ phim thể loại trộm cướp đầu tiên có các nhân vật nữ chính.
Diễn viên Pam Grier trong vai cô tiếp viên hàng không Jackie Brown.
Công chiếu vào một năm sau đó, bộ phim được ít người nhớ đến hơn của đạo diễn huyền thoại Quentin Tarantino mang tên Jackie Brown cũng là một tác phẩm thuộc thể loại này. Đậm chất nghệ thuật thường thấy trong các bộ phim của Tarantino, Jackie Brown kể về cô tiếp viên hàng không, sau khi bị bắt do buôn lậu xuyên lục địa, đã lên kế hoạch đánh lừa cả cảnh sát và cấp trên để tẩu thoát.
Gần đây hơn là các bộ phim dành cho lứa trẻ như The Bling Ring và Spring Breakers, dù cũng thuộc motif băng cướp nữ nhưng các nhân vật trong hai bộ phim này đều trẻ, thiếu kinh nghiệm và kĩ năng hơn những vai chính thường thấy ở phim về đạo chích trước đó. Tuy nhiên, sự xuất hiện của The Bling Ring và Spring Breakers đã góp phần khiến các nữ chính phim trộm cướp trở nên phổ biến hơn trên màn ảnh rộng.
Băng trộm tuổi teen trong “The Bling Ring”.
Các cô gái mới lớn nổi loạn của “Spring Breakers”.
Năm 2018 là bước ngoặt lớn đối với thể loại phim này khi Hollywood chào đón sự lên ngôi của các băng đảng nữ quái đến từ hai bộ phim bom tấn ấn tượng Ocean's 8 (Băng cướp thế kỷ: đẳng cấp quý cô) và Widows (Khi các goá phụ hành động). Cùng xoay quanh chủ đề tội phạm và các phi vụ kịch tính, hai tựa phim đình đám này đã ngay lập tức được giới chuyên môn đem lên bàn cân so sánh.
Poster phim “Ocean's 8” ra mắt vào mùa hè vừa qua
Poster phim “Widows” được công chiếu tại Liên hoan Phim Toronto 2018.
Trailer phim “Widows”.
Là tác phẩm của đạo diễn chuyên trị dòng phim nghệ thuật Steve McQueen, Widows theo chân băng cướp goá phụ bất đắc dĩ phải hoàn thành phi vụ dang dở sau thất bại dẫn đến cái chết của những ông chồng. Không những bơ vơ với vết thương tinh thần và nỗi lo gia đình, những hiểm nguy các bà vợ phải đối mặt bắt đầu với lựa chọn giữa việc trả đống nợ khổng lồ hay trả giá bằng tính mạng.
Được mong đợi từ khi thông báo sự góp mặt của dàn sao khủng gồm Sandra Bullock, Cate Blanchett, Anne Hathaway và Rihanna, phiên bản nữ của Ocean's Eleven - Ocean's 8 đã ra đời trong năm nay. Tập trung vào phi vụ đánh cắp nữ trang tưởng chừng như không thể tại sự kiện danh giá bậc nhất Met Gala, bộ phim giới thiệu đến khán giả băng đảng bát quái (tám quý cô) lắm chiêu. Các cô gái đã khiến khán giả không thể rời mắt khỏi những pha hành động gọn ghẽ của mình.
Dường như thể loại là điểm chung duy nhất của Ocean's 8 và Widows khi hai bộ phim một chín một mười này khác nhau hoàn toàn từ cốt truyện đến các yếu tố nghệ thuật. Đôi khi những điểm khác biệt này lại trở nên thú vị trong một trận chiến ngang tài ngang sức, hãy cùng xem hai bộ phim này giống và khác như thế nào nhé.
Độ kịch tính của kịch bản
Điểm khác biệt lớn nhất của hai bộ phim trộm cướp có nhân vật nữ chính gây sốt này có lẽ là mức độ kịch tính của câu chuyện và những chướng ngại vật gây khó dễ cho các nhân vật. Trong khi Widows dồn dập với những nút thắt mở bất ngờ, băng cuớp của Ocean's 8 trải qua ít rủi ro và có phần nhạt nhoà hơn. Tuy tiêu chí này không ảnh hưởng đến đánh giá chung, song đây là sự khác biệt cơ bản và cũng là nổi bật nhất giữa hai bộ phim.
Dàn mỹ nữ đằng sau vụ cướp thế kỉ do Debbie Ocean (Sandra Bullock) chủ mưu.
Ngay từ những giây đầu tiên của Ocean's 8, mọi thứ dường như đã đầu xuôi đuôi lọt, diễn ra theo đúng kế hoạch mà Debbie Ocean (Sandra Bullock) vạch ra. Thậm chí trong cảnh buổi xét xử của Debbie ở đầu phim, dù chưa biết kế hoạch chính xác là gì, khán giả vẫn có thể thấy được rằng mọi chuyện đang đi theo hướng cô muốn. Không thể thiếu một số trở ngại nhỏ để tăng thêm chút kịch tính nhưng nhìn chung, không có gì đáng kể ảnh hưởng đến kế hoạch hoàn hảo đến từng chi tiết. Tuy nhiên, điểm hay ở Ocean's 8 là khả năng dẫn dắt người xem đến những phán đoán sai lầm, để rồi họ phải ồ lên ngạc nhiên trước những tình tiết bất ngờ cuối phim và vỗ tay tán thưởng băng nhóm gồm những người phụ nữ mạnh mẽ, thông minh, hài hước và sở hữu các kĩ năng trộm cướp bậc thầy.
Băng cướp goá phụ của “Widows”, dẫn đầu bởi Veronica (Viola Davis).
