Đạo diễn Isao Takahata vừa qua đời tại bệnh viện Tokyo, hưởng thọ 82 tuổi sau hơn một năm chiến đấu với căn bệnh tim mạch. Sinh thời, cố đạo diễn - người đồng sáng lập hãng phim Ghibli để lại dấu ấn mạnh mẽ bởi loạt phim hoạt hình đặc sắc, giàu giá trị nhân văn được công nhận bởi giới nghệ thuật phim ảnh toàn thế giới.
Đạo diễn Nhật Bản Isao Takahata qua đời ở tuổi 82.
Để tưởng niệm sự ra đi của một “tượng đài” trong giới sản xuất phim hoạt hình Nhật Bản, hãy cùng SAOstar điểm lại loạt tác phẩm nổi tiếng để đời từ đạo diễn Isao Takahata trong suốt hơn nửa thế kỷ miệt mài hoạt động nghệ thuật.
Grave of the Fireflies (1988)
Tốt nghiệp Đại học Tokyo năm 1959, Takahata từng làm việc cho một số hãng phim trước khi trở thành người đồng sáng lập Studio Ghibli - nơi gắn liền với hoạt động nghệ thuật sau này của ông. Sản xuất phim hoạt hình đầu tiên từ thập niên 60 của thế kỷ XX, nhưng Grave of the Fireflies ra đời năm 1988 mới là cú “hit” lớn đưa tên tuổi của Isao Takahata vươn ra thế giới.
Phim hoạt hình kinh điển có tựa đề tiếng Việt Mộ đom đóm lấy bối cảnh tại Nhật Bản trong giai đoạn cuối của Chiến tranh thế giới thứ 2. Câu chuyện kể về cuộc sống của hai anh em mồ côi Seita và Setsuko được khắc họa một cách cảm động, chua xót trong bi kịch hệ lụy của cuộc chiến thảm khốc.
Kịch bản phim dựa trên bộ tiểu thuyết cùng tên của đạo diễn Nosaka Akiyuki, ghi lại khung cảnh hoang tàn, đổ nát của Nhật Bản sau chiến tranh. Hai anh em Seita và Setsuko mất cha mẹ, phải sống nương tựa tại gia đình một người họ hàng. Vì lòng tự tôn, Seita quyết định cõng em ra đi, sống tạm bợ tại một căn hầm bỏ hoang rách nát. Tiền hết, gạo hết, bệnh tật dày vò khiến cả hai trở nên ốm yếu, chết dần trong tuyệt vọng.
Trailer “Grave of the Fireflies“
Từ đó đến nay, Grave of the Fireflies vẫn là “tượng đài” của phim hoạt hình nghệ thuật, với giá trị hiện thực, nhân đạo, nội dung phản chiến cực kỳ rõ nét. Tác phẩm giúp Isao Takahata đem về nhiều giải thưởng lớn cùng lời khen ngợi từ giới chuyên môn. Phim được nhà nghiên cứu lịch sử hoạt hình Ernest Rister nhận định: “Đây là bộ phim hoạt hình nhân văn nhất mà tôi được xem.”
Only Yesterday (1991)
Nếu Grave of the Fireflies khắc họa hiện thực chiến tranh thì Only Yesterday lại là tác phẩm về đề tài lãng mạn xuất sắc nhất của đạo diễn Isao Takahata. Bộ phim được sản xuất năm 1991, dựa trên bộ truyện manga cùng tên của Okamoto Hotaru - Tone Yuko, do Toshio Suzuki sản xuất và Studio Ghibli thực hiện.
Bối cảnh phim diễn ra vào năm 1982, xoay quanh nhân vật nữ chính Taeko - một viên chức bình thường làm việc tại Tokyo. Cuộc sống tẻ nhạt của cô diễn ra bình lặng cho đến một ngày, Taeko quyết định nghỉ phép về nông thôn, giúp người anh họ của cô thu hoạch hoa rum. Trong suốt chuyến đi, loạt ký ức tươi đẹp về tuổi thơ liên tục hiện về, đem lại cho Taeko suy nghĩ, niềm cảm hứng lạc quan hơn về mọi chuyện. Từ đó cuộc đời cô cũng chính thức bước sang một trang mới.
Trailer “Only Yesterday “.
Only Yesterday được cho đã vượt ra ngoài phạm vi hướng tới của phim hoạt hình. Lúc phát hành, phim được nhận xét là mang hơi hướng drama, thích hợp cho người lớn, đặc biệt là phái nữ. Tuy nhiên, tác phẩm vẫn được khán giả đón nhận nồng nhiệt, mở ra một thời kỳ mới cho phim hoạt hình đa dạng tại Nhật Bản cũng như nhiều quốc gia khác trên thế giới.
