“Where no man has gone before” - Tới nơi mà chưa có con người nào đặt chân tới, câu khẩu hiệu của phi hành đoàn Starship Enterprise, đồng thời cũng là nhiệm vụ của họ khi chu du giữa các vì sao chính là lời tóm tắt gọn gàng và xúc tích nhất cho hành trình 50 năm chinh phục khán giả mọi lứa tuổi của thương hiệu Star Trek.
Khởi nguồn là một TV series được chiếu trên kênh NBC, tính đến nay, Star Trek đã lên sóng được 6 TV series khác nhau, với hàng chục mùa phim được mong đợi và hưởng ứng. Xen giữa các TV series ấy là 13 phim điện ảnh đã ra rạp, đánh dấu 13 chuyến phiêu lưu trên màn ảnh rộng của phi hành đoàn tàu Enterprise. Lịch sử rất dài và đồ sộ của Star Trek được chia làm 3 giai đoạn lớn: The Original Series, The Next Generation và phần reboot bắt đầu từ Star Trek (2009) của J.J.Abraham - được biết đến dưới tên gọi Kelvin Timeline.
1. “Chuyến xe ngựa tới các vì sao”
Lên sóng truyền hình lần đầu tiên vào ngày 8/9/1966, sau hai tập pilot, series Star Trek đã nhanh chóng dành được sự yêu mến của khán giả màn ảnh nhỏ thời bấy giờ. Thành công rực rỡ ngay lần đầu tiên lên sóng ấy cũng chính là khởi đầu thuận lợi cho chuyến hành trình đi vào lịch sử văn hoá đại chúng của series phim du hành vũ trụ này. Nhưng có lẽ ít ai biết, ban đầu Star Trek đã được đặt tên là Wagon Train to the Stars - Chuyến xe ngựa tới các vì sao.
Cha đẻ của Star Trek - Gene Roddenberry (1921-1991), đã sáng tạo ra câu chuyện về một con tàu vũ trụ với hành trình qua các vì sao dựa trên cảm hứng có được từ sự háo hức và niềm tin vào tính khả thi trong tương lai về những khái niệm mà trong thời đại ấy mới chỉ là “khoa học viễn tưởng”, hoà trộn với một chút chính kịch và phong cách làm phim kiểu Viễn Tây đang thịnh hành. Những đoàn xe ngựa với thùng xe được che khung bạt trắng nối đuôi nhau đi khắp các nẻo xa xôi đã đưa đến ý tưởng về một hành trình khám phá và chinh phục các miền đất mới, còn khoa học đã biến đoàn xe ngựa thô sơ ấy trở thành một con tàu vũ trụ tối tân, và vùng đất hoang vu nằm ở phía Tây của nước Mĩ đã mở rộng thành vũ trụ bao la.
2. Tương lai không phải một cơn ác mộng
Đó chính là tư tưởng cốt lõi khiến Star Trek, sau nửa thế kỉ, vẫn là một cái tên độc đáo và khác biệt. Bộ phim mang đến cho người xem một cái nhìn lạc quan vào tương lai của nhân loại, cũng như những khả năng vô hạn của vũ trụ bao quanh chúng ta. Trái đất không phải một tinh cầu cô đơn, và loài người có đủ vị thế và sức mạnh để sánh vai với các giống loài khác trong dải ngân hà. Đó là một tương lai thịnh vượng và tươi sáng, được truyền cảm hứng bởi tinh thần hoà bình, hữu nghị và trí tưởng tượng tuyệt vời. Trong tương lai ấy, vũ trụ là một vùng đất hoang vu cần khám phá và chinh phục, không phải một mối hiểm nguy đe doạ sự tồn vong của giống loài.
Tinh thần hào hứng phiêu lưu, khám phá trong Star Trek có lẽ đang dần trở nên lạc lõng giữa thời hiện đại. Khi tương lai không xa duy nhất được biết đến chính là hậu tận thế, và những vị khách từ ngoài Trái Đất mang đến cho cư dân trên tinh cầu này không gì ngoài sự thôn tính và huỷ diệt. Bầu trời và vũ trụ bao la không còn là nơi chốn để con người gửi gắm những ước mơ và tưởng tượng, thay vào đó, nó tượng trưng cho một mối nguy hiểm, và những bất an luôn rình rập - như cách H.G.Wells đã viết trong những cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng của mình.
