Trong phim Sống không dũng cảm uổng phí thanh xuân, Khổng Tiểu Quân là một thầy giáo trẻ, lần đầu tiên được làm chủ nhiệm lại nhận ngay phải một lớp 12-3 vừa học kém vừa quậy phá. Tuy nhiên với sự tận tụy, hết lòng của mình, thầy giáo Khổng Tiểu Quân đã dần dần tích lũy được nhiều kinh nghiệm quý báu về dạy học và quản lý học sinh. Đưa lớp 12-3 từ một lớp yếu kém trở thành một lớp có sự tiến bộ rõ rệt.
Khổng Tiểu Quân là một thầy giáo nhiệt tình, sâu sắc. Vừa được phân công làm chủ nhiệm lớp 12-3 đã có những tìm hiểu kỹ càng về từng học sinh trong lớp. Lúc thầy chuyển đến còn có thêm một học sinh mới đến nữa là Hoa Bưu. Được biết Hoa Bưu là học sinh giỏi của trường Hối Anh, Khổng Tiểu Quân đã không ngại để Hoa Bưu thay thế vị trí lớp trưởng của Dương Tịch. Tuy việc thay đổi này có thể là một đả kích lớn đối với Dương Tịch và tất cả thành viên trong lớp nhưng nếu cứ để một người học kém như Dương Tịch tiếp tục làm lớp trưởng chắc chắn tình hình học tập của lớp sẽ không bao giờ được cải thiện.
Nhờ thăm nhà từng học sinh mà thầy Khổng biết được rằng những ống sắt Hoa Bưu hay mang theo là để mang về làm chỗ bám tay cho bà nội chứ không phải để đi đánh nhau
Khi Hoa Bưu bị Dương Tịch dụ đi đánh nhau với đám đầu gấu ở con đường ăn vặt gần trường, Khổng Tiểu Quân cùng thầy chủ nhiệm trường đã không ngần ngại xách xe đuổi theo đòi lại công bằng cho Hoa Bưu, không để Hoa Bưu bị thiệt thòi. Không ai được phép động đến học sinh của các thầy.
Đâu chỉ hùng hổ đi đòi lại công bằng cho học trò, thầy giáo Khổng Tiểu Quân dù tay không tấc sắt, trói gà không chặt nhưng khi thấy học sinh của mình một lần nữa đi cùng đám đầu gấu cũng xông pha đuổi theo. Thấy Hoa Bưu, Lý Ngư và Tư Đồ Nhị Điều ẩu đả với tên trùm khu phố ăn vặt Vương Lão Ngũ cùng liều chết xông vào giải vây. Sau đó, dù không đánh nhau, nhưng với khả năng đấu võ mồm, đấu trí với một tên đầu to óc nhỏ như Vương Lão Ngũ, Khổng Tiểu Quân cũng thành công không cần dùng vũ lực cũng giải cứu được học sinh của mình.
So về kiến thức văn học, toán học, vật lý,… thì Vương Lão Ngũ sao có cửa ăn thầy
Khi học sinh của mình là Tư Đồ Nhị Điều trong giờ hóa, vì làm thí nghiệm mà bị thương, nhà trường thì đổ lỗi tại Tư Đồ Nhị Điều nhưng tất cả học sinh trong lớp đều khẳng định là không phải. Một mặt Khổng Tiểu Quân mắng át học sinh của mình để chúng tập trung hơn vào việc học. Một mặt vẫn khẳng định với ban giám hiệu nhà trường rằng đó không phải lỗi của Tư Đồ Nhị Điều. Một mình thầy ở lại đêm khuya, làm thí nghiệm hóa học, ghi ghi chép chép để có thể chứng minh sự trong sạch cho Tư Đồ Nhị Điều. Một thầy giáo Khổng Tiểu Quân nhiệt tình, tỉ mỉ như thế liệu có mấy ai làm được.
Khi tình cảm giữa thầy giáo Khổng Tiểu Quân và học trò của mình đang đà phát triển tốt, bỗng nhiên song gió lại ập đến. Dù có cố gắng thấu hiểu như thế nào, thì do khoảng cách tuổi tác, khoảng cách giữa thầy giáo và học sinh, Khổng Tiểu Quân cũng không ít lần hiểu lầm học sinh của mình, khiến tình cảm thầy trò rạn nứt.
Cũng chính vì vụ việc của Tư Đồ Nhị Điều, những biểu hiện cùng sự trách móc thái quá của Khổng Tiểu Quân làm học sinh của mình bị tổn thương gây ra những hành động chống đối. Tự thầy và trò cùng ngược nhau để rồi cuối cùng cả hai cùng mệt mỏi.
Khổng Tiểu Quân tuy yêu thương học trò của mình nhưng lại bị nhiều áp lực bủa vây khiến nhất thời không còn giữ mình đi đúng quỹ đạo. Vì để lớp học tiến bộ, đã từ bỏ cách của mình mà đi hỏi thầy chủ nhiệm trường về cách quản lý cuộc sống của học sinh sau đó áp dụng ngay lên học sinh của mình. Hiệu quả đâu chưa thấy chỉ thấy tình thầy trò ngày một xa cách.
Khổng Tiểu Quân nghiêm khắc thu hết truyện tranh của Lý Ngư mặc dù đó là món quà mà người mẹ xa nhà của Lý Ngư đã cất công mua từ Nhật Bản gửi về. Khổng Tiểu Quân không những thu truyện của Dương Tịch mà còn khiến Dương Tịch xấu hổ trước lớp. Cách quản lý học sinh đi mượn này đã càng ngày càng đẩy học sinh ra xa khỏi tầm tay của Khổng Tiểu Quân.
Khi mọi chuyện đã quá căng thẳng, gần như không thể cứu vãn thì Khổng Tiểu Quân đã lựa chọn cách ra đi. Tuy nhiên chính trong những khoảnh khắc này, nhóm bạn học Hoa Bưu, Dương Tịch, Lý Ngư, Tư Đồ Nhị Điều, Dương Tiêu Hòa Mỹ, Huỳnh Trừng Trừng lại nhận ra sự tận tụy, hết lòng của Khổng Tiểu Quân, từ đó nỗ lực hết mình lôi kéo Khổng Tiểu Quân trở lại bằng cách chăm chỉ học tập để lớp có một tiết dự giờ công khai cuối cùng được thành công. Và cuối cùng những nỗ lực của cả thầy và trò đều được đền đáp. Thầy Khổng Tiểu Quân vẫn được ở lại làm chủ nhiệm lớp 12-3. Những hiểu nhầm, khúc mắc, căng thẳng giữa thầy và trò cũng dần được giải tỏa. Lớp 12-3 đã thành công thăng hạng, tiến bộ nhiều hơn trong học tập.
Nhìn thấy một thầy Khúc Tiểu Quân như thế, chúng ta không thể nào không nhớ lại những người thầy cô giáo trước kia từng dạy dỗ chúng ta. Dù thầy cô có như thế nào cũng luôn một lòng mong học sinh của mình tốt hơn. Dù thầy cô có như thế nào, chúng ta vẫn luôn một lòng kính trọng những con người đã tận tâm dìu dắt chúng ta suốt những năm tháng thanh xuân.
