Tất cả những gì họ cần làm, chỉ là thức dậy, di chuyển, trả lời những câu hỏi dạng lựa chọn hiện lên trên màn hình về tình trạng sức khoẻ của bản thân, làm việc, ăn, làm việc, trả lời những câu hỏi, trở về nhà, và chờ đợi vòng lặp ấy tiếp diễn một lần nữa… Một thế giới trong mơ của những người mắc hội chứng OCD, khi mọi thứ đều là sự lặp lại y hệt của một khuôn mẫu duy nhất, không sai lệch, bao gồm cả con người.
Đó là thế giới hậu tận thế nơi con người đã xây dựng được một nền văn minh mới, giữa bạt ngàn núi đồi và cây cỏ, không khói bụi, không ô nhiễm, không tiếng ồn, và không cả chiến tranh. Những cư dân của nền văn minh ấy là những con người được giải phóng khỏi mọi xúc cảm về thể xác và tinh thần, tồn tại trong một trạng thái cân bằng mà ở đó, không có ai, hay thứ gì có thể làm tổn thương được họ. Một trong số những cư dân không cảm xúc ấy là Silas - hoạ sĩ minh hoạ cho ATMOS - một dự án nghiên cứu với sứ mệnh truyền bá tri thức cho nhân loại.
Silas là một chàng trai bình thường trong thế giới mới - xa lạ với cảm xúc, đều đặn vận hành theo chuỗi thứ tự các sự kiện đã được vạch sẵn từ khi anh chào đời.
Cuộc đời Silas vẫn chỉ là một đường thẳng an toàn cho đến khi anh bị tấn công bởi “căn bệnh SOS”. Căn bệnh nguy hiểm ấy khiến Silas lần đầu tiên trong đời trải nghiệm thứ được gọi tên “cảm xúc”. Điều tưởng như tự nhiên bị gắn mác một căn bệnh chết người ấy đã hướng Silas về phía Nia, thuyết phục anh tin rằng, cô và anh, họ đều là những kẻ dị biệt.
Khai thác một chủ đề không còn mới - hậu tận thế, với kiểu nhân vật điển hình - những kẻ dị biệt, nhưng Equals (tên tiếng Việt: Đồng điệu) lại mang đến cho người xem một không khí khác lạ. Xã hội triệt tiêu cảm xúc trong bộ phim khiến người xem tin rằng sẽ có những kẻ trị vì thâu tóm quyền lực và thụ hưởng lợi ích từ nó. Nhưng không có bóng dáng của chính trị, hay những cuộc xung đột và chiến tranh tuyên truyền trong Equals, cũng như không có súng ống hay những cảnh đổ máu vì bạo lực. Xã hội ấy không cần một bộ máy hành pháp để duy trì trật tự. Thứ nó cần để duy trì sự tồn tại, chỉ là một hệ thống y tế hoạt động hiệu quả và vững chắc. Các nhân viên y tế, trong bộ dạng của lực lượng giữ gìn sự cân bằng của xã hội, là những người bảo vệ duy nhất. Equals đã vẽ ra một viễn cảnh tương lai kì lạ, nhưng không phải không có lí - khi rõ ràng các thể chế chính trị không giữ con người ta khoẻ mạnh, còn những cuộc chiến thì khiến người ta chết đi nhiều hơn là sinh ra thêm những đứa trẻ.
Về một khía cạnh nào đó, xã hội triệt tiêu cảm xúc trong Equals đã làm rất tốt một việc - đó là loại bỏ triệt để nguyên nhân của sự bất ổn - cảm xúc. Không cảm xúc thì không nảy sinh ham muốn. Không ham muốn, tức là không có nhu cầu, cũng chẳng có tư hữu. Không có tư hữu, tức là chế độ chính trị sơ khai nhất đã không thể thành hình. Từ “equals” trong tên gọi của bộ phim nếu được dịch là “bình đẳng”, hay chăng sẽ phù hợp hơn với những gì mà nó thể hiện. Một xã hội bình đẳng, về nhu cầu, về vị thế, và cả giới tính. Giới tính - vốn là thứ quyết định mọi khác biệt, duy trì sự tồn tại của mọi nòi giống, trở thành một đường thẳng bị xoá mờ trong khuôn khổ Equals. Một cá nhân không thể định nghĩa được bản thân mình, từ điều cơ bản nhất - là giới tính, làm cách nào để sống, thay vì tồn tại?