Ngược lại, Widows là một chuỗi những mâu thuẫn, trở ngại và đe đoạ không ngừng đeo bám các nhân vật chính, ngay cả khi khán giả nghĩ rằng đoạn cao trào đã qua thì băng cướp goá phụ lại tiếp tục đối mặt với một chướng ngại vật mới. Không chỉ luôn mang theo con dao kề cổ vô hình, họ còn nặng lòng bởi những khó khăn riêng buộc phải tự mình giải quyết. Thêm vào đó, Widows còn khéo léo lồng ghép câu chuyện về cuộc vận động bầu cử chính trị, vừa tăng độ kịch tính vừa nhắc đến vấn đề thời sự đang gây tranh cãi ở Mỹ.
Trong khi băng cướp quý cô của Ocean's 8 chỉ cướp vì tiền, vì cô đơn hay đơn giản chỉ là cho vui, thì mục đích của vụ cướp do goá phụ phụ trách ở Widows là để giữ lấy mạng sống và sự an toàn của gia đình nhỏ chỉ vừa khuyết đi một mảnh ghép. Do ý nghĩa ban đầu của hai vụ trộm khác nhau, nên cách kể chuyện, diễn xuất và mạch cảm xúc xuyên suốt của hai bộ phim cũng không có điểm chung. Thậm chí nếu không xoay quanh chủ đề tội phạm nữ, Ocean's 8 và Widows có lẽ sẽ không được đem ra so sánh cùng nhau.
Khía cạnh nghệ thuật
Nếu bạn đã từng xem các tác phẩm của đạo diễn Steve McQueen thì chắc bạn cũng biết chủ đề bộ phim đa số xoay quanh những vấn đề nhức nhối của xã hội như nạn đói, nô lệ hay bệnh nghiện tình dục. Do đó, những thước phim của ông cũng mang một màu u tối xuyên suốt, phản ánh độ nghiêm trọng của các vấn đề được nói đến trong phim.
Tương tự với bộ phim Widows lần này, phần hình ảnh dường như cũng góp phần lột tả sự khó khăn trong cuộc sống của từng nhân vật, giải thích vì sao những trở ngại đó lại trở thành động lực đằng sau phi vụ của băng cướp. Tăng sức thuyết phục cho bộ phim là những cảnh quay dài, chuyển động máy chậm, màu phim u ám và chuyển cảnh đột ngột - đúng chất một bộ phim của Steve McQueen, truyền tải ý đồ của ông qua từng chi tiết nhỏ.
Các cảnh phim “Widows” luôn mang tông trầm, tuy nhiên sự tương phản ánh sáng được chăm chút để làm nổi bật gương mặt cũng như cảm xúc nhân vật.
Cũng là thể hiện ý tưởng qua phần hình ảnh, nhưng Ocean's 8 là một cuộc vui không bao giờ tàn của dàn mỹ nhân trong những bộ váy thời trang lả lướt trên thảm đỏ Met Gala sang trọng ở thành phố New York. Các nữ diễn viên có đủ đất diễn để thoải mái pha trò, để lại dấu ấn riêng và làm khán giả há hốc với trí thông minh đỉnh cao cũng như kĩ năng của nhân vật. Bối cảnh của Ocean's 8 ở bảo tàng The Met và dạ hội Met Gala phần nào cho thấy đây là một bộ phim tuy mang chủ đề tội phạm nhưng vẫn hài hước, nhẹ nhàng và đẹp ở mọi góc độ.
Bảo tàng The Met danh tiếng đẹp đến choáng ngợp trong “Ocean's 8”
Thông điệp về nữ quyền
Tạm bỏ qua những điểm khác biệt kể trên, Ocean's 8 và Widows đều là những bộ phim gửi đến khán giả thông điệp về nữ quyền. Dù kịch bản và motif không quá sáng tạo, nhưng đây là những lần hiếm hoi người xem được chứng kiến các băng đảng nữ quái hành động thay vì các nhân vật nam truyền thống. Dĩ nhiên, không phải trùng hợp mà hai bộ phim nữ quyền cùng ra đời trong trong năm; Ocean's 8 và Widows là cách mà Hollywood lắng nghe và đón chào những thay đổi về văn hoá, xã hội trong lĩnh vực điện ảnh.
Trailer phim “Ocean's 8”.
Những gì mắt thấy, tai nghe và não tiếp nhận có tầm ảnh hưởng lớn hơn chúng ta nghĩ, và đó cũng là lý do tại sao phim ảnh có khả năng thay đổi suy nghĩ của khán giả về sắc tộc, giới tính và cả cách chúng ta nhìn thế giới. Từ rất lâu, thể loại phim trinh thám tội phạm đã kể những câu chuyện của các siêu trộm nam, được thể hiện bởi các diễn viên nam và khiến tất cả mọi người mặc định rằng thể loại này không phù hợp với phái nữ.
Các bộ phim như “Ocean's 8” và “Widows” đang dần thay đổi cái nhìn về vai trò của phái nữ trên phim ảnh.
Ocean's 8 và Widows đã chứng minh thành công điều ngược lại. Hai bộ phim đình đám đã cho những thế hệ trước thấy rằng có một số thay đổi là khả thi và nên được đón nhận, đồng thời truyền tải tư tưởng hiện đại của giới trẻ qua những thước phim. Quan trọng hơn hết, nhờ có các phim mới mẻ như Ocean's 8 và Widows, chắc chắn thể loại phim trộm cướp vẫn còn nhiều tiềm năng phát triển và tiếp tục mang đến những bất ngờ thú vị cho khán giả.