Pom Poko (1994)
Gia tộc Tanuki là một dạng sinh vật trong truyền thuyết, giống như lửng chó Nhật Bản nhưng đã thành tinh và có thể biến hình để hòa nhập vào thế giới xung quanh. Chúng sống vui vẻ, yêu thương lẫn nhau và hoàn toàn ngây thơ trước những mối đe dọa bên ngoài khu rừng nơi gia tộc đang sinh sống.
Sự xuất hiện của con người cùng quá trình đô thị hóa quá nhanh ảnh hưởng trực tiếp tới hệ sinh thái và thu hẹp khu rừng. Nhận biết được nguy cơ, gia tộc Tanuki cố gắng tìm cách xua đuổi những kẻ lạ mặt bằng nhiều cách khác nhau, trong đó có hù dọa, phá hoại, thậm chí dùng vũ lực. Một số khác lại chọn lựa phương pháp biến hình để thích nghi hoặc bỏ đi tìm miền đất mới.
Pom Poko từng là phim hoạt hình ăn khách với lượng người xem cao nhất nhật bản năm 1994. Tác phẩm cũng được gửi đi tham dự lễ trao giải Oscar ở hạng mục Phim nước ngoài xuất sắc nhất một năm sau đó.
Trailer “Pom Poko”
My Neighbors the Yamadas (1999)
My Neighbors the Yamadas mang nội dung hài hước, cũng được xếp vào một trong 4 tác phẩm để đời của đạo diễn Takahata Isao.
Yamadas là một gia đình trung lưu điển hình của Nhật Bản, sống ở vùng ngoại ô Tokyo với những cuộc phiêu lưu thú vị. Bộ phim không sử dụng cốt truyện xuyên suốt mà thay bằng những hoạt cảnh ngắn, ghi lại từng mảnh ghép trong cuộc sống của mỗi nhân vật. Từ chuyện cô con gái nhỏ bị bỏ quên ở trung tâm buôn bán, người cha đối đầu với bọn đua ô tô phá phách,… các mẩu chuyện xen lẫn yếu tố hài hước vừa ý nghĩa, lại tạo sự hứng thú, thoải mái cho người xem.
Trailer “My Neighbors the Yamadas”
My Neighbors the Yamadas mang đến nhiều cảm xúc thú vị, thể hiện đề tài phong phú về cuộc sống, các mối quan hệ trong gia đình.
The Tale of the Princess Kaguya (2013)
Ở nơi sơn cước của nước Nhật cổ có lão tiều phu chuyên nghề đốn tre rừng mang ra chợ bán. Một hôm lão tìm thấy một nàng công chúa nhỏ trong búp măng mọc trái mùa. The Tale of the Princess Kaguya giống như tên gọi, là câu chuyện đậm chất cổ tích về người con gái bí ẩn Kaguya.
Lớn nhanh như thổi với biệt danh “Mắt tre”, Kaguya ngày càng xinh đẹp và được dân làng chú ý. Một lần tình cờ, cha của Kaguya tìm thấy nhiều vàng bạc, quần áo trong ống tre, ông coi chúng là minh chứng cho nguồn gốc thần thánh của cô và bắt đầu biến cô thành một nàng công chúa. Trải qua nhiều sự kiện, biến cố thăng trầm khi đặt chân đến kinh thành, Kaguya trở về quê nhà lần cuối với thân phận một tiên nữ sắp phải trở về mặt trăng. Quá yêu mến những ký ức tươi đẹp về ba mẹ và cuộc sống từ trái đất, cô cầu xin được gặp lại gia đình và bay lên cung trăng trong dòng nước mắt tràn đầy.
Trailer “The Tale of the Princess Kaguya“
The Tale of the Princess Kaguya được đề cử giải Phim hoạt hình hay nhất tại Oscar 2015.
The Red Turtle (2016)
The Red Turtle được coi là bộ phim cuối cùng để lại dấu ấn trong sự nghiệp của Takahata Isao. Tác phẩm kể về người đàn ông vô danh bị sóng đánh trôi dạt vào hoang đảo, với duy nhất một bộ quần áo trên người và niềm tin trở về đất liền.
Xây bè vật lộn cùng sóng gió để tìm đường trở về, người đàn ông liên tục bị cản trở bởi một con rùa đỏ khiến anh căm tức. Tuy nhiên, khi nàng rùa biến hình biến thành cô gái xinh đẹp, anh chàng liền lập tức thay đổi mọi quyết định, mục tiêu trong cuộc đời mình.
The Red Turtle có nội dung khiến nhiều người liên tưởng đến tác phẩm Cast Away do Tom Hanks thủ vai chính. Thế nhưng phần kết thú vị đậm chất cổ tích lại tạo nên nét đặc sắc riêng cho câu chuyện. Phim ra mắt ở nhiều quốc gia châu Á và thế giới vào đầu tháng 1/2017, thu về hiệu ứng tích cực từ khán giả và người hâm mộ.
Trailer “The Red Turtle”
