Không chỉ tạo nên nỗi sợ hãi tức thì, một tác phẩm điện ảnh kinh dị thật sự thành công phải gây ám ảnh cho người xem sau khi đã rời khỏi rạp bởi tính chân thực mà nó đem lại. Để làm được điều này, các nhà làm phim không chỉ kể câu chuyện rùng rợn, hù dọa khán giả bởi những cú jumpscare thót tim mà còn khéo léo cài cắm những hình ảnh, vật dụng quen thuộc để khán giả có cảm giác dựng tóc gáy mỗi khi nhìn thấy ngoài đời thật.
Dưới đây là những hình ảnh kinh dị mang tính biểu tượng, khiến người xem suy nghĩ và nhớ mãi không quên ngay cả sau khi tác phẩm kết thúc.
Bóng bay
Những chùm bóng bay, đặc biệt là trái bóng màu đỏ đã gắn liền với ký ức kinh hoàng về chú hề ma quái Pennywise trong siêu phẩm kinh dị It (Gã hề ma quái).
Chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của ông hoàng kinh dị Stephen King, năm 1990, It lần đầu đến với khán giả qua màn ảnh nhỏ với 2 tập phim có tổng thời lượng 192 phút trên kênh truyền hình ABC.
Năm 1988, Ấn Độ tạo ra phiên bản It với tiêu đề Woh gồm 52 tập ra mắt khán giả quốc gia Nam Á này. Nhưng chuyển thể đáng nhớ và đặc biệt hơn cả phải kể đến hai phần phim It ra mắt năm 2017 và It Chapter Two ra mắt năm 2019.
Quả bóng bay màu đỏ trong It được xem như một ảo ảnh do Pennywise tạo ra để thu hút, khơi dậy sự tò mò và dẫn dụ nạn nhân đến cái chết.
Bản thân bóng bay không có ý nghĩa đặc biệt, thậm chí còn hay gắn liền với niềm vui của những bữa tiệc sinh nhật, của những kỉ niệm trẻ thơ. Nhưng trong bộ phim nổi tiếng chuyển thể từ tiểu thuyết Stephen King, bóng bay đỏ là hiện thân của gã hề ma quái và báo hiệu một điều gì đó có phần máu me, chết chóc và kinh hoàng đang chờ đợi.
Búp bê
Những con búp bê huyền thoại như Chucky (Child's Play), Annabelle (trong vũ trụ The Conjuring), Billy (trong Dead Silence) hay Bill/Jigsaw (Saw),... từng là nỗi ám ảnh cho khán giả kinh dị suốt nhiều thập niên qua. Chúng là món đồ chơi quen thuộc, gắn liền với tuổi thơ của nhiều trẻ em nhưng ở phim kinh dị, sự xuất hiện của chúng thường ám chỉ sự ma quái, nơi linh hồn cư ngụ, không siêu thoát hay ám chỉ về sự kiểm soát, thao túng...
Ý nghĩa của các con búp bê trong các bộ phim kinh dị đương đại cũng tương tự như vậy. Cùng với đó, các nhà làm phim hiện đại cũng đầu tư hơn cho tạo hình món đồ chơi này, khiến mỗi giây phút chúng hiện hữu ám ảnh hơn cả.
Cây kéo
Đạo diễn Jordan Peele của siêu phẩm Get Out và Us từng chia sẻ: “Kéo là một món đồ có nhiều lớp ý nghĩa và từng xuất hiện rất nhiều trong điện ảnh, trong đó phải kể đến tính hai mặt, đối ngẫu”.
Đó cũng là lý do đồ vật này được lựa chọn cho bộ Us (2019) - bộ phim xoay quanh gia đình bốn người bất ngờ bị bản sao kỳ dị của chính mình tấn công và săn đuổi - một ví dụ hoàn hảo về tính đối xứng, hai mặt của con người như nội dung của phim đề cập.
Giống như thìa và tách trà trong Get Out, kéo là một đồ vật thiết yếu, tưởng chừng như vô cùng bình thường trong cuộc sống hằng ngày nhưng lại có thể biến thành thứ vũ khí nguy hiểm tùy thuộc vào kẻ sử dụng chúng.
Không chỉ đóng vai trò như một thứ vũ khí chết chóc, cây kéo trong Us còn truyền tải thông điệp ngầm về sự chia cắt sâu sắc của xã hội Mỹ cũng như lý tưởng “cắt bỏ” xiềng xích, vùng lên của những kẻ không có tiếng nói phải sống lẩn khuất ở một thế giới tồn tại song song.
