Đặc điểm chung của xác sống này là hình hài đáng sợ và gớm ghiếc, đồng thời là sự thèm khát não người đến điên dại. Song để bắt kịp xu thế giải trí theo từ thời kỳ của khán giả, các xác sống cũng đã phải trải qua một quá trình “tiến hoá” rất dài.
Trước 1968: Bình minh của những thây ma
Từ những phim đầu tiên, hình tượng của loài xác sống được xây dựng như một dạng nô lệ đầu óc không linh hoạt, trông không khác gì người thường trừ khuôn mặt và đôi mắt đều trắng dã. Sự xuất hiện của chúng là do con người cố tình tạo ra để phục vụ cho những mưu đồ ám muội.
Bộ phim về Zombie đầu tiên White Zombie (1932): Thây ma là tôi tớ phụ thuộc hoàn toàn vào con người, không có tính nguy hiểm nhưng lại làm nhiều người e sợ phải sống cuộc đời “vô vị” như chúng.
Hình tượng ban đầu của những sinh vật nửa sống nửa chết trông không hề kinh dị chút nào, khác xa với sự biến đổi sau này.
1968-1970: Hai năm để định hình “thương hiệu” riêng
Qua năm 1968, zombie đã trở thành đề tài phổ biến hơn và cũng “hiện đại” hơn với nhiều sự phá cách về tạo hình.
Ngoài những đặc điểm thuở ban đầu là chậm chạp, cử động cứng nhắc và không có cảm xúc thì zombie sau năm 1968 đã được những nhà làm phim điện ảnh thêm vào chút năng lực tư duy, nhưng cũng chỉ đủ để phục vụ cho bản năng sinh tồn của chúng. Những thây ma rùng rợn của năm 1968 còn có một thay đổi đáng chú ý đó là chúng bắt đầu bị nhìn nhận như những nguy hiểm đe doạ mạng sống người khác, cần phải tiêu diệt.
Thời kì này cũng chính là dấu mốc mà đạo diễn nổi danh George A. Romero bắt đầu làm phim đề tài Zombie:
Trong phim “Night Of The Living Dead” (1968), “người chết biết đi” của Romero mặc những trang phục thường ngày, trông không quá kinh dị máu me nhưng lại cực kì nguy hiểm.
1970-1980: “Tự hào” tuyên chiến với nhân loại
Tiếp đó là vào những năm 70, xu hướng chính của thời kì này là các nhà sản xuất đều cố gắng cho loài “ăn sống nuốt tươi” trong phim của mình một hình hài đáng sợ và “đa chủng loại” hơn nhiều so với các tạo hình cổ điển. Họ tốn rất nhiều công sức và tiền bạc, thế nhưng dấu ấn thu về không mấy khả quan. Song điểm nổi bật là các bộ phim zombie thời kỳ này đã mang tính “thảm họa toàn cầu”, các xác sống không chỉ còn lảng vảng nơi cánh đồng và làm “bia ngắm” cho những bác nông dân cứng nữa.
Trong phim “Children Shouldn’t Play with Dead Things” (1972), Zombie như một phiên bản kinh dị hơn của ma cà rồng.
Thậm chí các nhà sản xuất phim còn mang nguyên hình tượng mới toanh cho thây ma vô cảm - những các xác đã chết khô lâu ngày.
“Ông hoàng xác sống” George A. Romero tiếp tục giữ ngôi vương trong giai đoạn này, khi vị đạo diễn tiếp tục cho ra mắt một bộ phim mà giờ đây đã nằm trong danh sách những kiệt tác kinh dị của mọi thời đại: Dawn Of The Dead (1978). Tác phẩm này có một câu thoại rất đáng nhớ: “When there is no more room in hell, the dead will walk the earth” (Khi địa ngục không còn chốn dung thân, loài ma quỷ bước đi trên mặt đất).
1980-2000: Sự phát triển bấp bênh
Ở thời kỳ này, những nhà làm phim chưa thể chọn cho mình được một lối đi đúng đắn để phát triển dòng phim về zombie. Có thể do tính chất hình tượng có ít yếu tố để khai thác nên ngoài việc biến đổi hình dáng của sinh vật quỷ dị này thêm phần khủng khiếp thì các bộ phim đều có nội dung không thực sự thu hút người xem.
Điển hình như “The Dead Next Door”(1989) , Zombie có tạo hình rất đáng sợ. Bộ phim tràn ngập những cảnh kinh dị.
Tuy nhiên vẫn có một số bộ phim có điểm khác lạ riêng biệt:
Zombie của bộ phim “Evil Dead” có một nguyên nhân ra đời mới mẻ: do các linh hồn xấu xa trong rừng thẳm xâm chiếm cơ thể con người.
Tiếp tục trong thời kì này, đạo diễn George A Romero tiếp tục chiếm giữ ánh đèn sân khấu. Ông thay đổi hình tượng Zombie của mình thành những người bạn vừa ngốc nghếch vừa đáng sợ.
Nhân vật “Bud” trong “Day Of The Dead” (1985) thông minh hơn hẳn các “bạn bè” khác.
2000-2010: Không đơn thuần là phim kinh dị
Quãng thời gian thây ma được tiến hoá trên màn ảnh mạnh mẽ nhất là vào những năm 2000 trở đi. Zombie đã bắt đầu biết suy nghĩ linh hoạt hơn, cử chỉ nhanh nhẹn khôn khéo, tăng kịch tính và sự bất ngờ cho người xem so với những phim trước. Đặc biệt những phim về Zombie không đơn thuần là kinh dị, mà đã có thêm những yếu tố hài hước, giảm sự căng thẳng sợ hãi của người xem khi theo dõi tình tiết câu chuyện.
“Shaun of the Dead” (2004) là một bộ phim hài-kinh dị được đánh giá cao. Đoạn kết phim còn vẽ ra một tương lai hoà thuận tới bất ngờ giữa con người và zombie.
“Zombieland” (2009) cũng là một phim hài-kinh dị đáng xem, khi “bày mưu tính kế” để con người có thể sinh tồn trong thời kỳ xác sống ngự trị thế giới.
Bám trụ về con đường mà mình đã chọn, song George A. Romeo ít ra phim hơn, ông lui về vai trò của nhà sản xuất, cũng như là người cố vấn cho các lớp đạo diễn trẻ.
2010-hiện tại: Khi thây ma cũng có thể làm “kép chính”
Trong những năm gần đây nhất, bên cạnh việc khai thác những câu chuyện mới mẻ, điểm nhấn đặc sắc chính là Zombie từ nhân vật phụ phản diện, đã có thể làm nhân vật chính-nhân vật chịu trách nhiệm dẫn dắt câu chuyện và truyền tải thông điệp của phim.
Nhân vật R trong “Warm Body” có suy nghĩ như của con người, chỉ là rất khó để diễn tả thành lời
Chỉ cần không mất đi não và trái tim, zombie hoàn toàn có cơ hội sống lại nhờ tình yêu và tình bạn.
Trải qua quãng thời gian rất dài duy trì và phát triển, chúng ta có thể thấy phim đề tài Zombie ngày càng có nhiều biến động mới lạ. Đồng thời, nhiều đạo diễn vẫn rất say mê khai thác đề tài này. Thể loại phim xung quanh loài thây ma chậm chạp mà nguy hiểm đã được mở rộng, các yếu tố kinh dị đi kèm hài hước, tình cảm càng thu hút được lượng lớn người xem.