Đó là cảm xúc. Thứ luôn nằm trong mã gen của loài người, thứ gây ra hỗn loạn, nhưng cũng là phép màu giúp một người thực sự sống, thay vì chỉ tồn tại. Cảm xúc cũng là thứ đã sáng lên trong thế giới màu trắng - xám của Silas và Nia, mang họ đến bên nhau, trong ngỡ ngàng và cuồng nhiệt.
Silas đã trốn tránh, không chỉ một lần, nhưng đến phút cuối, anh vẫn buộc phải đối mặt và đưa ra lựa chọn
Câu chuyện tình yêu của Nia và Silas giống như một ngọn núi lửa - bên trong lớp vỏ lạnh lẽo vô cảm là dòng dung nham vẫn không ngừng sục sôi. Tình yêu cuồng nhiệt trong im lặng ấy lấp đầy trong từng phân cảnh, từng khung hình. Một thế giới của riêng họ, trong những cảnh đặc tả, được cường điệu bằng trường ảnh rất mỏng, chỉ vừa đủ bắt lấy một cái nhíu mày của Silas, hay bờ môi run rẩy của Nia, hay bàn tay họ với lấy nhau trong những khoảnh khắc chớp nhoáng của thời gian. Những mảnh hình ảnh tràn đầy xảm xúc được ghi nhớ, bỏ lại thế giới bên ngoài trong những vệt mờ hư ảo.
Nhưng câu chuyện tình yêu của họ - bản chất tự nhiên của con người, giữa một xã hội triệt tiêu cảm xúc - quay lưng lại với bản chất ấy, chỉ là một chấm màu nhỏ nhoi lạc lõng. Sự sắp xếp có chủ đích về mặt tiết tấu của bộ phim càng góp phần nhấn mạnh thêm cảm giác ấy. Không phải tự dưng, mà những phân cảnh hạnh phúc nhất của Silas và Nia chỉ là chuỗi những hình ảnh ngắn ngủi đan xen lẫn lộn, trong khi phần thời lượng còn lại của bộ phim lại dành để mổ xẻ nỗi cô đơn khi không có nhau của mỗi người. Nỗi cô đơn ấy, cũng đẹp đẽ và đau khổ như chính những phút giờ hạnh phúc ngắn ngủi kia.
Silas và Nia chỉ là hai cá thể dị biệt giữa một giống loài đang từng bước từ bỏ bản chất của chính mình. Để tồn tại, họ phải tìm cách bứt mình khỏi cộng đồng ấy. Đó là cái kết không mới. Như một nhân vật khác trong phim đã từng nói, anh ta thà không cảm thấy gì còn hơn cảm thấy những điều mà anh ta đang cảm thấy lúc này, những tàn tích của cuộc chiến tranh huỷ diệt cả thế giới mà ATMOS đang ngày đêm đào bới, đã để lại quá nhiều đau thương và mất mát, tới độ những kẻ sống sót sau nó chấp nhận hy sinh cảm xúc để đánh đổi lấy sự bình yên trong tâm hồn. Một thế giới được xây dựng nên bằng bàn tay của những kẻ trốn tránh nỗi đau là cái nôi đã tạo ra Silas, để đến giờ phút sau cùng, trong một kịch bản na ná Romeo và Juliet, anh lặp lại sai lầm của chính họ.
Equals đã đưa ra một luận điểm khá thú vị về một thế giới không còn cảm xúc lồng ghép trong bi kịch tình yêu của Silas và Nia. Nhưng phần lớn luận điểm ấy còn đang dang dở, khi 102 phút phim là quá ngắn cho một thông điệp được truyền tải trọn vẹn. Mang đến một ý tưởng mới mẻ, nhưng quá lớn để có thể giải quyết, Equals đã vô tình đi vào con đường mòn nhiều hối tiếc của các bộ phim lãng mạn pha viễn tưởng cùng dòng như In Time (2011) hay Push (2009). Nhưng tạm gác sang một bên những vấn đề lớn lao, hãy cứ đến rạp để tận hưởng trọn vẹn câu chuyện tình yêu cuồng nhiệt của chàng Silas và nàng Nia, được thể hiện thông qua diễn xuất tuyệt vời của Nicholas Hoult và Kristen Stewart.
Bộ phim hiện đang được công chiếu tại các rạp trên toàn quốc.
>>>Xem thêm:
Equals và Me Before You - Hai phim tình cảm, lãng mạn sẽ mở màn hè 2016
Giữa lòng Cannes, Kristen Stewart như ‘phượng hoàng lửa’ vừa hồi sinh