Có phần lạc lõng giữa thế giới hiện đại, nhưng Star Trek đã chứng minh nó không phải một kẻ đi trước lạc hậu, bị bỏ lại giữa dòng thời gian. Tinh thần nguyên bản của toàn bộ series vẫn được bảo toàn, và phát triển bằng những nhóm nhân vật mới, sự kiện mới, mốc thời gian mới, và những cuộc phiêu lưu mới. Sự tồn tại và phát triển bền vững của Star Trek, cũng như vị thế của nó trong nền văn hoá đại chúng là minh chững rõ ràng nhất cho việc khán giả ngày nay vẫn sẵn sàng đặt niềm tin vào một tương lai giả định đầy tươi sáng, nơi trí tưởng tượng sẽ xoá nhoà mọi khoảng cách về không gian và thời gian.
3. Những fan hâm mộ tuyệt vời
Hãy thử nhập vào công cụ tìm kiếm của bạn hai cái tên Star War và Star Trek. Kết quả bạn nhận được sẽ là một cuộc chiến không có hồi kết!
Giống như việc ngày nay fan hâm mộ của hai vũ trụ điện ảnh DC và Marvel không ngừng tranh cãi về việc bên nào “ngầu” hơn, suốt gần 40 năm qua, trận khẩu chiến giữa các fan hâm mộ của hai thương hiệu Star Trek và Star War vẫn chưa đến hồi ngã ngũ. Bên nào cũng cố gắng chứng minh series yêu thích của mình mới đáng để yêu thích và đi vào lịch sử. Trận chiến giữa hai phe hâm mộ này thậm chí còn trở thành những tình tiết hài hước trong một số bộ phim, khi fan của cả hai phía ra sức bỉ bôi thần tượng của bên còn lại.
Nhưng có một sự thật tuyệt vời, đó là nếu không có những Trekker/Trekki - fan hâm mộ kì cựu, Star Trek đã trở thành một TV Series chết yểu sau ba mùa và chìm vào quên lãng.
Chúng ta đều biết, Star Trek ngay từ khi ra mắt đã thu hút được một lượng fan hâm mộ khổng lồ. Trái với quan niệm thông tường những phim khoa học viễn tưởng chỉ dành cho tụi con trai, fan hâm mộ Star Trek lại phân bổ rất đồng đều ở cả hai phe nam - nữ. Nếu khán giả nam yêu thích Star Trek vì những hiệu ứng và kĩ xảo điện ảnh vào hàng xuất sắc thời bấy giờ, cũng như những cuộc phiêu lưu khiến họ mê mệt, thì phái nữ lại không khỏi nức lòng vì mối quan hệ gắn bó giữa bộ ba Thuyền trưởng Kirk, Spock và bác sĩ Bone. Chính vì vậy, vào năm 1969, khi nhà đài công bố kết thúc Star Trek, hơn 10.000 fan hâm mộ đã cùng nhau kí tên vào một bức thỉnh nguyện thư, yêu cầu nhà đài tiếp tục sản xuất Star Trek. Chính con số ủng hộ khổng lồ này đã khiến Star Trek được hồi sinh, không phải trên màn ảnh nhỏ, mà là một bộ phim điện ảnh được đầu tư kinh phí 35 triệu đô la Mĩ. Trong năm đó, bộ phim ra rạp và đã mang về doanh thu gấp 2,5 lần con số đầu tư ban đầu.
Trong những năm sau đó, không ít lần các fan hâm mộ của Star Trek đã kêu gọi gây quỹ cộng đồng để tự sản xuất các bộ phim nhằm thoả mãn niềm yêu thích của mình với series phim này. Ba phần của bộ phim Trekkies chính là một trong những kết quả ra đời từ sự hâm mộ ấy.
Thật là một câu chuyện cổ tích giữa thời hiện đại!
Tồn tại bền bỉ và phát triển mạnh mẽ suốt 50 năm lịch sử, Star Trek đã để lại những dấu ấn sâu sắc lên nền văn hoá Mĩ, truyền cảm hứng cho rất nhiều phát minh vượt bậc trong công nghiệp điện tử và hàng không vũ trụ. Năm 1979, NASA đã đặt tên một nguyên mẫu tàu con thoi của mình theo tên gọi phi thuyền không gian trong Star Trek - Enterprise. Star Trek chắc chẵn vẫn sẽ là một cái tên được yêu thích trong thập kỉ này và nhiều thập kỉ sau nữa, truyền cho người xem niềm tin, cả cả cảm hứng để mơ những giấc mơ chinh phục vũ trụ bao la.