Con thỏ
Bên cạnh hình ảnh cây kéo, loài thỏ cũng xuất hiện nhiều và là hình tượng truyền tải ý nghĩa trong Us. Đạo diễn Jordan Peele cho hay: “Thỏ là loài động vật hai mặt. Chúng vừa dễ thương nhưng cũng rất đáng sợ, cứ nhìn đôi tai chúng là tôi lại liên tưởng đến một chiếc kéo”.
Loài thỏ tượng trưng cho sự tái sinh và cũng là một sinh vật thường xuyên được sử dụng để làm thí nghiệm. Số phận của chúng tượng trưng cho cuộc đời của những người nhân bản trong phim - được sinh ra nhưng không phải để sống.
Cũng ra mắt năm 2019, bộ phim kinh dị The Hunt xoay quanh 12 người bị bắt và trở thành trò tiêu khiển săn bắn cho một nhóm thượng lưu quyền lực cũng nhắc đến con thỏ như một hàm ý của quyền lực, sức mạnh và sự tàn nhẫn qua câu chuyện thỏ và rùa chạy đua.
Trước đó, bộ phim kinh dị nổi tiếng nổi tiếng Donnie Darko (2001) ám ảnh người xem với hình tượng con thỏ đen như sự hoang tưởng, tiếng nói, lời cảnh báo trong tiềm thức của nhân vật chính.
Bươm bướm
Là loài động vật nhỏ bé, xinh đẹp tưởng như vô hại nhưng bươm bướm lại ẩn chứa một ý nghĩa khác biệt so với vẻ ngoài của nó. Gần đây phim It's Okay to Not Be Okay (Điên thì có sao) từng nhắc đến hình tượng bươm bướm với ý nghĩa “điên loạn”, đồng thời cũng có nghĩa là linh hồn và sự chữa lành của tâm hồn bị tổn thương.
Trên màn ảnh rộng, bươm bướm cũng là hình tượng kinh dị thường được nhắc đến. Chẳng hạn như bộ phim hoạt hình Corpse Bride (Cô dâu ma) của đạo diễn Tim Burton, nhân vật chính biến mất và hóa thành một đàn bướm xanh, ám chỉ sự khởi đầu, kết thúc và sự siêu thoát.
Một trong những những ý nghĩa thường thấy ở cánh bướm là luân hồi, sự sống và cái chết. Bộ phim kinh điển The Silence Of The Lamb (Sự im lặng của bầy cừu) từng đánh lừa thị giác của người xem với hình ảnh bươm bướm. Nhưng thực ra đó lại là một con “diều hâu đầu chết“, thường được gọi là “bướm đêm của cái chết“, tạo ra bầu không khí chết chóc ghê rợn.
Bươm bướm trong phim ảnh còn gắn với “hiệu ứng bươm bướm”. Trong bộ phim Havana (1990), nhân vật chính do Robert Redford thủ vai từng nói: “Một con bướm có thể vỗ cánh trên một bông hoa Trung Quốc và gây ra một cơn bão ở biển Caribbean”. Hay trong The Butterfly Effect (2004), một sự thay đổi nhỏ trong quá khứ sẽ kéo theo những biến đổi lớn lao của hiện tại.
Sang đến năm 2020, hình tượng cánh bướm một lần nữa xuất hiện trong siêu phẩm kinh dị đến từ nhà sản xuất của Get Out và Us - Antebellum: Bẫy thực tại kinh hoàng. Phim xoay quanh nữ nhà văn, diễn giả nổi tiếng và vô cùng thành công Veronica Henley bị một thế lực bí ẩn kéo về kỷ nguyên Antebellum, thời kỳ tiền nội chiến kinh hoàng của quá khứ.
Tại thời điểm này, những người Mỹ gốc Phi giống Veronica bị bắt làm nô lệ. Cô buộc phải tìm mọi cách để sống sót, chiến đấu và giành lại cuộc sống vốn có của mình.
Trong phim, ý nghĩa của cánh bướm máu vẫn là một bí ẩn. Tuy nhiên, tác phẩm hứa hẹn sẽ là một câu chuyện rùng rợn giật gân, ám ảnh khán giả bởi tính chân thật đan xen nhiều yếu tố xã hội sâu sắc và đen tối tột cùng.
Antebellum: Bẫy thực tại kinh hoàng dự kiến khởi chiếu tại Việt Nam từ 04/09/2020.